چه نيازى به شفاعت امامان هست
چه نيازى به شفاعت امامان هست /
فلسفه شفاعت
شفاعت امامان چه ضرورت دارد؟ اصلاً چه نيازى به شفاعت هست؟ مگر خداوند نمى تواند به طور مستقيم بندگان خود را بيامرزد؟
يك. حكمت شفاعت
نخست بايد دانست از ويژگى هاى انسان آن است كه اگر نافرمانى كند، به طور طبيعى احساس جدايى مى كند؛ هر چند راه توبه باز است و به طور مستقيم مى تواند از خداوند آمرزش بخواهد. بسيارى از افراد از نافرمانى خود، شرمنده بوده و از توبه شكستن احساس نااميدى مى كنند؛ لذا از آنجا كه تمام افعال خداوند بر اساس حكمت و مصلحت استوار است، گشودن باب شفاعت به روى گنه كاران ـ با شرايط خاص ـ بر همين اساس است.
بعضى از حكمت ها در زمينه شفاعت عبارت است از:
1ـ1. روزنه اميد
اعتقاد به شفاعت، پديد آورنده روزنه اميد در دل گنه كاران است. به هر حال هر انسانى در طول زندگى خود، گرفتار گناهان و لغزش هايى مى شود. اعتقاد به شفاعت، سبب مى شود كه فرد گنه كار اميدوار باشد كه گناهان براى او سرنوشت قطعى و غيرقابل تغيير رقم نزده است و او مى تواند با جلب رضايت خداوند، از طريق اجتناب از گناه و عمل به دستورات او و هم سنخ شدن با اولياى الهى، درِ رحمت و مغفرت الهى را تا روز قيامت به روى خود باز نگه دارد و از شفاعت آنان بهره مند گردد.
اگر انسان گنه كار معتقد باشد كه گناهان گذشته او يا لغزش هاى احتمالى، براى او سرنوشت قطعى نامطلوبى پديد مى آورد و به هيچ وسيله اى نمى توان آن را تغيير داد؛ ممكن است دچار يأس و نااميدى شده و روز به روز بار گناه خود را سنگين تر كند و چنين بينديشد: ديگر چه سود كه نيمه باقى مانده عمرم را با رنج طاعت همراه سازم و از لذت گناهان چشم بپوشم.
شفاعت، درى از رحمت الهى است كه به سوى انسان گشوده شده تا او را از خطر يأس و نا اميدى، نجات دهد و به آينده اميدوار سازد.
1ـ2. تشويق به انجام وظايف
نويد به شفاعت و قرار دادن شروطى براى آن، سبب مى شود انسان تلاش و سعى خود را در جهت تحصيل آنها به كار بندد؛ زيرا شفاعت تنها شامل حال كسانى مى شود كه در دنيا با انجام دادن وظايف و دستورات الهى، رشته پيوند خود را با خدا و اولياى الهى، محكم كنند؛ يعنى، بر خلاف گمان عده اى ـ كه اعتقاد به شفاعت را موجب جرأت افراد بر گناه و سر باز زدن از مسئوليت مى دانند ـ شفاعت عاملى انگيزاننده در جهت عمل به وظايف و ترك گناهان و ايجاد رابطه با خدا و اولياى الهى است.
1ـ3. شفاعت پاداش صالحان
در بيان يكى از حكمت هاى شفاعت آمده است: «شفاعت هديه و جايزه اى است براى كسانى كه عقيده و عمل آنان در دنيا، مورد رضايت خداوند بوده است».[235] اين سخن با توجه به شرايط شفاعت روشن تر مى شود؛ زيرا ميان كسى كه توشه اى جز مخالفت، عصيان و كفر نسبت به خداوند ندارد، فرق است با كسى كه سعى و تلاش او در جهت جلب رضايت خدا و حركت در مسير او بوده، لكن گاهى هم دچار خطا و لغزش شده است. شفاعت هديه و جايزه اى به چنين انسان هايى است تا به سبب عقيده و عمل نيك آنها، لغزش ها و گناهانشان بخشوده شود.
دو. حكمت وساطت اولياى خدا
شاید این مطالب را هم بپسندید:
گزينش بندگان صالح به عنوان سبب و واسطه فيض، بر اساس حكمت و مصالحى است:
2ـ1. بزرگداشت اولياى الهى
برگزيدن اولياى الهى به عنوان واسطه هاى فيض مغفرت، در حقيقت نوعى تكريم و تجليل از كسانى است كه تمام عمر خود را در مسير عبوديت و بندگى حضرت حق و جلب رضاى او به كار بسته اند. به همين جهت هر كس در درگاه الهى مقرب تر باشد، از شفاعت بيشترى برخوردار خواهد بود.
همه مؤمنان، شهيدان، عالمان ربانى، اوصيا، ملائكه، امامان معصوم و پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) شفاعت مى كنند؛ لكن ميزان شفاعت شان يكسان نيست.
امام باقر (علیه السلام) در مورد شفاعت مؤمنان مى فرمايد:
«مؤمن به اندازه عمل خود شفاعت مى كند: براى دو نفر، يا خانواده اش و يا قومش».[236] پس تكريم اولياى الهى به ميزان درجه عبوديت و بندگى آنان است؛ هر اندازه شفيعان از مرتبه بالاترى از قرب برخوردار باشند، ميزان شفاعت و تكريم آنان بيشتر است.
2ـ2. اثر سازنده در هدايت مردم
قرار دادن اسوه هاى هدايت ـ پيامبران، اوصيا، عالمان و شهيدان ـ به عنوان شفيعان روز رستاخيز، موجب مى شود كه آنان هر چه بيشتر در كانون توجه و اقبال مردم قرار گيرند. مشروط كردن شفاعت به وجود رابطه معنوى و هم سنخى عقيدتى و عملى ميان شفيعان و شفاعت شوندگان، موجب الگوگيرى از ايشان است و نقش تربيتى مهمى را در سعادت و رستگارى انسان ها دارد.
در روايات نيز بر محبت پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) و امامان معصوم (علیهم السلام) و نقش آن در شفاعت، تأكيد شده است؛ زيرا محبت و پيوند عاطفى، سبب شيفتگى و همگونگى با آنان در عقايد و راه و روش عملى است.
2ـ3. تجلى رابطه دنيوى
همان گونه كه اعمال در آخرت تجسّم مى يابد، روابط نيز مجسم خواهد شد. شفاعت اولياى الهى، در حقيقت جلوه گرى رابطه معنوى و هم سنخى روحى شفيعان و شفاعت شوندگان است. اينان كسانى اند كه در زندگى دنيوى، تحت جذبه هدايت گرى اولياى الهى قرار گرفته و با آنان در مسير اطاعت و بندگى خداوند، هم عقيده و همراه بوده و به درجه اى از همراهى و همرازى با آنان رسيده اند.
[235]. بحار الانوار، ج 8، ص 40، ح 22 و 23.
[236]. ميزان الحكمه، ج 4، ص 1476، ح 9523.
منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها«دعا و توسل».
چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست شفاعت در قرآن ضرورت شفاعت فلسفه شفاعت فلسفه شفاعت چیست چرا شفاعت چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست چه نيازى به شفاعت امامان هست
