نفقه و تأمين زندگي پدر و مادر بر عهده كيست
فهرست این نوشتار:
نفقه مادر
سؤال: هزینه های نگهداری والدین به عهده چه کسی است؟ پسران یا دختران؟ اگر والدین خود درآمد داشته باشند، نگهداریشان به عهده چه کسی است؟
جواب: اگر پدر یا مادر درآمد کافی داشته باشد، مخارج زندگی او بر عهده کسی نیست، در غیر این صورت بر عهده فرزندان ـ دختر و پسر ـ است و ترجیحی بین فرزندان وجود ندارد و باید به گونهای رفتار نمود که موجب ایذاء یا هتک حرمت او نشود.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
نفقه پدر و مادر فقیر
پرسش : آیا تأمین مخارج پدر و مادر نیازمند، به عهده پسران آنها مى باشد؟ یا به عهده دخترانى که داراى درآمد باشند نیز مى باشد؟
پاسخ : فرقى میان پسر و دختر ازاین نظر نیست و نفقه پدر و مادر فقیر بر هر دو واجب است.
نفقه پدر بزرگ و مادر بزرگ [نفقه]
پرسش : پدر بزرگ و مادر بزرگ واجب النفقه هستند ؟
پاسخ : واجب النفقه محسوب نمی شوند ولی بهتر، رعایت حال آنهاست.
نفقه پدر و مادر فقیر [نفقه]
پرسش : آیا تأمین مخارج پدر و مادر نیازمند، به عهده پسران آنها مى باشد؟ یا به عهده دخترانى که داراى درآمد باشند نیز مى باشد؟
پاسخ : فرقى میان پسر و دختر ازاین نظر نیست و نفقه پدر و مادر فقیر بر هر دو واجب است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مطابق نظر آيت الله سيستاني
مسئله 579ـ بر پسر واجب است که هزینه زندگی پدر و مادرش را بپردازد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از کتاب فقه برای غرب نشینان، آیت الله العظمی سیستانی.
رضایت شوهر برای دادن نفقه به پدر و مادر
سوال: نفقه و تأمين زندگي پدر و مادر بر عهده كيست و آيا رضايت شوهر دختر درنفقه دادن به پدر شرط است؟
نفقه و تأمين زندگي پدر و مادر فقير بر فرزندان متمكن (چه پسر و چه دختر) واجب است و بايد به طور مساوي در اين امر شركت نمايند، بنابراين مادر تهيدستي كه داراي دو فرزند يكي پسر و ديگري دختر است، نفقه و تأمين زندگي او بر آن دو به طور يكسان واجب است و اگر يكي از اين امر سرپيچي نمود از ديگري ساقط نميشود، اين حقي است كه خداوند بر گردن فرزندان نهاده است واگر آنان از اين امر خودداري ورزند حاكم شرع ميتواند آنها را مجبور نمايند. اين حكم فقهي و حقوقي نفقه است.
اما مسأله احترام و نيكي به پدر و مادر كه نگهداري آنان نيز از اين قبيل به شمار ميآيد، تنها يك واجب الهي به شمار ميآيد و حاكم نميتواند فرزندان را مجبور به احسان و نگهداري پدر و مادر نمايد، بنابراين اگر مثلاً دختر با توافق و رضايت شوهر به نگهداري مادر اقدام نمايند، خير و بركت همراه با بهشت برين نصيب آنان خواهد شد و اگر شوهر موافق ننمود، تكليف از دختر ساقط است و ميتواند مادر را در آسايشگاه سالمندان نگهداري نمايد (در صورتي كه پسر خودداري كند) ولي همانگونه كه ذكر شد، حق تأمين زندگي و تهيه خوراك، پوشاك از آنان ساقط نميشود وبايد پسر ودختر هزينه آسايشگاه را بر عهده گيرند واگر پسر سرپيچي نمايد، دختر ميتواند شكايت نمايد و حاكم شرع پسر را مجبور به دادن نفقه نمايد. به هر حال تأمين زندگي مادر بر دوش پسر ودختر به طور يكسان ميباشد واگر خانه مربوط به داماد است و از بودن مادر در خانه ناراضي است دختر نميتواند از مادر خود در خانه شوهر نگهداري كند،
(تحريرالوسيله، امام خميني، ج 2، باب نفقه الاقارب). برگرفته از پرسمان.
یه سوال مهمی که پیش میاد اینه که اگه دادن نفقه پدر و مادر بر هم دختر و هم پسر واجبه پس چرا هنوز هم ارث خواهر نصف برادرشه؟ اگه به خاطر شرایط روز حکم تغییر کرده و قبلا فقط به عهده مرد بوده و الان به عهده هم زن و هم مرده پس چرا قانون ارث تغییر نمیکنه و همچنان ارث خواهر نصف برادره؟ میدونم یکی از دلایلی اینه که که دختر از شوهرش نفقه میگیره ولی اگه دختر شوهر نداشت چی؟ اگه برادرش اصلا ازدواج نکرده بود که بخواد نفقه بده چی؟
سلام علیکم
ببینید شما مسئله را با چند مطلب دیگر خلط کرده اید، بحث ارث اصلا ارتباطی به نفقه ندارد.
ثانیا لطفا دقت بفرمایید اگر دختر مالی ندارد بر او نفقه واجب نیست، بحث ما زمانی است که دختر سرمایه دارد و توان دارد که از پدر و مادر مراقبت کند، بر فرض هم که دین واجب نکرده بود آیا حق این نیست که هزینه های نگه داری پدر و مادر را فرزندان متقبل بشوند.
