پرسش و پاسخ درباره احکام غسل میت

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

وجوب غسل های سه گانه برای میّت [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][احکام غسل میت ]

پرسش : برای میّت چند غسل باید انجام شود؟

پاسخ : واجب است میت مسلمان را سه غسل بدهند: اوّل با آبى که با سدر مخلوط باشد، دوم با آبى که با کافور مخلوط است، سوم با آب تنها، ولى شهید و بعضى دیگر غسل ندارند.

مقدار سدر و کافور مخلوط در آب [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا میزان و مقدار خاصی برای مخلوط کردن سدر و کافور در آب وجود دارد؟
پاسخ : مانعى ندارد سدر و کافور به اندازه ‏اى باشد که آب را مضاف کند، ولى‏ باید به اندازه‏اى کم نباشد که بگویند سدر و کافور با آب مخلوط نشده است و در صورتى که مضاف شود بهتر این است میّت را اوّل با آن بشویند و بعد آب روى بدن او بریزند تا به صورت مطلق در آید.

حکم مضاف شدن آب با سدر و کافور [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر مقدار سدر و کافوری که در آب مخلوط میکنند جهت غسل میت زیاد باشد و آب را مضاف کند، ازاین جهت که این آب ، آب مضاف شده اشکالی دارد؟
پاسخ : مانعى ندارد سدر و کافور به اندازه ‏اى باشد که آب را مضاف کند و البته در این صورت بهتر این است میّت را اوّل با آن بشویند و بعد آب روى بدن او بریزند تا به صورت مطلق در آید.

هرگاه سدر و کافور به اندازه کافى موجود نباشد [احکام غسل میت ]
پرسش : چنانچه برای غسل میّت، سدر و کافور به اندازه لازم پیدا نشود تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : هرگاه سدر و کافور به اندازه لازم پیدا نشود، بنابر احتیاط واجب باید همان مقدار که به آن دسترسى دارند در آب بریزند و اگر آن هم پیدا نشود به جاى آن با آب معمولى غسل دهند.

چگونگی غسل دادن میّت مُحرِم [احکام غسل میت ]
پرسش : با توجه به این که استعمال بوی خوش بر فرد مُحرِم حرام است، اگر کسی در حال احرام بمیرد استعمالِ کافور برای غسل او چه حکمی دارد؟
پاسخ : کسى که براى حج یا عمره احرام بسته است هرگاه پیش از تمام کردن طواف و قبل از حلال شدن بوى خوش بر او، از دنیا برود باید به جاى آب کافور او را با آب معمولى غسل دهند.

شرایط کسی که میّت را غسل می دهد [احکام غسل میت ]
پرسش : کسی که میت را غسل می دهد باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
پاسخ : کسى که میت را غسل مى‏دهد باید مسلمان و بالغو عاقل باشد و مسائل لازم غسل را بداند و احتیاط مستحبآن است که شیعه دوازده امامى‏باشد.

نیـّت در غسل میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا در غسل میت قصد قربت شرط است؟
پاسخ : غسل ‏میت باید با قصد قربت، یعنى براى‏خدا انجام داده شود.

حکم غسل دادن بچه مسلمان از زنا و بچه ديوانه [احکام غسل میت ]
پرسش : غسل دادن بچه ای که از زنا متولّد شده و همچنین بچه ای که دیوانه است چه حکمی دارد؟
پاسخ : بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد غسل او واجب است و کسى که از بچّگى دیوانه بوده و با همان حال بالغشده، چنانچه پدر یا مادر او مسلمان باشد غسل او واجب‏است، همچنین کسى که قبلًا مسلمان بوده و بعد دیوانه شده است.

حکم غسل دادن بچه سقط شده [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا غسل دادن بچه ی سقط شده واجب می باشد؟
پاسخ : بچه سقط شده‏اى را که چهار ماه یا بیشتر دارد باید غسل دهند و اگر کمتر از آن باشد بنابر احتیاط واجب در پارچه‏اى بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

غسل دادن زن توسط مرد و بالعکس [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا زن می تواند مرد را و یا مرد می تواند زن را غسل بدهد؟
پاسخ : مرد نمى‏تواند زن را غسل دهد، همچنین زن نمى‏تواند مرد را غسل دهد، مگر زن و شوهر که هر کدام مى‏تواند دیگرى را غسل دهد، هرچند احتیاط مستحبآن است که اگر ضرورتى نیست این کار را نکنند.

