به نفس و شیطان بگویید که ممکن است این شخصی که مبتلاست به معصیت، دارای ملکه‌ای است، یا [دارای] اعمال دیگری باشد که خدای تعالی او را به رحمت خود مستغرق کند و نور آن خُلق و ملکه، او را هدایت کند و منجر شود کار او به حُسن عاقبت. شاید آن شخص را خدا مبتلا به معصیت کرده تا مبتلای به عُجب که از معصیت بدتر است نشود. و شاید من به‌واسطه همین بدبینی کارم منجر به بدی عاقبت شود.

شیخ جلیل ما، عارف کامل، شاه‌آبادی روحی فداه می‌فرمودند:

«تعییر[۱] به کافر نیز نکنید در قلب؛ شاید نور فطرتش او را هدایت کند و این تعییر و سرزنش، کار شما را منجر به سوءعاقبت کند.»

[البته] امر به معروف و نهی از منکر، غیر از تعییر قلبی است. بلکه می‌فرمودند:

«کفاری را که معلوم نیست با حال کفر از این عالم منتقل شدند لعن نکنید؛ شاید در حال رفتن، هدایت شده باشند و روحانیت آن‌ها مانع از ترقیات شما شود.»

در هر حال، نفس و شیطان، شما را وارد مرحله اَولی از عُجب می‌کنند. کم‌کم از این مرحله شما را به مرحله دیگر و از آن به درجه بالاتر، تا بالاخره کار انسان را به جایی برساند که به ایمان یا اعمال خود، به ولی نعمت خویش و مالک الملوک منت‌گذاری کند.

منبع: چهل حدیث، امام خمینی (ره)، ح ۳، ص ۶۷؛ برگرفته عارف کامل، ص ۱۳۵-۱۳۶