آیا وام بانکی خمس دارد

آیا وام بانکی خمس دارد

در نوشتار قبل حکم خمس قرض مطرح شد از اینجا مطالعه نمایید.

خمس وام بانكى

پرسش 93 . آيا به سرمايه اى كه از بانك به عنوان قرض الحسنه دريافت مى شود، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: آن مقدار از وام كه اقساط آن تا آخر سال خمسى (از درآمد كسب) پرداخته شود، خمس دارد.

تبصره 1. سود حاصل از وام ـ چنانچه از مخارج سال زياد بيايد ـ خمس دارد.
تبصره 2. اگر به سرمايه مزبور نياز داشته باشد، حكم سرمايه مورد نياز را پيدا مى كند كه در جاى خود ذكر شده است.

خمس وام ازدواج

پرسش 94 . آيا وام ازدواج، خمس دارد؟
همه مراجع: چنانچه اقساط وام را در سال هاى آينده دريافت كنند، خمس ندارد.

تبصره 1. چنانچه اين وام تا بعد از پرداخت اقساط آن پس انداز شود، به آن خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 2. به سود حاصل از وام مزبور ـ چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد ـ خمس تعلق مى گيرد.

خمس وام دانشجويى

پرسش 95 . آيا به وام دانشجويى، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه اقساط وام را در سال هاى آينده دريافت كنند، خمس ندارد.[3]

تبصره 1. چنانچه اين وام تا بعد از پرداخت اقساط آن پس انداز شود، به آن خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 2. به سود حاصل از وام مزبور ـ چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد ـ خمس تعلق مى گيرد.

• [1].امام، استفتائات، ج1، س165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ توضيح المسائل مراجع، م 1788؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1796.
• [2]. امام، استفتائات، ج 1، س 165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ دفتر: وحيد.
• [3]. امام، استفتائات، ج 1، س 165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ دفتر: وحيد.(احكام خمس،پرسمان).

---

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

س72: كسی كه از بانكی وام می‌گیرد و بانك نیز پس از اعطاء وام مبلغی را در حساب گیرنده وام مسدود می‌كند تا زمان تسویه حساب كامل كه اكثراً بیش از یك سال طول می‌كشد آیا به اینگونه وجوهی كه بیش از یك سال مسدود بوده خمس تعلّق می‌‌گیرد یا نه؟

ج) اگر آن مبلغ مسدود شده از درآمد سال او باشد، پس از فرا رسيدن سال خمسی مشمول خمس می‌شود و وقتی كه آن قابل وصول شد، خمس آن را بپردازد.

 

س89: دولت به كسانی كه وام خرید خانه از بانك مسكن گرفته‌اند و الگوی مصرف را رعایت كرده باشند (زیر 75 متر) مبلغی را در سال به عنوان سوبسید (یارانه) پرداخت می‌كند. آیا به این مبلغ خمس تعلّق می‌گیرد یا نه؟

ج) خمس ندارد.

مبلغ كسر شده از حقوق بابت ضمانت س17: من ضامن فردی در یك وام بانكی هستم. وی پس از پرداخت چند قسط، سایر اقساط را نپرداخته و به همین دلیل اقساط وامش از فیش حقوقی بنده كسر گردیده است: الف: اگر وی مبالغ كسر شده از فیش حقوقی مرا پس از سال خمسی به من بپردازد، با توجه به این‌كه مبالغ كسر شده از فیش حقوقی‌‌ام، قبل از این‌كه به دست بنده برسد به حساب بانك وام دهنده واریز شده است، آیا به آن خمس تعلّق می‌‌گیرد؟ ب: اگر بنده برای خودداری از پرداخت هزینه‌‌های اضافی (سود وام)، سایر اقساط را یك‌جا به بانك بپردازم و وام گیرنده مبالغ كسر شده از فیش حقوقی مرا پس از سال خمسی به من بپردازد، آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) در فرض سؤال مبالغ كسر شده از فيش حقوقی شما كه پس از سال خمسی، به دست شما می‌رسد در همان زمان دريافت بايد خمس آن را بپردازيد.

