اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد مى شود

حضرت آيت الله جوادي آملي

نماز شب

اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد مى شود چه كنم؟

اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمى شود به شرط اين كه شب ها يك مقدار زود بخوابد و شام را سبك تر ميل كند. شام را هر چه سبك تر ميل كنيد بهتر است.

شما مى دانيد بدن دو وعده غذا بيشتر احتياج ندارد. به ما گفته اند اگر سير هستيد غذا نخوريد، در روايات آمده است در حال سيرى غذا خوردن استعداد را كم مى كند.

يكى از بيانات نورانى حضرت امير اين است كه «لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطنَةُ و الْبِطْنَة؛ فطانت و هوشمندى با پُرخورى جمع نمى شود». پُرخور هرگز خردمند نمى شود، چرا؟ براى اين كه تمام تلاش و كوشش روح اين است كه اين غذاها را هضم كند و ديگر فرصت انديشيدن ندارد. درست مثل آن است كه شما يك انسان متخصص دانشمند را رفتگر كوى و برزن كنيد تا زباله ها را جمع كند.

اگر كسى بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگرى وادار كنيم. روح انسان مى تواند استاد و مربى خوبى باشد، حيف است او را رفتگر جسم كنيم، بگوييم زباله ها را جمع كن. غذايى كه مى خوريم تا به مواد دفعى و زباله تبديل شود طول مى كشد. اين كار را كه بدن انجام نمى دهد؛ اين روح است كه باواسطه بدن اين كارها را انجام مى دهد.

روح يك سلسله قواى ادراكى دارد يك سلسه قواى تحريكى. قواى تحريكى روح نيز يك سرى ابزار فيزيكى دارد مثل معده و روده و ريه و قلب، ولى آن كه غذا را به صورت خون در مى آورد و عادلانه بين مو و ناخن و گوش و چشم و مژه تقسيم مى كند، نفس انسان است، روح آدم است.

خلاصه حيف است انسان روح خود را به رفتگرى وادار كند. وجود مبارك اميرالمؤمنين (علیه السلام)  فرمود: «لا تَجْتَمِعُ عَزِيَمَةٌ وَ وَليمَةٌ»1 يك وقت انسان اهل سورچرانى است، مى خواهد اين جا سور بخورد و آنجا سور بخورد، هر روز يك جا ميهمان باشد. آدم سورچران اهل عزم نيست.

انسان تا مى تواند بهتر است دستش كنار سفره خودش باشد. اگر كسى بخواهد اهل عزيمت و جزء وارثان اولولعزم باشد، در همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.

گاهى ميهمانى هايى پيش مى آيد كه عيبى ندارد انسان برود، اما اين كه سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نيست. پس نماز شب انسان را از كار روز باز نمى دارد، به شرط آن كه انسان مراقب مسائل جنبى باشد.

خيلى از برنامه هاى تلويزيون است كه انسان مى تواند نگاه نكند، همه سريال ها كه سودمند نيست. خيلى از جلسات و گفتن ها و شنيدن ها سودمند نيست. حضرت امير (علیه السلام)  به فرزندش فرمود: جوان! مبادا كارى كنى يا حرفى بزنى كه ديگران به تو بخندند. اين كار، تو را كوچك مى كند.

اگر نيم ساعت به اذان صبح بلند شويد هم به نماز شب مى رسيد هم به نماز اول وقت؛ بعد هم كمى استراحت مى كنيد و به درس روز هم لطمه اى وارد نمى شود.

1. نهج البلاغه، خطبه 241.

 

منبع : هدانا برگرفته ازپرسش ها و پاسخ ها «توصیه ها،پرسش ها و پاسخ ها».

ویژه نامه اخلاق و کلام علما