آیات تحدی را نام ببرید

 

قرآن، و دعوت به تحدى

پرسش : چگونه قرآن دعوت به تحدى مقابله به مثل در برابر خود نموده است؟

پاسخ اجمالی: قرآن در چند سوره همه منکران را تشویق و تحریک به مقابله به مثل نموده است، از جمله: 1- سوره اسراء آیه 88. 2- سوره هود  آیات 13 و 14. 3- سوره یونس  آیه 38. 4- سوره بقره آیه 23. در سوره 88 اسراء  آمده است: «بگو اگر تمام جن و انس اجتماع کنند تا کتابى همانند قرآن بیاورند، نمى توانند، اگر چه نهایت همفکرى و همکارى را به خرج دهند».

 

پاسخ تفصیلی: قرآن، در چند سورهدعوت به مقابله به مثل نموده است از جمله:

1 ـ در سوره«اسراء» آیه88 ـ این سورهدر «مکّه» نازل شده است ـ مى خوانیم: «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الاِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى اَنْ یَاْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لایَاْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْض ظَهیراً»؛ (بگو اگر تمام جن و انس اجتماع کنند تا کتابى همانند قرآنبیاورند، نمى توانند، اگر چه نهایت همفکرى و همکارى را به خرج دهند).

2 ـ در سوره«هود» ـ این سورهنیز در «مکّه» نازل شده است ـ در آیات 13 و 14 مى خوانیم: «اَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَاْتُوا بِعَشْرِ سُوَر مِثْلِهِ مُفْتَرَیات وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ اِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ * فَاِلَّمْ یَسْتَجیبُوا لَکُمْ فَاعْلَمُوا اَنَّما اُنْزِلَ بِعِلْمِ اللّه…»؛ (مى گویند: این آیات را به خداافترا بسته [و ساختگى است] بگو: اگر راست مى گوئید، شما هم ده سورهساختگى همانند آن بیاورید، و غیر ازخداهر کسى را مى توانید به کمک خود دعوت کنید * و اگر این دعوت را اجابت نکردند بدانید این آیات از طرف خدااست…).

 

3 ـ در سوره«یونس» ـ که نیز در «مکّه» نازل شده ـ در آیه38 چنین آمده است: «اَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَاْتُوا بِسُورَه مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ اِنْ کُنْتُمْ صادِقین»؛ (مى گویند: به خداافترا بسته، بگو: سورهاى همانند آن بیاورید و هر کس غیر از خدارا مى توانید به یارى طلبید، اگر راست مى گوئید).

 

4 ـ در سورهبقره  که در «مدینه» نازل شده است، آیه23 مى خوانیم: (اگر درباره آنچه بر بنده خود نازل کرده ایم، شک و تردید دارید لااقل سورهاى همانند آن بیاورید)؛ «وَ اِنْ کُنْتُمْ فی رَیْب مِمّا نَزَّلْنا عَلى عَبْدِنا فَاْتُوا بِسُورَه مِنْ مِثْلِهِ». و به این ترتیب، قرآنهمه منکران را دعوت به مبارزه با قرآنو آوردن یک سوره مانند آن مى کند تا عجز آنها دلیلى باشد روشن، بر اصالتِ این وحى آسمانى در رسالت الهى آورنده آن. همان طور که ملاحظه مى شود، قرآنبا صراحت و قاطعیت بى نظیرى دعوت به مبارزه کرده، صراحت و قاطعیتى که نشانه زنده حقانیت است. قرآنبا بیان بسیار قاطع و صریح تمام جهانیان و کلیه کسانى را که در پیوند آن با مبدا جهان آفرینش تردید داشتند دعوت به مقابله به مثل کرده است، نه تنها دعوت کرده بلکه آنها را تشویق و تحریک به مبارزه نیز نموده است و کلماتى در این آیات به کار برده که به اصطلاح «به غیرت آنها برخورد نماید» این کلمات عبارتند از:
«اِنْ کُنْتُمْ صادِقین»؛ (اگر راست مى گوئید).(1)
«فَاْتُوا بِعَشْرِ سُوَر مِثْلِهِ مُفْتَرَیات»؛ (ده سورهساختگى مثل آن بیاورید).(2)
«قُلْ فَاْتُوا بِسُورَه مِثْلِهِ… اِنْ کُنْتُمْ صادِقین»؛ (اگر راست مى گوئید یک سورهساختگى بیاورید).(3)
«وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللّه»؛ (غیر از خدااز هر کس مى خواهید دعوت کنید).(4)
«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الاِنْسُ وَ الْجِنُّ»؛ (اگر همه جهانیان دست به دست هم بدهند…).(5)
«لایَاْتُونَ بِمِثْلِه»؛ (نمى توانند مثل آن را بیاورند…).(6)
«فَاتَّقُوا النّارَ الَّتی وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَه»؛ (از آتشى بترسید که هیزم آن بدن هاى مردم (گنهکار) و سنگ ها است).(7)
«فَاِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا»؛ (اگر مثل آن را نیاوردید، و هرگز نخواهید توانست…).(8)

با این تحریک ها و تشویق ها، و با این که مى دانیم این مبارزه تنها یک مبارزه ادبى یا مذهبى نبود بلکه یک مبارزه «سیاسى»، «اقتصادى» و «اجتماعى» بود، مبارزه اى بود که همه چیز حتى «موجودیت» آنها در گرو آن بود، و به عبارت دیگر: یک مبارزه حیاتى محسوب مى شد که مسیر و سرنوشت زندگى و مرگ آنها را روشن مى ساخت اگر پیروز مى شدند، همه چیز داشتند، و اگر مغلوب مى شدند، باید از همه چیز خود دست بشویند. با این حال، اگر مى بینیم آنها در مقابل قرآنزانو زده اند و نتوانستند همانند آن را بیاورند، معجزه بودن قرآنروشن تر مى شود. قابل توجه این که: این آیات منحصر به زمان و مکان خاصى نیست و تمام جهانیان و مراکز علمى دنیا را به سوى این مبارزه دعوت مى کند و هیچ گونه استثنائى در آن وجود ندارد و هم اکنون نیز به تحدى خود ادامه مى دهد.(9)

پی نوشت:
(1). سوره بقره، آیه 23.
(2). سوره هود، آیه 13.
(3). سوره یونس، آیه 38.
(4). سوره یونس، 38 ـ هود، 13.
(5). سوره اسراء، آیه 88.
(6). سوره اسراء، آیه 88.
(7). سوره بقره، آیه 24.
(8). سوره بقره، آیه 24.
(9). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ پنجاه و پنجم، ج 1، ص 167.