چرایی آرام خواندن قرائت در نماز ظهر و عصر

آهسته و بلند خواندن نمازها

پرسش 17 . فلسفه آرام خواندن قرائت در نماز ظهر و عصر و بلند خواندن آن در نماز مغرب و عشا چيست؟

جهر و اخفات در نماز – چنان چه از بعضى از روايات استفاده مى شود – يكى از سنّت هاى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است كه خداوند خواسته با اين سنّت امّت را نسبت به پاى بندى به سيره و سنّت پيامبرش آزمايش كند كما اين كه پيامبر خدا در خصوص نماز مى فرمودند: «صلوا كما رأيتمونى اصلى»120؛ «نماز بخوانيد آن گونه كه من مى خوانم».

 

در علل الشرائع و عيون اخبارالرضا از امام رضا عليه السلام نقل شده كه حضرت فرمود: «علّت اين كه بعضى نمازها بايد بلند و بعضى آهسته خوانده شود اين است كه نمازهايى كه بايد بلند خوانده شوند (صبح، مغرب، عشاء) در اوقاتى است كه هوا نسبتاً تاريك و واجب است بلند خوانده شوند كه اگر كسى از آنجا عبور مى كند، بداند كه جماعتى در آنجا نماز مى خوانند تا اگر خواست به آنها ملحق شود؛ چون تاريكى مانع ديدن اوست و بلند خواندن باعث مى شود او صداى نمازگزاران را بشنود. ولى دو نمازى كه آهسته خوانده مى شوند (ظهر و عصر) به دليل اين كه روز است و عملشان كاملاً قابل رؤیت است، احتياج به بلند خواندن ندارد»121.

در روايت است كه از امام صادق عليه السلام سؤال شد كه چرا بايد نمازهاى جمعه، مغرب، عشاء و صبح را بلند خواند ولى نماز ظهر و عصر را آهسته؟ حضرت فرمود: «زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله وقتى به معراج رفتند اوّلين نمازى كه خدا بر او واجب كرد، نماز جمعه بود؛ آنگاه خداوند به ملائكه امر كرد تا پشت سر پيامبر صلى الله عليه و آله بايستند و به پيامبر صلى الله عليه و آله دستور داد كه نمازش را بلند بخواند تا فضل و برترى خود را به ملائكه نشان دهد. سپس نماز عصر را بر او واجب كرد، ولى كسى را به پيامبر صلى الله عليه و آله اضافه نكرد تا به وى اقتدا كند؛ از اين رو دستور داد تا آهسته قرائت كند. سپس نماز مغرب را واجب كرد و ملائكه را به پيامبر صلى الله عليه و آله افزود. پس امر كرد تا بلند بخواند و همين طور در نماز عشاء. وقتى فجر نزديك شد، پيامبر صلى الله عليه و آله از آسمان نزول كرد، آنگاه خداوند نماز صبح را بر او واجب كرد و امر كرد تا بلند بخواند تا فضل خود را به مردم نشان دهد، چنان كه به ملائكه فضل خود را نشان داده بود»122.

 

120. بحارالأنوار، ج 82، ص279.

121. علل الشرائع، ترجمه ذهنى تهرانى، ج1، ص 833 ؛ وسائل الشيعه، ج 6، ص 82، ح 7406.

122. وسائل الشيعه، ج 6، ص 83، ح 7407.

 

منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، نماز چیستی و چرایی.