وقت نماز مغرب و عشا
فهرست این نوشتار:
مسأله 735 مغرب ، موقعی است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود (1)، از بین برود. (2).
(1) (زنجانی ) که در هنگام غروب آفتاب پدیدار می گردد ..
(2) (اراکی ، گلپایگانی ، فاضل ، صافی ) از بالای سر انسان بگذرد.
(خوئی ، تبریزی ) مسأله احتیاط واجب آن است که قبل از این که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود از بالای سر انسان بگذرد انسان نماز مغرب را به جا نیاورد.
(سیستانی ) مسأله اگر انسان شک در غروب آفتاب داشته باشد و احتمال بدهد پشت کوهها یا ساختمانها یا درختان مخفی شده باشد، باید قبل از این که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود از بالای سر انسان بگذرد، نماز مغرب را به جا نیاورد. و اگر شک هم نداشته باشد، بنا بر احتیاط واجب باید تا وقت مذکور صبر کند.
(مکارم ) مسأله مغرب موقعی است که قرص آفتاب در افق پنهان شود و احتیاط آن است که صبر کند تا سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود از بالای سر بگذرد و به طرف مغرب برگردد، هنگام مغرب وقت نماز مغرب و عشا وارد می شود و تا نیمه شب ادامه دارد.
(بهجت ) مسأله مغرب موقعی است که آفتاب از زمینی که مسطح است غروب کند و منطقه ای که پستی و بلندی دارد، مغرب آن موقعی است که اگر زمین مسطّح بود آفتاب غروب می کرد، ولی احتیاط مستحب ّ این است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب ِ آفتاب پیدا می شود از بین برود.
[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][ وقت مخصوص نماز مغرب و عشا]
مسأله 736 نماز مغرب و عشا هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند (1) :
وقت مخصوص نماز مغرب از اوّل مغرب است ، تا وقتی که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد، که اگر کسی مثلًا مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهواً در این وقت بخواند (2) احتیاط مستحب ّ آن است که بعد از نماز مغرب نماز عشا را دوباره بخواند (3)
و وقت مخصوص نماز عشا (4) موقعی است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز مغرب را عمداً (5) نخواند باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند (6)
و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا وقت مشترک نماز مغرب و عشا است که اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن به جا آورد.
(1) (صافی ) بنا بر قول مشهور .. (بهجت ) وقت مخصوص و مشترک و وقت فضیلتی دارند ..
(2) (نوری ) صحیح است ولی ..
(3) (اراکی ، گلپایگانی ، فاضل ، بهجت ، صافی ، زنجانی ) اگر کسی مثلًا مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهواً (زنجانی : یا به جهت ندانستن مسأله ) در این وقت بخواند نماز باطل است (صافی : بنا بر احتیاط) ..
(مکارم ) وقت مخصوص نماز مغرب از اوّل مغرب است تا به اندازه سه رکعت ، و اگر کسی مسافر باشد و تمام نماز عشا را در این وقت بخواند باطل است هر چند از روی سهو باشد ..
(4) (بهجت ) برای شخص مختار ..
(5) [کلمه «عمداً» در رساله آیات عظام : گلپایگانی ، صافی ، زنجانی و بهجت نیست ]
(6) (بهجت) ولی احتیاط در این است که در صورت اضطرار و تأخیر نماز از نیمه شب آخر شب را ملاک برای وقت مخصوص نماز عشا قرار دهد بنا بر این اگر به مقدار پنج رکعت به آخر شب وقت دارد هر دو نماز را به قصد ما فی الذّمّه بخواند و اگر کمتر وقت دارد اگر چه یک رکعت باشد اول نماز عشا را به قصد این که احتمالًا وظیفه او نماز عشا است بخواند بعد نماز مغرب را قضا کند و بعد از آن احتیاطاً نماز عشا را دو مرتبه به نیّت قضا بخواند ..
(نوری ) ولی اگر نماز عشا را در صورتی که مسافر نیست در وقت مخصوص نماز مغرب سهواً بخواند و تا آخر نماز متوجه نشود تا عدول به نماز مغرب کند، نماز عشا صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بخواند ..
(خوئی ، تبریزی ) مسأله وقت نماز مغرب و عشا تا نیمه شب امتداد دارد ولی نماز عشا در صورتی که با التفات قبل از نماز مغرب خوانده شود باطل است مگر این که از وقت ، بیش از مقدار اداء نماز عشا نمانده باشد که در این صورت لازم است نماز عشا را قبل از نماز مغرب بخواند. اگر کسی اشتباهاً نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن به جا آورد.
