چله موسویه چیست
اربعین موسوی ( اربعین کلیمی) چیست؟
اربعین موسوی یا کلیمی در اصطلاح به سی روز ماه ذی القعده به علاوه ده روز اوّل ذی الحجه گفته میشود که طبق روایات خداوند در این ایام حضرت موسی را به کوه طور فراخوانده و سی روز (تا پایان ماه ذی القعده) با آن حضرت مواعده نموده و سپس به ده روز اول ذی الحجه آن را تکمیل فرمود.
چون این چهل روز در آیات قرآن و روایات دوره عبادت حضرت موسی کلیم الله در خلوت خود با خداوند بوده و پس از این چهل روز بود که خداوند تورات را بر آن حضرت نازل نمود این ایام را اربعین موسوی یا اربعین کلیمی مینامند.
خداوند متعال در آیۀ ۱۴۲ از سورۀ اعراف به این مسأله اشاره فرموده است:
وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ ميقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعينَ لَيْلَةً وَ قالَ مُوسى لِأَخيهِ هارُونَ اخْلُفْني في قَوْمي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبيلَ الْمُفْسِدينَ .
حضرت موسای کلیم در این ایام حالاتی خاص داشتند و از جذبات الهیه به شکلی مخصوص بهرهمند بودند. در برخی روایات اشاره شده که آن حضرت در این ایام از شدّت جذبات الهیه و شوقی که داشتند نه چیزی خوردند و نه چیزی نوشیدند و نه خوابیدند: كما اخبر الله تعالى عن موسى عليهالسّلام في ميعاد ربّه، و فسّر النّبىّ صلّىاللهعليهوآله عن حاله انّه ما اكل و ما شرب و لا نام، و لا اشتهى شيئا من ذلك في ذهابه و مجيئه اربعين يوما [۱]
در ادعیه شیعی به حالات خاص آن حضرت در این ایام و تجلیات خاص خداوند برای آن حضرت مکررا اشاره شده است.
عدد چهل و اربعین گرفتن بر اساس روایات و تجربه اهل معنی اثری خاص بر وصول انسان به کمالات دارد و لذا در میان اهل سلوک متداول است که بسیاری از عبادات را در دورههای چهل روزه به جا میآورند.
ماه ذی القعده ماه اول از سه ماه حرامی است که به هم پیوستهاند (ذی القعده و ذی الحجه و محرم) و ماههای حرام دارای حرمتی خاص در عالم ملکوت و در عالم ظاهر هستند. اسباب استجابت دعا در آنها فراهم است و بار گناه در آنها سنگینتر از اوقات دیگر است و لذا همواره سالکین الی الله را به مراقبه بیشتر در این ماهها دعوت میکنند.
ده روز اول ماه ذی الحجّه نیز از شریفترین اوقات سال است تا جائیکه هیچ دههای در نزد خداوند از این ده روز محبوبتر نیست؛
قال رسول الله صلّیاللهعلیهوآلهوسلم: ما من أيّام العمل الصالح فيها أحبّ إلى الله عزّ و جل من أيّام العشر- يعني عشر ذي الحجّة- [۲]
لذا این دوره چهل روزه بسیار سزاوار توجّه و عبادت و مراقبه شده است.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
درباره مجموع این چهل روز با هم روایتی خاص وارد نشده، ولی بزرگان اهل معرفت به تجربه یافتهاند که عبادت و مراقبه خاص در این چهل روز با هم آثاری بسیار مهم دارد و لذا این چهل روز در نزد ایشان به اربعین موسوی و کلیمی مشهور شده و تاکید بسیار زیادی بر عبادت و مراقبه در آن دارند.
یک شبهه و جواب
برخی افراد کماطلاع میگویند این ایام هیچ خصوصیتی ندارد و استثناءً برای حضرت موسی علینبیناوآلهوعلیهالسلام در این ایام حالاتی حاصل شده است و دلیل نمیشود که دیگران نیز این ایام را شریف بشمارند و لذا اعتناء خاص به این ایام نوعی بدعت است.
ولی حقیقت این است که گذشته از تجربیات بسیاری از بزرگان اهل معنی که چشم جان و دلشان گشوده است و انوار خاص الهی را در این ایام میبینند و برکات این ایام را وجدان میکنند در روایات هم اشاره به خصوصیت این ایام شده است.
از جمله در روایات وارد شده که در دهه اول ماه ذی الحجۀ که اوج اربعین موسوی است هر شب دو رکعت نماز میان مغرب و عشاء خوانده شود و در هر رکعت بعد از حمد یک بار سوره توحید و یک بار آیه شریفه « وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قالَ مُوسى لِأَخِيهِ هارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِين»قرائت گردد که اگر چنین شود انسان با حجاج در ثواب حجشان شریک میگردد.[۳]
از این روایت و این دستور به روشنی فهمیده میشود که این ایام که اتمام اربعین حضرت موسی علینبیناوآلهوعلیهالسلام است مخصوص به آن حضرت نبوده است، بلکه ایامی است برای کسب فیض برای همه مؤمنین و در عبادت در آن ایام برای کسب فیض از رحمت الهی به آن ماجرا اشاره نموده و از خداوند تمنای برکت میکنیم.
نکتهای که قابل توجه است اینکه اربعین گرفتن در یک دوره زمانی یک عمل شرعی خاص نیست که تشریع و بدعت باشد و چون اصل جواز اربعین گرفتن ثابت است، انسان طبق عمومات مجاز است در هر دورهای از زمان که حال او اقتضاء کند اربعینی را شروع نماید و چه بهتر که آن را در دورهای قرار دهد که هم در روایات به فضیلت و خصوصیت آن اشاره شده و هم اهل معنی بر عظمت آن متفق میباشند.
پانویس
۱. شرح مصباح الشریعه، ص۵۸۹.
۲. اقبال الاعمال سید بن طاووس، ج ۲، ص ۳۵
۳. اقبال الاعمال سید بن طاووس، ج ۲ ، ص ۳۵
منبع:هدانابرگرفته از عرفان و حکمت