 

س22: خانه‌‏ای دارم که دارای وام قسط بندی شده است و مالک محلی تجاری هستم که در آن کاسبی می‏‌کنم و برای عمل به وظیفه شرعی‏‌ام، سال خمسی برای خود تعیین کرده‌‏ام، امیدوارم لطف فرموده و مرا از پرداخت خمس آن خانه معاف کنید. ولی توان پرداخت خمس محل تجاری را به‌‌‌‌‌صورت قسطی دارم.

ج) خانه‌ای که در آن سکونت داريد در فرض سؤال‏ که نسيه خريداری شده خمس ندارد، ولی پرداخت خمس محل تجاری‏‌تان واجب است، مگر اين‌که با پرداخت خمس، کسب با بقيه، وافی به هزينه زندگی شما نباشد و يا اين‌که کسب با بقيه، کسبِ مناسب با شأن عرفی شما نباشد.

 

س144: اینجانب كارمندی بازنشسته‌ام كه قبل از بازنشستگی با استفاده از وام بانكی و غیربانكی آپارتمانی در مشهد خریداری نموده به این نیت كه پس از بازنشستگی از توفیق همجواری حضرت ثامن‌الحج (علیه السلام) بهره‌مند شوم، همچنین به اتفاق تعدادی از همكاران قطعه‌ زمینی آن هم به‌صورت اقساط از یكی از ملاكین شمال با كاربری مسكونی خریداری نمودیم. پس از بازنشستگی دولت محترم بر اساس قانون، مبلغی به اینجانب پرداخت نمود كه اقساط بانكی آپارتمان مشهد و تمامی بدهی به فروشنده ملك شمال را پرداخت نمودم ولی بابت وام غیر بانكی آپارتمان ماهیانه 75 هزار تومان تا سال‌های آتی می‌بایست بپردازم. از طرفی بحمدالله چون هنوز توان كاری دارم در جای دیگر مشغول هستم. با عنایت به این‌كه اولاً توفیق زندگی در مشهد حاصل نشد و فقط در سال چند بار خود و خانواده و برخی از بستگان از آن استفاده می‌نماییم و ثانیاً قطعه زمین شمال پس از تفكیك با شركا به همان وضع باقی است و توان ساخت و استفاده از آن را ندارم؛ الف: آیا املاك اینجانب مشمول خمس می‌باشد؟ ب: اگر چنین است آیا باید به قیمت خرید محاسبه نمایم و یا قیمت روز؟

ج) الف: اگر شأن شما اقتضا دارد در مشهد نيز خانه داشته باشيد خمس ندارد ولی اگر ساختمان مشهد و ملك ديگر مورد شان عرفی شما محسوب نمی‌شود به مقداری از پول آنها كه از درآمد پرداخت كرده‌ايد، خمس تعلّق گرفته است. ب: در فرض سؤال اگر برای ترقّی قيمت و سود بردن خريداری نشده باشد بر فرض تعلق خمس تا نفروخته‌ايد، به قيمت خريد خمس دارد و در صورت فروش تفاوت قيمت خريد و فروش، جزو درآمد سال فروش محسوب می‌شود که اگر تا سر سال خمسی صرف در مؤونه نشود، متعلّق خمس است.

 

س176: چند سال پیش از بانک وام گرفته و آن را به مدت یک سال به حساب بانکی‏‌ام واریز کردم، و بدون آن‌كه موفق به استفاده از آن وام شوم، هر ماه قسط آن را می‏‌پردازم، آیا به این وام، خمس تعلّق می‏‌گیرد؟

ج) خمس آن مقدار از وام مزبور که اقساط آن را تا سر سال خمسی از منفعت کسب خود پرداخت کرده‏‌ايد، واجب است.