(سیستانی ) وقت نماز مغرب و عشا برای شخص مختار تا نیمه شب امتداد دارد و اما برای شخص مضطرّ که یا از روی فراموشی یا به سبب خواب یا حیض و مانند اینها نماز را پیش از نیمه شب نخوانده وقت نماز مغرب و عشا تا طلوع فجر ادامه دارد ولی در هر صورت در حال التفات ترتیب بین آن دو معتبر است ، یعنی نماز عشا در صورتی که با التفات قبل از نماز مغرب خوانده شود باطل است ..
[وقت مخصوص و مشترک برای اشخاص فرق می کند]
مسأله 737 وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مسأله پیش گفته شد، برای اشخاص فرق می کند، مثلًا اگر به اندازه خواندن دو رکعت نماز از اول ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترک می شود، و برای کسی که مسافر نیست ، باید به اندازه خواندن چهار رکعت نماز بگذرد.
این مسأله ، در رساله آیات عظام : خوئی ، تبریزی و سیستانی نیست
[اگر پیش از خواندن نماز مغرب سهواً مشغول نماز عشا شود]
مسأله 738 اگر پیش از خواندن نماز مغرب ، سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده ، چنانچه به رکوع رکعت چهارم نرفته است (1)، باید نیّت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند (2) و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند (3). اما اگر تمام آن چه را خوانده ، در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد (4) و پیش از رکوع رکعت چهارم یادش بیاید، باید نیّت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد از آن عشا را بخواند (5)، ولی احتیاط مستحب ّ آن است که بعد از نماز عشا دوباره مغرب و عشا را بخواند و این احتیاط خیلی خوب است .
(1) (گلپایگانی ، صافی ، فاضل ، بهجت ، نوری ) چنانچه تمام آن چه را خوانده یا مقداری از آن را در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته است ..
(2) (زنجانی ) و احتیاط مستحب آن است که اگر مقداری از آن را در وقت مختص مغرب خوانده باشد، نماز مغرب را قبل از نماز عشا اعاده کند ..
(فاضل ) و چنانچه در وقت مختص مغرب بفهمد اشتباه کرده بنا بر احتیاط واجب نمازش باطل است ..
(3) (گلپایگانی ، صافی ) و احتیاط لازم آن است که بعد از نماز مغرب ، نماز عشا را اعاده نماید ..
(اراکی ) اگر به رکوع رکعت چهارم رفته ، نمازش باطل است اگر چه احتیاط مستحب ّ این است که همین نماز را هم قطع نکند ..
(خوئی ، تبریزی ) اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باشد، باید نماز را به هم زند و بعد از خواندن نماز مغرب نماز عشا را به جا آورد. [پایان مسأله ]
(زنجانی) اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باشد، بنا بر احتیاط باید نماز را تمام کرده و بعد از خواندن نماز مغرب نماز عشا را اعاده کند. [پایان مسأله ]
(سیستانی) اگر به رکوع رکعت چهارم رفته است ، می تواند نماز عشا را تمام کرده و بعد نماز مغرب را به جا آورد. [پایان مسأله ]
(نوری ) اگر به رکوع رکعت چهارم رفته نماز عشای او صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بخواند. [پایان مسأله ]
(فاضل ) البته این فرض تنها در صورتی تحقق می یابد که فرد مسافر باشد.
(4) (اراکی ) نمازش باطل است . [پایان مسأله ] (بهجت) نمازش خالی از اشکال نیست . حتی اگر به مغرب عدول کرده باشد. [پایان مسأله ]
(5) (گلپایگانی ، صافی ) (گلپایگانی : می تواند) احتیاطاً نیّت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و دوباره نماز مغرب و بعد نماز عشا را بخواند (گلپایگانی : و می تواند رها کند و هر دو نماز را به ترتیب به جا آورد).
(مکارم ) مسأله هر گاه از روی غفلت یا فراموشی شروع به نماز عشا کند و در اثنا بفهمد که نماز مغرب را نخوانده باید نیّت را به نماز مغرب برگرداند، مگر این که وارد رکوع رکعت چهارم شده باشد که در این صورت عدول جایز نیست و باید ادامه دهد و نماز مغرب را بعد به جا آورد.
[ آخر وقت نماز عشا نصف شب است ]
مسأله 739 آخر وقت نماز عشا (1) نصف شب است (2). و احتیاط واجب آن است که برای نماز مغرب و عشا و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد و برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب نمایند. به 2) أن «1»
(1) (زنجانی ) برای افراد غیر معذور .. (2) (خوئی ، تبریزی ) و شب از اول غروب است تا اوّل آفتاب .
