آب وضو مباح باشد
فهرست این نوشتار:
[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][شرط سوم شرایط وضو، آب و مکان وضو ]
شرط سوم: آن که آب وضو مباح باشد. و هم چنین بنا بر احتیاط باید فضایی که در آن وضو می‌گیرد مباح باشد، اگر چه اباحه فضا لازم نیست.
(اراکی، گلپایگانی، صافی:) شرط سوّم: آن که آب وضو و فضایی که در آن وضو می‌گیرد، مباح باشد.
(خوئی، تبریزی:) در حال مسح، بلکه بنا بر احتیاط واجب در حال شستن نیز مباح باشد.
(نوری، فاضل، سیستانی:) شرط سوّم: آن که آب وضو مباح باشد.
(بهجت:) شرط سوّم: وضو گرفتن، مستلزم تصرّف غاصبانه نباشد.
(مکارم، زنجانی:) شرط سوّم آن که آب وضو و فضایی که در آن وضو می‌گیرد (مکارم: و جایی که آب وضو در آن می‌ریزد و ظرف آن) بنا بر احتیاط واجب مباح باشد.
[وضو با آب غصبی]
مسأله 267 وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه (1)، حرام و باطل است (2) (ولی اگر سابقاً راضی بوده و انسان نمی‌داند که از رضایتش برگشته یا نه، وضو صحیح است (3)) و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد (4)، وضوی او صحیح است (5).
(1) (مکارم:) اشکال دارد [و] اگر صاحب آب قبلًا اجازه داده و انسان نمی‌داند از اجازه‌اش برگشته یا نه، وضوی او صحیح است. [پایان مسأله]
(2) (زنجانی:) حرام و بنا بر احتیاط واجب باطل است؛ ولی اگر صاحب آن سابقاً راضی بوده و معلوم نیست که از رضایت خود برگشته یا نه، وضو گرفتن جایز و صحیح است. و اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد بنا بر احتیاط واجب وضوی او باطل است؛ چه بتواند در جای دیگر وضو بگیرد یا نتواند.
(3) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: گلپایگانی، خوئی، سیستانی، صافی و تبریزی نیست] (4) (سیستانی:) یا آن که فضایی که در آن وضو می‌گیرد غصبی باشد..
(5) (اراکی:) چنانچه تصرّف در جای غصبی باشد و یا مستلزم تصرّف باشد، وضوی او باطل است.
(گلپایگانی، صافی:) چنانچه در غیر آنجا نتواند وضو بگیرد، وضوی او باطل می‌باشد و اگر در غیر آنجا بتواند وضو بگیرد، وضو صحیح است.
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) چنانچه در غیر آنجا نتواند وضو بگیرد، تکلیف او تیمّم است. و اگر در غیر آنجا بتواند وضو بگیرد لازم است که در غیر آنجا وضو بگیرد، ولی چنانچه در هر دو صورت معصیت کرده، و همان جا وضو بگیرد وضویش صحیح است.
(بهجت:) مسأله اگر کسی به قصد وضو، آب غصبی را به صورت یا دستهای خود بریزد و موقع آب ریختن، ملتفت غصبی بودن آب باشد وضویش باطل است. ولی اگر بدون توجّه به غصبی بودن آب، وضو گرفت، اگر چه در اثناءِ وضو فهمید و بقیه وضو را با آب مباح انجام داد وضویش صحیح است امّا قیمت آن آب غصبی را ضامن است.
مسأله اختصاصی
(بهجت:) مسأله 271 اگر کسی بدون قصد وضو، آب غصبی را به صورت و دستهای خود ریخت و پس از آن که عرفاً آب از بین رفت به قصد وضو گرفتن به صورت و دستهای خود که‌تر شده است دست کشید، وضویش صحیح است.
[ وضو گرفتن از حوض مدرسه]
مسأله 268 وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمی‌داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده‌اند یا برای محصلین همان مدرسه، در صورتی که معمولًا مردم از آب آن وضو بگیرند (1) اشکال ندارد. (2)
(1) (فاضل:) و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد..
(بهجت:) و معلوم نباشد که از روی غفلت و یا عدم مبالات، وضو می‌گیرند..
(صافی:) در صورتی که از وضوی مردم از آب آن، اطمینان به عموم وقفیت آن پیدا شود..
(سیستانی:) در صورتی که معمولًا مردم از آن حوض وضو می‌گیرند و کسی منع نمی‌کند..
(2) (بهجت:) اگر با ساکنین مزاحمت نداشته باشد.