از همه اینها گذشته شما چرا به مهریه اشاره نمی کنید، الان مهریه ها میلیاردی است، معمولا یک زن پس از ازدواج مثلا با حدود ۱۰۰ سکه سرمایه زیادی را حداقل به عنوان پشتوانه دریافت می کند!!!. علاوه بر این قانونا با ازدواج زن صاحب نصف سرمایه مرد می شود خواهر گرامی!!! یک طرفه پس به قاضی نروید…. و مرد لازم است سالها با تلاش و کار پرداخت بکند!. ایا این قانون هم باید عوض بشود.
ثالثا: پدر و مادر می توانند و شرع این اجازه را داده که قبل از تقسیم ارث اموال را به هر نسبتی که بخواهند تقسیم کنند، علاوه بر این پدر و مادر می توانند یک سوم ارث را اختصاصی برای دختر وصیت کنند.
خواهر گرامی، قوانین فقه بسیار منعطف و پیچیده هست ما معمولا چون دانش فقهی لازم را نداریم از این ظرفیت ها به خوبی استفاده نمی کنیم.
وفقکم الله لکل الخیر
با سلام مساله مهریه هیچ ارتباطی به نگهداری از پدر و مادر ندارد مهریه از طرف شوهر پرداخت میشود نه پدر و مادر!
وقتی ارث از والدین برای پسران دو برابر است پس منطقی این است که مسئولیت آنها نیز دو برابر باشد!
هر چند شخصا معتقدم انسان تا آخرین نفس و ریال خود باید در خدمت خانواده باشد ولی مسئله حقوق و منطق ایجاب می‌کند کسی که دو برابر ارث میبرد دو برابر مسئول است.
سلام علیکم خواهر گرامی
من یکبار دیگر مطلبی که پاسخ داده ام را مطالعه کردم جایی نگفته ایم که مهریه به نفقه ارتباط دارد، مثال زده ایم که درست است زن در برخی فروض از ارث کمتر ارث دارد اما شارع از مهریه برای زن تامین مالی را در نظر گرفته است اگر زنی درآمد داشته باشد مثلا شاغل باشد و در توانش باشد شراعا پرداخت نفقه پدر و مادر واجب است. دقت بفرمایید بحث روی مهریه نیست بحث روی درآمد هست.
خدمت شما عرض کنم، بله مسئولیت مالی مرد از زن از منظر اسلام بیشتر است و شرعا باید پاسخگوی نفقه و رفاهیات همسر و فرزندان باشد اما این انتظار از خانم در زندگی نیست.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام
ببخشید مگر همه خانم ها طلاق می گیرند ومهریه دریافت می کنند که میفرمایید از این راه جبران ارث نصف برای خانمها میشود؟از این گذشته به نظر شما منطقی هست که دختر کمبود هزینه های پدر و مادرش را(که ناشی سهم کم و نصفه او هست) از شوهر یا از راههای دیگر تامین کند و به دردسر بیفتد ولی پسر از همان اول دو برابر و راحتتر؟
مگر دختران اگر دوبرابر ارث بگیرند آن را هدر میدهند یا برای کسی غیر از خانواده خود هزینه میکنند یا توانایی ذهنی کمی در مدیریت مالی دارندکه ارث کمتری در اختیارشان قرار میدهند؟
تشکر
سلام علیکم
دقت کنید:
احکام شرعی اسراری دارد و حکمت هایی که ما با ابزار این عقل دنیایی محدود نمی توانیم آن را کامل بفهمیم. خدای متعال می فرماید: ﴿لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً﴾ شما نمی دانید که چه چیزی به نفع و سود شماست. این نکته اساسی است.
اما حکمت برخی از کارها را می شود نزدیک شد. مثلا در بحث مهریه، حق واجب زن است قرار نیست طلاق بگیرد و به او بدهند در همان زمان زندگی هم می تواند بگیرد. و بر مرد به خاطر مصلحت خانواده نفقه واجب شده است خب طبیعتا اگر خدا چیزی را واجب می کند باید منابع آن را هم تامین کند. خب ارث یکی از این موارد و است ارث کم و زیاد دلیل برتری نیست دلیل سهمیه است.
بر دختر واجب نیست که تامین بکند، از همه اینها گذشته این قانون ارث کلی هست، پدر شما می تواند هنگام وصیت یا از فرزندان توصیه کند که مساوی تقسیم کنند منعی ندارد.
متاسفانه مسئله را بد فهمیده اید بحث هدر دادن نیست یا بد فهمیدن نیست چه ربطی دارد مگر در روایات گفته شده که ما ارث کم می دهیم به خاطر این موارد!!! قبل از اینکه به دین چیزی را نسبت بدهید تامل کنید، فوقش بگویید نمی دانم علت این حکم چیست.
دقت کنید اگر قرار بود جنس زن اینطور نگاه شود که شما گمان کرده اید، در تمام موارد همین بود، درصورتی که گاهی سهم زن در برخی موارد از جنس مرد در ارث بیشتر می شود، این را چه می گویید؟! اشکال این است که ما با فکر محدود خودمان می خواهیم همه چیز را بفهمیم. طبیعتا اینها با اراده خداست و بی علت نیست.
وفقکم الله لکل الخیر