(گلپایگانی ، صافی ، زنجانی ، نوری ) و شب را باید از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد (گلپایگانی ، صافی : بنا بر احتیاط) نه تا اول آفتاب . (صافی : ولی اگر تا موقعی که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب « از اول غروب تا طلوع صبح » بیشتر نمانده باشد، احتیاط این است که نماز عشا را بخواند و بعد به قصد ما فی الذّمه نماز مغرب را بخواند و عشا را اعاده نماید و اگر نماز مغرب را نخوانده باشد تا به اندازه نماز عشا به نصف شب « از اول غروب تا طلوع آفتاب » بیشتر نمانده باشد نماز عشا را رجاءً به قصد ادا بخواند و بعد ، نماز مغرب و عشا را قضا نماید).
(بهجت ) ولی رعایت احتیاطی که در مسأله [736] گفته شد بنماید. و مقصود از نصف شب نصف ما بین غروب آفتاب و طلوع فجر است نه طلوع آفتاب .
(سیستانی ) مسأله آخر وقت نماز عشا برای شخص مختار هم چنان که گذشت نصف شب است و شب از اول غروب است تا طلوع فجر.
[ اگر از روی معصیت یا به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند]
مسأله 740 اگر از روی معصیت ، یا به واسطه عذری (1) نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند، بنا بر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح ، بدون این که نیّت ادا و قضا کند به جا آورد.
(1) (فاضل ) اگر بواسطه عذری .. (سیستانی ) اگر از روی اختیار ..
(زنجانی ) مسأله اگر به واسطه عذری ؛ مانند خواب یا فراموشی یا حیض شدن ، نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند نمازش قضا نشده و باید آن را تا قبل از اذان صبح بخواند و می تواند در آن نیت ادا کند و احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون نیت ادا و قضا به جا آورد، و اگر از روی معصیت نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند نماز وی قضا شده است ؛ ولی احتیاط مستحب آن است که تا قبل از اذان صبح ، بدون این که نیت ادا و قضا کند آن نماز را به جا آورد.
(مکارم ) مسأله هر گاه عمداً نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند وقت آن گذشته و باید قضا کند، امّا اگر بواسطه عذری نخوانده باشد باید تا قبل از نماز صبح به جا آورد و نماز او اداء است .
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
وقت نماز مغرب
وقت نماز مغرب از هنگامی است که سرخی بعد از غروب آفتاب که از طرف مشرق بالا می‌آید زائل شود تا هنگامی که فقط به قدر نماز عشا تا نیمه شب مانده است.
توجه: فاصله‌ی زمانی بین غروب خورشید و زوال حمره‌ی مشرقیه (از بین رفتن سرخی طرف مشرق بعد از غروب آفتاب) با اختلاف فصل‌های سال تفاوت می‌کند.
وقت نماز عشا
وقت نماز عشا از هنگامی است که به قدر خواندن نماز مغرب از اول وقت گذشته است تا نیمه شب.
توجه: احتیاط (واجب) آن است که برای نماز مغرب و عشا و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند، بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشا است. رساله آموزشی.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
زمان داخل شدن وقت نماز مغرب و عشاء [ احکام تشخیص اوقات نماز ]
پرسش : چه زمانی وقت نماز مغرب و عشاء داخل می شود و می توان این دو نماز را خواند ؟
پاسخ : وقتی که خورشید در افق پنهان می شود، وقت نماز مغرب و عشاء داخل می شود و می توان نماز مغرب را خواند و تا نیمه شب ادامه دارد ، البته احتیاط مستحبآن است که تا سرخى طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا مىشود از بالاى سر بگذرد و به طرف مغرب برگردد، صبر نمایند
تفاوت زمان غروب آفتاب با زمان اذان مغرب [ احکام تشخیص اوقات نماز ]
پرسش : در رسانه ها دو وقت را اعلام می کنند یکی غروب آفتاب و دیگری زمان اذان مغرب. دقیقا نمی دانم بین این دو چه فرقی است؟
پاسخ : فرق آن در حدود یک ربع ساعت است. از زمان غروب آفتاب تا زمانی که سرخی که در طرف شرق ایجاد می شود از بالای سر بگذرد ولی ما معتقدیم وقت نماز مغرب همان زمان غروب آفتاب است هر چند احتیاط خوب است.
وقت مشترک نماز مغرب و عشاء [وقت نماز مغرب و عشا]
پرسش : وقت مشترک نماز مغرب و عشاء چه زمانی می باشد؟
پاسخ : از زمانی که وقت مخصوص نماز مغرب تمام شد یعنی به اندازه ی سه رکعت وقت گذشت،تا زمانی که وقت مخصوص نماز عشاء وارد شود، وقت مشترک می باشد و می توان هر دو نماز را خواند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
- ذکر نماز
- قرائت و احکام آن
- اذان و اقامه مطابق با رساله امام خميني
- پوشيدن طلا و نقره انگشتر و حلقه
- لباس نمازگزار
- احکام ساير مکان هاى دينى
- احکام مسجد
- مکان نمازگزار
کلید: وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا وقت نماز مغرب و عشا
[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