حکم غسل دادن کودک توسط غیر همجنس [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر میّت کودک باشد غسل دادن او توسط غیر همجنس چه حکمی دارد؟
پاسخ : مرد مى‏تواند دختر بچه‏اى را که سن او از سه سال کمتر است غسل دهد و زن هم مى‏تواند پسر بچه‏اى را که سه سال کمتر دارد غسل دهد.

غسل میت در صورت نبود فرد همجنس میت [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر برای غسل مرد و زن کسی از همجنس او نباشد در این صورت تکلیف چیست؟
پاسخ : اگر براى غسل دادن میت مرد، مرد پیدا نشود زنانى که با او محرمند مى‏توانند او را غسل دهند، همچنین اگر براى غسل دادن میت زن، زن پیدا نشود مردهایى که با او محرمند مى‏توانند او را غسل دهند و بهتر است از روى لباس باشد.

جواز برهنه کردن بدن میّت به غیر از عورت [احکام غسل میت ]
پرسش : در غسل میّت تا چه حدی از بدن او را می توان برهنه کرد؟
پاسخ : هرگاه میت مرد را مرد غسل دهد و یا میت زن را زن غسل دهد، جایز است غیر از عورت، بدن او را برهنه کند.

حکم رؤیت عورت میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : نگاه کردن به عورت میّت چه حکمی دارد؟
پاسخ : نگاه‏کردن به عورت میت حرام است ولى غسل را باطل نمى‏کند.

نجس شدن بدن میت قبل از غسل [احکام غسل میت ]
پرسش : در صورتی که بدن میّت قبل از غسل نجس گردد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : هرگاه عضوى از بدن میت ملاقات با نجس کرده باشد، باید پیش از آن که آن را غسل بدهند آب بکشند و احتیاط مستحبآن است که تمام بدن میت را پیش از شروع غسل از نجاست بشویند.

طریقه غسل دادن میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : چگونه باید غسل میّت را انجام داد؟
پاسخ : غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط مستحبآن است که تا غسل ترتیبى ممکن است غسل ارتماسى ندهند، ولى جایز است در غسل ترتیبى هر یک از سه قسمت بدن را به ترتیب در آب فرو برند. هرگاه زن حائض یا شخص جُنُب از دنیا برود همان غسل میّت براى او کافى است.

مزد گرفتن برای غسل میت [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا برای انجام غسل میت می تواند مزد و اجرت گرفت؟
پاسخ : جایز نیست براى غسل دادن میت مزد بگیرند، ولى مزد گرفتن براى کارهاى مقدّماتى و نظافت او و مانند آن اشکالى ندارد.

عدم امکان غسل دادن میت [احکام غسل میت ]
پرسش : در صورتی که غسل میّت ممکن نباشد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : اگر آب برای غسل میّت پیدا نشود، یا بدن میت طورى باشد که نمى ‏توان آن را غسل داد و یا به خاطر هر مانع دیگری غسل ممکن نشود، باید میت را عوض هر غسل یک تیمّم بدهند، به این ترتیب که تیمّم ‏دهنده روبروى میت قرار مى‏ گیرد و دست خود را بر زمین مى ‏زند و به صورت و پشت دست هاى میت مى‏ کشد.

خروج بول و مدفوعِ میّت بعد از غسل اوّل یا دوّم [احکام غسل میت ]
پرسش : چنانچه بعد از غسل اوّل یا دوّم میّت، بول و مدفوع از او خارج شود چه حکمی دارد؟
پاسخ : غسل کفایت می کند ولی احتیاط مستحباعاده غسل ها می باشد.

حکم ازاله موهای زاید میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : تراشیدن موهای زاید میّت چه حکمی دارد؟
پاسخ : این کار کراهت دارد و اگر باعث لمس یا دیدن عورت شود حرام است.

حکم تراشیدن موهای اصلی میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : تراشیدن موهای اصلی میّت چه حکمی دارد؟
پاسخ : این کار جایز نیست و ارش دارد.

