آیا حوادث دنیا مجازات است یا امتحان و تقدیر؟
آیا در این دنیا حوادث و بیماری‌ها از طرف خداوند مقدر برای انسان‌ها می‌گردد و می‌خواهد انسان را با آنها امتحان کند و یا مجازات کند و یا این‌که تمام این ناملایمات اقتضای طبیعی زندگی ما می‌باشد؟
خداوند متعال میفرماید:
«وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ»[143]؛
نکته:
در این آیه تصریح شده است که هر مصیبتی که به انسان میی‌رسد به خاطر اعمال اوست، به این معنا که اعمال انسان در زندگی او تأثیر می‌گذارد. البته ناگفته نماند این‌گونه آسیب‌ها و مشکلات که دامن‌گیر انسان می‌شود، نتیجه برخی از سستی‌ها و خطاهات. اگرچه خداوند نظام جهان را به‌گونه‌ای قرار داده است که بسیاری از خطاها نادیده گرفته می‌شود.
باید دانست که حوادث و بیماری‌ها گاهی ناشی از کوتاهی و خطاها است و گاهی ناشی از کوتاهی و ظلم دیگران است که در این صورت امتحانی برای همگان خواهد بود.
خداوند میفرماید:
«وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ»[144]؛
«به وسیله امور خیر و شر شما را آزمایش می‌کنیم».
شاید این مطالب را هم بپسندید:
نکته:
از مصادیق امور شرّ میی‌توان امراض و بلایا را نام برد و از امور خیر می‌توان امکانات مادی را نام برد.
باید دقت داشت هر اتفاقی که برای انسان رخ می‌دهد طبق قانون علیت است. به عنوان مثال اگر کسی منزلی با مصالح و ستون‌های غیراستاندارد بسازد و بعد منزل بر سر او تخریب گردد این اتفاق یک اتفاق طبیعی و طبق قانون علیت می‌باشد. پس بنابراین اتفاقاتی که برای انسان در زندگی او از قبیل حوادث و بیماری‌ها رخ می‌دهد نیز دارای علتی است حال این علت یا مادی است یا غیرمادی، علت مادی مانند میکروب و ضربه و علت غیرمادی هم مانند قطع رحم، عاق والدین، صدقه ندادن می‌باشد.
نکته:
بنا بر آنچه گفته شد؛ هرگاه حادثه‌ای و مشکلی پیش می‌آید لازم است انسان به خوبی بررسی و ریشه‌یابی کند اگر علت آن کوتاهی و خطای خودش است، این بلا و حادثه نوعی مجازات و نتیجه اعمال خود انسان است و اگر علت آن کوتاهی یا ظلم دیگران است این بلا و حادثه نوعی امتحان برای ایمان و میزان پایبندی به تقوا است و تحمل و جبران آن بلا موجب ثواب و ارتقای مقامات می‌شود.
چنان‌که خداوند میفرماید:
«مَا أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن یُؤْمِن بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»[145]
[143]. شوری (42)، آیه 30.
[144]. نساء (4)، آیه 35.
[145]. تغابن (64)، آیه 11.
منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها «قسمت» و «قضا و قدر».
ویژه نامه اعتقادات و دین پژوهی