(مکارم:) مسأله وضو گرفتن از آب مدارس علوم دینی که نمی‌داند آب آن را برای همه مردم وقف کرده‌اند یا فقط برای طلّاب همان مدرسه، اشکال دارد، مگر در صورتی که معمولًا مردم متدیّن از آب آنجا وضو بگیرند به طوری که نشانه عمومی بودن وقف باشد.
(زنجانی:) مسأله وضو گرفتن از حوض مدرسه‌ای که انسان نمی‌داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده‌اند یا برای محصّلین همان مدرسه، در صورتی که از راهی ثابت شود که برای همه مردم وقف شده، اشکال ندارد؛ مثل این که معمولًا مردم از آب آن حوض وضو می‌گیرند به گونه‌ای که برای نوع مردم اطمینان حاصل می‌شود که وقف همه مردم است. و اگر ثابت نشود، چنانچه شک ما در اصل عبارت وقف باشد وضو گرفتن اشکال دارد، مثلًا اگر نمی‌دانیم در عبارت وقف، نام سادات حسینی ذکر شده یا سادات موسوی و ما خود از سادات حسینی هستیم نه موسوی، نمی‌توانیم در آن موقوفه تصرف کنیم؛ ولی اگر اصل عبارت ِ وقف روشن است و شک می‌کنیم که واقف خصوصیتی دیگر را نیز معتبر کرده است یا نه، وضو گرفتن مانعی ندارد، مثلًا اگر می دانیم وقف سادات است و شک می‌کنیم واقف موسوی بودن را نیز قید کرده یا نه، در این صورت حکم می‌شود که وقف تمام سادات است و وضو گرفتن اشکالی ندارد.
[ کسی که نمی‌خواهد در مسجدی نماز بخواند]
مسأله 269 کسی که نمی‌خواهد در مسجدی نماز بخواند اگر نداند حوض آن را برای همه مردم وقف کرده‌اند (1) یا برای کسانی که در آنجا نماز می‌خوانند، نمی‌تواند از حوض آن وضو بگیرد (2)، ولی اگر معمولًا کسانی هم که نمی‌خواهند در آن جا نماز بخوانند از حوض آن وضو می‌گیرند (3) می‌تواند از حوض آن وضو بگیرد.
(1) (زنجانی:) یا تنها برای کسانی که در آنجا نماز می‌خوانند، اگر از راهی ثابت شود که برای همه مردم وقف شده وضو گرفتن اشکال ندارد و گر نه در این مسأله همان تفصیلی است که در مسأله پیش گفته شد. (2) (مکارم:) هم چنین وضو گرفتن از آب تیمچه‌ها و مسافر خانه‌ها برای کسانی که ساکن آنجا نیستند، مگر این که از عمل افراد مُتدیّن بفهمد که وقف آن، عام است. (3) (فاضل:) و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد..
شاید این مطالب را هم بپسندید:
(سیستانی:) و کسی منع نمی‌کند..
(گلپایگانی:) مسأله اگر معلوم باشد که حوض مسجدی اختصاص به نمازگزار در آن مسجد دارد، کسی که نمی‌خواهد در آن مسجد نماز بخواند، نمی‌تواند در آن حوض وضو بگیرد ولی اگر اختصاص معلوم نباشد، می‌تواند از آن وضو بگیرد خصوصاً اگر به طور معمول کسانی هم که نمی‌خواهند در آن مسجد نماز بخوانند، از حوض آن وضو می‌گیرند.
(صافی:) و اگر اختصاص هم معلوم نباشد، احوط این است که از آن وضو نگیرد مگر این که از وضوی کسانی که نمی‌خواهند در آن مسجد نماز بخوانند و بطور معمول از آن وضو می‌گیرند اطمینان به عدم اختصاص حاصل شود.
[وضو گرفتن در مسافر خانه‌ها یا مکانهای بین راهی]
مسأله 270 وضو گرفتن از حوض تیمچه‌ها و مسافر خانه‌ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن جاها نیستند، در صورتی صحیح است که معمولًا کسانی هم که ساکن آنجاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند (1).
(1) (فاضل:) و وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومی باشد. (سیستانی:) و کسی منع نکند.
(گلپایگانی، صافی:) با علم به رضایت صاحبان آنها صحیح است هر چند علم به رضایت از وضو گرفتن کسانی که در آنجاها ساکن نیستند و ممانعت نکردن صاحبان آنها، حاصل شود.
