چرا نباید به نامحرم نگاه کنیم

چه اشكالى دارد كه جوانان به يكديگر نگاه كنند و لذت ببرند؟

«قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ…»

(1) «به مردان با ايمان بگو: ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين، براى آنان پاكيزه تر است زيرا خدا به آن چه مى كنند، آگاه است و به زنان با ايمان بگو: ديدگان خود را (- (از هر نامحرمى)-) فرو بندند…».

درباره نگاه كردن بايد گفت كه نه بستن چشم به طور مطلق واجب و نه باز نمودن آن به طور مطلق جايز است.

قرآن از تعبير «غض» استفاده نموده، گرچه برخى غضّ بصر را به معناى بستن مطلق چشم معنا كرده اند ولى مقتضاى تحقيق اين است كه واژه غضّ، به معناى از تيزى انداختن نگاه و خيره نشدن است.

مفسر شهيد، آيه‏اللَّه مطهرى در اين باره مى فرمايد: فرق است بين كلمه بصر و عين يكى به معناى «ديده» است و ديگرى به معناى چشم. در واقع، ديده، عمل چشم است و از آن طرف هم فرق است بين غضّ و غمض غمض به معناى بستن چشم و بر هم گذاردن پلك ها است ولى غضّ به معناى كاهش دادن است پس غضّ بصر، يعنى كاهش دادن نگاه و خيره نشدن.

در آيه 19 سوره لقمان چنين مى خوانيم: «وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ» «صداى خودت را كاهش بده».

در آيه 3 سوره حجرات نيز آمده است: «إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ» «آنان كه صداى خويش را هنگام سخن گفتن در حضور رسول خدا ملايم مى كنند…».(2)

نتيجه اين مى شود كه نگاه به طور معمول و متعارف، اشكال ندارد يعنى اگر به حد تيز نگاه كردن و دقت در زيبايى و زشتى فرد نرسد، آيه مى فرمايد كه اشكال ندارد.

در رواياتى كه اين آيه را تفسير مى كنند، سه قيد زير آورده شده است:

اول، اين كه اين نگاه، فقط به وجه (گردى صورت) و كفين (دو دست تا مچ) است و نگاه به موها و ساير اعضاى بدن خانم ها، به هيچ وجه، جايز نيست.

دوم، اين كه بدون قصد لذت باشد و مراد از لذت و تلذذ، اين است كه الان كه نگاه مى كند، لذت جنسى و غريزى ببرد و تحريك شود.

سوم، اين كه آن نگاه، بدون قصد ريبه باشد. برخى تصور مى كنند كه ريبه، به معناى همان تلذذ است در حالى كه چنين نيست ريبه، «خوف الوقوع فى الافتنا» است يعنى ترس و احتمال اين مى رود كه بعد از اين نگاه، در آينده، با مشكل مواجه شود يعنى ممكن است الان كه نگاه مى كند، هيچ تغيير و تحريكى در او ايجاد نشود ولى اين احتمال مى رود كه در آينده با فكر و خيال پردازى و تصور نمودن آن صحنه به گناه كشيده شود.

در نتيجه، اگر نگاه به زن مسلمان، بدون تلذذ و ريبه و در حد وجه و كفين باشد، اشكال ندارد.

در مورد نگاه خانم ها به مردها، دو قيد عدم تلذذ و ريبه هست ولى قيد ديگر نيست بلكه نگاه به بدن مردها در حدى كه به طور متعارف نمى پوشانند، اگر تلذذ و ريبه نباشد، اشكال ندارد.