حکم تغسیل اموات با دستگاه مکانیزه [احکام غسل میت ]
پرسش : غسل اموات با دستگاه مکانیزه چه حکمی دارد؟
پاسخ : اشکالی ندارد مشروط بر اینکه تمام آنچه لازم است زیر نظر انسانی با قصد قربت انجام شود.

غسل ارتماسی میت [احکام غسل میت ]
پرسش : مرده را می توان غسل ارتماسی دارد؟
پاسخ : احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبى ممکن است غسل ارتماسى ندهند، ولى جایز است در غسل ترتیبى هر یک از سه قسمت بدن را به ترتیب در آب فرو برند.

رؤیت مانع بعد از غسل میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر بعد از اتمام غسل میّت مانعی دیده شود شستن محل مانع کفایت می کند یا این که باید سه غسل تجدید شود؟
پاسخ : بعد از زوال مانع، شستن محل آن برای غسل اوّل کافی است ولی باید غسل دوّم و سوّم را تکرار کند.

غسل قسمت جدا شده از بدن [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر قسمتى از بدن انسان جداشود آيا غسل و حنوط و كفن و نماز و دفن دارد؟
پاسخ : در صورتی که مانند قسمتی از دست یا پا باشد، در صورت امکان آن را شستشو می دهند و در پارچه ای می پیچند و دفن می کنند.

حکم تغسیلِ میّت کافری که مسلمان زاده است [احکام غسل میت ]
پرسش : آیا می شود اولاد مسلمان که کافر است را غسل داد؟
پاسخ : غسل ندارد و در قبرستان مسلمانها هم دفن نشود.

حکم تغسیل زن کافری که بچّه مسلمان در شکم دارد [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر زن کافری که بچه ای مسلمان در شکم دارد با هم بمیرند باید غسل داده شود؟
پاسخ : در فرض سوال، غسل و کفن و دفن به صورت مسلمانان ندارد.

اگر غیر از مرد مسلمان و کافر فرد دیگری برای غسل میت زن نباشد [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر برای غسل دادن زن میت که غیر از مرد مسلمان و کافر، فرد مَحرَم و همجنس برای غسل دادن او نیست، اولویت با کدام است؟

پاسخ : مرد مسلمان از روی لباس او را غسل دهد.

اگر غیر از مرد مسلمان و کافر فرد دیگری برای غسل میت زن نباشد [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر برای غسل دادن زن میت که غیر از مرد مسلمان و کافر، فرد مَحرَم و همجنس برای غسل دادن او نیست، اولویت با کدام است؟
پاسخ : مرد مسلمان از روی لباس او را غسل دهد.

کیفیّت غسل جنازه ای که قطعه قطعه شده [احکام غسل میت ]
پرسش : چنانچه جنازه ای قطعه قطعه گردد کیفیّت غسل او چگونه می باشد؟
پاسخ : اگر ممکن است آن ها را وصل کنند و غسل دهند و الّا غسل های سه گانه را برای هر یک انجام دهند و اگر همین نیز ممکن نبود، داخل پلاستیکی بگذارند و غسل دهند.

چگونگی غسل دادن جنازه یخ زده [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر جنازه ای به خاطر یخ زدگی شدید، امکان رسیدن آب به تمامی قسمت های بدن نباشد یا در صورت جدا کردن قسمت های یخ زده، ترس از کنده شده پوست بدن باشد تکلیف چه می باشد؟ همچنین در صورت تیمّم، چنانچه خوف از بیماری رود وظیفه چه می باشد؟
پاسخ : در فرض سوال، به همان صورت آب بکشید و بعد تیمم نیز انجام دهید.

غسل ميّت جبيره ای جنازه هایی که قابل تغسیل نیست [احکام غسل میت ]
پرسش : جنازه‏هايى را كه نمى‏توان غسل داد يا قسمتى از آن قابل تغسيل نيست چکار باید کرد؟
پاسخ : ما غسل میّت جبیره را براى آنها جایز مى‏دانیم اما اگر مثلاً کل بدن سوخته است مى‏توان آن را داخل پلاستیک قرار داده و غسل جبیرهبدهیم ولى دلیلى بر لزوم غسل در این‏گونه موارد نداریم، البته اگر بشود باید احتیاط کرد و اگر در این‏گونه موارد اعضاى تیمم سالم باشد تیمم مقدم است ولى در هر حال نماز دارد.