(زنجانی:) در صورتی صحیح است که از طریقی جواز آن ثابت شود؛ مثل این که برای نوع افراد اطمینان به جواز حاصل شود مثلًا از این راه که معمولًا کسانی هم که ساکن آنجاها نیستند از آنها وضو بگیرند. (مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله 269.
مسأله اختصاصی
(مکارم:) مسأله 290 هر گاه کسی محصّل مدرسه‌ای نیست ولی میهمان محصلین است، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشکال ندارد، به شرط این که پذیرفتن چنان میهمانی بر خلاف شرایط وقف نباشد، هم چنین در مورد کسی که میهمان مسافران مسافر خانه و یا ساکنان تیمچه‌ها است.
[ وضو گرفتن در نهرهای بزرگ]
مسأله 271 وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند (1) احتیاط واجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند (2).
(1) (خوئی:) یا این که انسان بداند که مالک راضی نیست یا این که مالک صغیر یا مجنون باشد یا این که آن نهرها در تصرّف غاصب باشند، در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها جایز نیست و امّا نهرهایی که در دهات و مانند دهات، سیره مردم بر استفاده از آنها جاری است، وضو گرفتن و سایر استفاده‌ها از آنها اشکال ندارد اگر چه مالک آنها صغیر یا مجنون باشد و نیز مالک آنها حق ّ منع استفاده مردم را ندارد.
(2) (تبریزی:) بعید نیست اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا این که انسان بداند که مالک راضی نیست یا این که مالک، صغیر یا مجنون باشد یا این که آن نهرها در تصرّف غاصب باشند در تمام این چند صورت وضو گرفتن با آب آنها باز جایز باشد.
(بهجت:) در صورتی که سیره و روش مسلمین استفاده از آن آبها باشد وضو صحیح و گر نه باطل است.
(زنجانی:) مسأله وضو گرفتن در نهرهای بزرگ جایز و صحیح است، هر چند مالک آنها از وضو گرفتن در آنها نهی کند، یا این که انسان بداند که راضی نیست، یا این که مالک آنها صغیر یا مجنون باشد؛ ولی احتیاط مستحب آن است که در این چند صورت از آنها وضو گرفته نشود؛ ولی غاصب نمی‌تواند در آب غصبی وضو بگیرد، هم چنین کسانی مانند هم سر و فرزندان و مهمانهای غاصب که به حساب او در این آب تصرف می‌کنند.
(مکارم:) مسأله وضو گرفتن از نهرهای بزرگ و کوچک جایز است، هر چند انسان نداند صاحبان آنها راضی هستند، امّا اگر صاحب آنها از وضو گرفتن صریحاً نهی کند احتیاط واجب ترک است و اگر مجرای نهر را بدون اجازه صاحبش تغییر داده‌اند احتیاط آن است که از آن وضو نگیرند.
(سیستانی:) مسأله وضو گرفتن از نهرهایی که بنای عقلا بر جواز تصرف در آنها است بدون اجازه مالک چه بزرگ باشد چه کوچک اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است، اشکال ندارد بلکه اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا این که انسان بداند که مالک راضی نیست یا این که مالک صغیر یا مجنون باشد باز هم تصرف جایز است.
[اگر فراموش کند آب غصبی است]
مسأله 272 اگر فراموش کند آب، غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است (1).
(1) (نوری:) اگر چه خودش آب را غصب کرده باشد.
(مکارم:) مگر این که خودش آب را غصب کرده باشد که در این صورت اشکال دارد.
(خوئی، تبریزی:) مسأله اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است، ولی کسی که خودش آب را غصب کرده، اگر غصبی بودن آن را فراموش کند و وضو بگیرد، وضوی او باطل است.
(گلپایگانی، صافی:) بنا بر احتیاط وضوی او باطل است.
(زنجانی:) وضوی او حرام و بنا بر احتیاط واجب باطل است.
(سیستانی:) وضوی او محل ّ اشکال است.
مسأله اختصاصی
(مکارم:) مسأله 293 اگر گمان می‌کرد آب از خود اوست و بعد از وضو معلوم شد مال دیگری است وضوی او صحیح است و باید قیمت آن را به صاحبش بدهد.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/Q4Ivbg
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
- شك در وضو
- وسواس در وضو
- فرق بین وضو زن و مرد
- کمک گرفتن در وضو
- وضوی معلولین
- استفاده از كفش هم اتاقي براي وضو
- اگر كف پا هنگام وضو نجس باشد
- نجس شدن اعضاي وضو
- وضو در دانشگاه و يا محل كار
- تقيه در وضو گرفتن به روش اهل سنت
کلید: آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد آب وضو مباح باشد[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
