عوامل قساوت قلب
پرسش: امورى را كه موجب قساوت قلب و كارهايى را كه موجب لطافت قلب مىگردد بيان كنيد؟
پاسخ:
قرآن كريم درباره صاحب رقت قلب (به قول قرآن شرح صدور) و صاحب قساوت قلب در آيه 125 سوره انعام با تعبيرى جالب مىفرمايد:
آن كس را كه خدا مىخواهد هدايتش كند سينهاش را براى اسلام گشاده مىسازد و آن كس را كه بخواهد گمراه نمايد سينهاش را چنان تنگ مىكند كه گويى مىخواهد به آسمان بالا رود. آنچه كه روشن است اين خواستن و نخواستن از سوى خدا بى دليل نيست، سرچشمه هاى آن از خود ما شروع مىشود.
اما عواملى كه موجب قساوت قلب مىگردند به اختصار اشاره مىكنيم:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
جهل و گناه و لجاجت و جدال و مراء و همنشينى با بدان و فاجران و مجرمان و دنياپرستى و هواپرستى و ساير افعال ناپسنديده…
در حديثى از امام صادق (ع) مىخوانيم: «فزونى مال و ترك ياد خدا قلب را سخت مىكند»،(1) و در حديثى از امام على (ع) چنين آمده: «دلها سخت و سنگين نمىشود مگر به خاطر فزونى گناه»،(2).
و در حديث ديگرى آمده است كه از جمله پيامهاى پروردگار به موسى (ع) اين بود: اى موسى آرزوهايت را در دنيا دراز مكن كه قلبت سخت مىگردد،(3).
و بالاخره در حديث ديگرى از زبان حضرت عيسى (ع) مىخوانيم: «بدون ذكر خدا زياد سخن مگوييد كه موجب قساوت قلب است»،(4). و اما عواملى كه موجب رقت قلب مىگردد به اجمال چنين است: مطالعات پىگير و مستمر، ارتباط مداوم با دانشمندان و علماى صالح، خودسازى و تهذيب نفس، پرهيز از گناه و مخصوصاً غذاى حرام و ياد خدا كردن از ديگر عوامل شرح صدر است.
(1) (بحارالانوار، ج 70، ص 55، ح 23)
000 (2) (همان مدرك، حديث 24)
000 (3) (اصول كافى، ج 2، باب القسوه، ح 1)
000 (4) (مجمعالبيان، ح 9، ص 238)
پرسمان