چگونگی غسل جنازه ای که فقط استخوانی از آن باقیمانده است [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر جنازه ای در مایع اسيدی بیفتد و فقط يك تكّه استخوان سينه از او باقی بماند، برای غسل او تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : باید استخوان را در کیسه‏ اى قرار داد و سپس در پارچه‏ اى به جاى کفن پیچید و اگر استخوان سینه باشد باید بر آن نماز خواند امّا اگر هر استخوان دیگرى بود نماز ندارد. البته در این‏ گونه حالات غسل ساقط است.

جواز تیمّم میّت با دستکش در صورت خوف بیماری [احکام غسل میت ]
پرسش : چنانچه جنازه قابل تغسیل نباشد و از نظر کارشناسان بهداشت، دست زدن به او سبب انتقال بیماری می شود آیا می توان با دستکش تیمّم داد؟
پاسخ : با توجه به آنچه نوشته اید، می تواند دستکش در دست نموده و جنازه را تیمم دهد.

عدم رعایت ترتیب آب های سه گانه در غسل میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : چنانچه میت را بر خلاف ترتیب آبهای سه گانه غسل دهند تکلیف چیست؟
پاسخ : باید دوباره غسل دهند.

حکم ترشحات آب از بدن میت قبل از غسل با آب خالص [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر بعد از غسل سدر و کافور و قبل از غسل با آب خالص، قطراتى از بدن میّت ترشح شود، نجس می باشد؟
پاسخ : تا اغسال سه گانه تمام نشود میّت پاک نمى شود.

چگونگی غسل میّت شخص خُنثی [احکام غسل میت ]
پرسش : اگر شخصی که از نظر جنسیّت خُنثی می باشد فوت کند غسل و نماز او به چه صورت می باشد؟
پاسخ : در مورد خُنثی، لازم است محارم او را غسل دهند و اگر محرمى نباشد هر یک از زن و مرد مى تواند او را غسل دهد و در نماز عمل به احتیاط مى کنند.

کفایت غسل جبیره ای میتی که محل خونریزی اش را بسته اند [احکام غسل میت ]
پرسش : میّتى که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگرى قطع کرده اند و مقدارى از اعضایش هنگام غسل شسته نمى شود، آیا تیمّم تنها کافى است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشى انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
پاسخ : فقط او را غسل دهند و با آب لوله کشى بى اشکال تر است.

تبعیت در پاک شدن اشیاء بعد از غسلهای سه گانه [احکام غسل میت ]
پرسش : بدن میّت قبل از اتمام غسلهاى سه گانه نجس است، کسى که میّت را غسل مى دهد، یا ظروف و وسایلى که استفاده مى کنند نجس مى شود; فقها مى فرمایند: «بعد از تمام شدن غسلها میّت طاهر مى شود و نیز دست و لباس غسل دهنده و ظروف و وسایلى که مورد استفاده قرار گرفته به حکم تبعیّت طاهر مى شود» آیا افرادى که تماشا مى کنند، ظروفى که مورد استفاده نبوده و لباسهایى که به دیوار آویزان بوده و آب به آنها ترشح شده نیز طاهر مى شوند؟
پاسخ : اشیایى را که ذکر کردید مشمول تبعیّت نیست; ضمناً توجّه داشته باشید که غیر از دست و محلّى که میّت را بر آن مى شویند و لباس خود میّت (چنانچه با لباس او را غسل دهند)، پاک شدن بقیّه، که ذکر کرده اید، محلّ اشکال است.

حکم تنقیه میّت [احکام غسل میت ]
پرسش : در بعضى از مناطق کشور، ميّت را تنقيه مى‏ كنند تا داخل شكم او تميز شود این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر در موردى باشد که یقین دارند کفن نجس مى‏شود براى جلوگیرى از نجاست کفن مى‏توان این کار را کرد والاّ جایز نیست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی

ویژه نامه احکام زنان

[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]