چه اشكال دارد جوانان به يكديگر نگاه كنند و لذت ببرند؟

پاسخ اين سؤال را خداوند در آيه مورد بحث داده است بعد از آن كه فرمود: غضّ بصر داشته باشيد و چشم چرانى نكنيد، دليل اين حكم را ذكر مى كند و مى فرمايد: «ذلِكَ أَزْكى لَهُمْ» اين كنترل، براى (قلب و دل) شما پاكيزه تر است معنايش اين است كه اكثر لغزش ها، ابتدا از يك نگاه شروع مى شود و دل انسان با نگاه است كه مى رود. امير مؤمنان عليه السلام مى فرمايد: «هر كس چشمش را آزاد بگذارد، حسرتش زياد مى گردد».(3)

بايد بدانيم كه خداوند، خالق بشر است و انسان ها را دوست دارد. او از اين كه بندگانش لذت ببرند، ناراحت نمى شود. خداوند نسبت به مخلوقات خود، بخيل نيست. پس اگر دستورى مى دهد، به خاطر مصلحت خود ماست. آن خالق حكيم مى فرمايد: اگر نگاه نكنى، براى دل و روحت بهتر است پاك مى مانى بذر آلودگى ها در وجودت كاشته نمى شود.

استادى مى گفت: نتيجه تحقيقات يكى از دانشگاه هاى اروپا نشان مى دهد كه موى زن، تشعشعاتى دارد كه روى مرد اثر گذاشته، او را تحريك مى كند.

روان شناسان نيز مى گويند: نگاه خيره و تيز در چشم طرف مقابل، موجب تحريك عواطف او مى شود.

مسئله نامحرم، موضوع ساده اى نيست و خيلى كار مهمى است و نياز به مراقبت دارد. در روايات آمده است كه جوانى همراه پيامبر بر يك مركب نشسته بود. رسول خداصلى الله عليه وآله متوجه شد او دارد به نامحرم نگاه مى كند. از اين رو صورت او را از سمت نامحرم برگرداند پس گاهى آن جاذبه بر مجاورت و همراهى با رسول خداصلى الله عليه وآله نيز غلبه مى كند.

آيه اى كه به خانم ها مى گويد: «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِى فِى قَلْبِهِ مَرَضٌ» «صداى خود را نازك نكنيد و با عشوه سخن نگوييد پس در قلب كسانى كه از نظر روحى بيمارند، نسبت به شما طمع مى افتد»، خطاب به زن هاى پيامبر است. بنابراين، معلوم مى شود كه جاذبه زن و مردى موجب مى شود كه حتى به زن پيامبر هم رحم نكنند.

روايات در شأن نزول آيه مورد بحث، مى گويند: مرد جوانى آن چنان غرق در نگاه خانمى شده بود كه بعد از گذشتن زن، جوان همچنان با چشمان خود او را نگاه مى كرد تا اين كه وارد كوچه تنگى شد و باز همچنان به پشت سر خود نگاه كرد كه ناگهان صورتش به ديوار خورد و تيزى استخوانى كه در ديوار بود، صورتش را شكافت. جوان به خود آمد و ديد خون از صورتش جارى است كه در اين وقت، آيه كنترل نگاه، بر پيامبرصلى الله عليه وآله نازل شد.(4)

(1) نور (24)، آيه 30-. 31
000 (2) ر. ك: شهيد مطهرى، مسئله حجاب.
000 (3) بحارالانوار، ج 14، ص. 38
000 (4) وسائل الشيعه، ج 14، ص 139 تفسير نمونه، ج 14، ص. 466

پرسمان

---

وقتی برای حفظ سلامت جنسی جامعه چشم می پوشی، بازهم نفعی هست که تو را به آن وا می دارد. اما راهی هست برای اینکه از حتی برای طمع به این نفع هم نباشد.

برای فرو بستن چشم هایم، بهانه ای زیباتر از اینکه خداوند گفته ای مومن به من! چشمت را از نگاه ناروا فرو بند، پیدا نکردم.

قُلْ لِلْمُۆْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذٰلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ‌

به مردان با ایمان بگو: «دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند، که این براى آنان پاکیزه ‏تر است، زیرا خدا به آنچه مى‏ کنند آگاه است.» سوره مبارکه نور – آیه 30

**راه درمان (نگاه به نامحرم) چیست؟

راستی راه درمان این همه فساد و ابتذال و ناهنجاری و ولنگاری که در اجتماع ما مشاهده می شود،چیست؟!

پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) در کلامی حکیمانه و برخاسته از منطق وحی،فرمودند:باعِدوا بین انفاسِ الرّجال والنّساء فاِنًَه اذا کانت المعاینةُ واللّقاء کان الداءُ الّذی لا دواء له.

بین مردان و زنان(نامحرم) فاصله و جدایی بیندازید (تا کمتر با یکدیگر برخورد داشته باشند) زیرا هنگامی که مردان و زنان با هم تماس داشته باشند و رو در روی یکدیگر قرار گیرند، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت.

انسان وقتی به خاطر خدا از لذت های زود گذر چشم ‏می پوشد و شهوت خود را مهار می کند ، خداوند در عوض برایش خوشی ها و لذت های کامل تری را نصیب می گرداند.

**نگاه نکردن به نامحرم فایده ای هم دارد؟

اینکه ما به نا محرم نگاه نکنیم و چشم خود را از گناه حفظ کنیم علاوه بر اینکه تاثیر زیادی بر بالا بردن شخصیت دارد و ارزش اجتماعی ما را بالا می برد فواید بیشمار دیگری نیز دارد :

اول ـ رهای قلب از حسرت. کسی که چشم خود را برای دیدن نامحرم آزاد می گذارد حسرتش ‏بیشتر می گردد، آنچه را چشم به قلب انتقال می دهد مضر واقع می شود، چون چشم چیز هایی را می ‏بیند که رسیدن به آن در مقدور شخص نیست، او نمی تواند صبر کند و این نهایت رنج است.‏

دوم ـ چشم پوشیدن از نامحرم قلب را نورانی و روشن می سازد و این درخشش در چشم، روی و ‏دیگر اعضای بدن نمایان می گردد، مثل این اینکه نگاه نداشتن چشم ظلمت و افسردگی در پی دارد. ‏

سوم ـ نگاه داشتن چشم باعث صحت فراست و حواست انسان می گردد.

وقتی که قلب انسان با نور صحت و فراست منور گردید، همانند آیینه ‏جلا دارد می گردد که در آن معلومات همانگونه ای که هست تجلی می کند.

چهارم ـ دروازه های علم و دانش برای این شخص باز می گردد، اسباب کسب علم و معرفت ‏برایش به آسانی مهیا می گردند، این خود به سبب منور بودن قلب است، وقتی دل روشن می شود ‏حقیقت اشیاء در آن دیده می شود و برایش به سرعت تمام، شناخت دست می دهد.

چشم پوشیدن از نامحرم قلب را نورانی و روشن می سازد و این درخشش در چشم، روی و ‏دیگر اعضای بدن نمایان می گردد، مثل این اینکه نگاه نداشتن چشم ظلمت و افسردگی در پی دارد.

این شناخت و ‏معرفت از یکی به دیگری رسوب می کند. کسی هم که چشم خود را کنترل نکرد ، قلبش مکدر و تاریک می شود و دروازه های علم و معرفت به رویش بسته می شوند.‏

پنجم ـ این عمل به قلب قوت، ثبات و شجاعت می بخشد، خداوند متعال قدرت بصیرت را با ‏قدرت حجت و استدلال همگام به او می بخشد.

‏امام حسن علیه السلام می فرماید : پیروان هوا و هوس کسانی هستند که؛ اگر قاطر ها آنها را پایمال کنند و زیر ‏پای اسب ها شوند، باز هم سایه ی معصیت در دلهایشان است، خداوند از این ابا می ورزد که کسی ‏را خوار و ذلیل کند مگر کسانی را که نا فرمانی او را می کنند.‏

ششم ـ این عمل یک خوشحالی روانی به قلب می دهد که از لذت نظر به نامحرم به مراتب ‏خوبتر و زیباتر است، چون این شخص با دشمن خود یعنی شیطان قهر نموده، شهوت خود را لبیک ‏نگفته و بر نفس خود غالب آمده است.

انسان وقتی به خاطر خدا از لذت های زود گذر چشم ‏می پوشد و شهوت خود را مهار می کند ، خداوند در عوض برایش خوشی ها و لذت های کامل تری  را نصیب می گرداند.‏

تسنیم