 

س193: من از بانک مقداری وام گرفتم که وقت پرداخت آن بعد از تاریخ سال خمسی‏‌ام فرا می‏‌رسد و می‏‌ترسم که اگر آن مبلغ را امسال نپردازم، سال آینده قادر به ادای آن نباشم، تکلیف من هنگام رسیدن سال خمسی‌ام در رابطه با پرداخت خمس چیست؟

ج) اگر درآمد سال را پيش از پايان آن در پرداخت قرض خود مصرف کنيد و قرض هم برای افزايش سرمايه نباشد، خمس ندارد، ولی اگر قرض برای افزايش سرمايه باشد و يا قصد پس‌‌انداز درآمد سالانه را داشته باشيد، پرداخت خمس آن بر شما واجب است.

 

س194: اگر وامی دریافت كنیم و قسط‌های آن سال‌های متمادی طول بكشد آیا قسط‌های پرداخت شده در هر سال خمس دارد؟

ج) اگر وام برای مؤونه زندگی بوده و در هر سال خمسی از درآمد همان سال ادای دَيْن كرده‌ايد، اقساط پرداختی مشمول وجوب خمس نيست، آری اگر خود وام موجود باشد به مقداری که از راه درآمدِ کار قسط آن را پرداخته مشمول وجوب خمس است.

اجوبه الاستفتائات .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

. خمس وام : وام خمس ندارد مگر مقدارى كه اقساط آن پرداخت شده و معادل آن تا پايان سال خمسى موجود باشد.

محاسبه خمس وام صندوق های خانوادگی

پرسش :در وام قرض الحسنه ی صندوق های فامیلی که اعضاء آن هر ماه پولی می دهند و در همان ماه قرعه کشی شده و به یک نفر وام داده می شود؛ سوال این است زمانی که وام به اسم فرد در آمد، خمس پول هایی را که از شروع قرض الحسنه تا آن ماه می داده را باید بدهد؟ به عنوان مثال ماه پنجم وام را گرفته و هر ماه صد هزار تومان میداده است.آیا باید خمس این پانصد هزار تومان را بدهد؟

پاسخ :آن مقدار از وام که متعلق به خود اوست و قبلا در صندوق برای خودش پس انداز شده است در صورتی که سر سال خمسی قابل وصول نبوده باشد، جزء در آمد سال وصول وام محسوب می شود که اگر تا سال خمسی مصرف نشود مشمول خمس است (در صورتی که سر سال خمسی، پس انداز مزبور قابل وصول بوده، باید خمس آن را فورا بپردازد) و آن مقدار از وام که به او داده اند و جنبه قرض الحسنه دارد به مقداری که اقساطش پرداخت شده و معادلش تا سال خمسی موجود است، خمس دارد.

خمس سود وام دریافتی

پرسش :گفته شده اگر وامی را اخذ نموده و تا سال خمسی آن را مصرف نکنیم می بایست به اندازه اقساط واریز شده خمس را پرداخت نماییم. سوال اینجاست که اقساط پرداختی در ماه های اول صرفاً مربوط به سود آن وام است و از خود پول چیزی کم نشده است. مثلاً اگر ده میلیون وام گرفته و باید یازده میلیون پرداخت کنیم، در ماه های ابتدایی اقساط آن یک میلیون سود پرداخت شده و چیزی از اصل وام کم نشده است. آیا با این فرض باید خمس اقساط پرداختی را حساب و پرداخت نماییم؟

پاسخ :آنچه مربوط به سود بوده باشد خمس به آن تعلق نمی گیرد و غیر آن مشمول خمس است.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: یک مشکل مالی داشتم لذا به همین جهت درخواست وام کردم، بعد از مدتی بانک به من مبلغی وام داد در همین روزها موقع خمس من بود، آیا باید خمس وام را بدهم؟

 

*- ويژه نامه احكام خمس

• خمس پیش خرید خودرو
• خمس فروش ماشین
• خمس ماشین و موتور سیکلت
• خمس وسايل داماد
• خمس پس انداز ازدواج
• آیا پول فروش وسایل منزل خمس دارد