مخالفت پدر و مادر با خواستگار

خواستگار شهرستانى

پرسش 65 . من مركز استان بزرگ شدم خانه ما تا شش ماه پيش اونجا بود حالا كه پدرم بازنشسته شدن برگشتيم شهر خودمون اون جا هرچى خواستگار داشتم با نظر خودشون رد كردن كه من نمى خوام دخترم رو اين جا بذارم برم شهرستان. من به اهل اين شهر دختر نمى دم و…  يك بار موقعيتش خيلى خوب بود، همون بود كه من مى خواستم اما هرچى اصرار كردم فقط بيان خونه اگه ديديد آدماى خوبى نيستن، رد مى كنيم (يه جورايى شد كه…) من طرف رو نديده بودم و نمى شناختم اما از صحبت ها و اين كه من در يك مجموعه فرهنگى عضو بودم كه ايشون هم عضو بود و اين نشون مى داد در كليات اونى كه من مى خوام هست، خب بررسى مى كرديم اگر خوب نبود رد مى كرديم. حالا هم توى اين شهر 2-1 نفر خواستگار پيدا شد كه اونم خودشون رد كردن حتى اجازه ندادن بيان خونه ببينيم در نهايت هم پدرم گفتن تا درسش تمام نشه شوهرش نمى دم «مى ترسم واسه فوق بخونم دوباره موكول بشه واسه دو سه سال ديگه».

به نظر مى رسد مشكل شما با والدينتان، ناشى از نوع ارتباط بين شما و آنهاست؛ ارتباطى كه از شيرينى يك تعامل ايده آل منطقى و شرعى، كمى فاصله دارد. بخشى از اين مسئله به عهده والدين و بخشى از آن به عهده شماست. واضح است كه ما به بخش اول دسترسى نداريم مگر اين كه با يك مركز مشاوره تماس گرفته و موضوع را با يك مشاور درميان گذاشته و با حضور والدين تان حل كنيد.

اما حرف هاى ما در اين چند صفحه، در مورد بخش دوم است و افتخار همراهى با شما را دارد. همان گونه كه مى دانيد، محبت و مهربانى با پدر و مادر، امرى است كه عقل و شرع به ضرورت آن اقرار مى كنند. اگر شخصى كوچك ترين نيكى و احسانى در حق انسان به جاى آورد، عقل تشكر و قدردانى از او را لازم مى داند، حال با توجه به اين كه پدر و مادر سمبل نيكى و احسان به فرزند هستند و از جان خود براى پرورش او مايه مى گذارند،  سزاوارترين انسان ها براى احترام و قدردانى اند.

خداوند مهربان در قرآن مجيد مى فرمايد:

«وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ»[30]؛ “از روى محبت و مهربانى، بال فروتنى را براى پدر و مادرت فرود آور.”

بى ترديد، اگر انسان به زحمت ها و رنج هاى بى شائبه والدين توجه كند، هرگز نيكى هاى آنان را از ياد نمى برد».

امام زين العابدين (علیه السلام) مى فرمايد: «حق مادرت آن است كه بدانى، او به گونه اى تو را حمل كرد كه هيچ كس كسى را چنين حمل نكرده است و چنان ثمره اى از قلبش را به تو داده است كه هيچ كس به كسى نمى دهد. او با جوارحش تو را حفظ كرده و هراسى از آن نداشته است كه با وجود گرسنگى، تو را سير و با وجود تشنگى، تو را سيراب كند و تو را بپوشاند. در حالى كه خود برهنه است، خويشتن را در آفتاب، سايبان تو سازد و از براى تو از خواب دست كشد و تو را از گرما و سرما حفظ كند تا براى او باقى بمانى و تو نمى دانى سپاسش را به جاى آرى، مگر به يارى و توفيق الهى»[31].

اسلام از نظر حقوقى حساب ويژه اى براى پدر و مادر بازكرده همان گونه كه در جنبه هاى عاطفى نيز حساب جداگانه اى براى آنها در نظر گرفته است لذا در روايات آمده كه اگر پدر و مادرى از فرزندانشان راضى باشند موجب خير و بركت و سعادت فرزند مى شود اگر در حق فرزندان خود دعا كنند خداوند به اين دعا توجه خاصى مى نمايد و به طور كلى احترام به پدر و مادر و به خصوص  احترام به مادر در گشايش زندگى فرزندان و نزول رحمت الهى بر آنها و رفع مشكلاتشان نقش مهم و تأثيرگذارى دارد.

كما اين كه اگر والدين از فرزندان ناراضى باشند و خداى ناكرده آنها نفرين كنند ممكن است، خداوند بر چنين فرزندانى كه موجب ناراحتى والدين شوند قهر و غضب نمايد. از اين رو بايد در هر شرايطى احترام آنها را نگه داشت هر چند در بعضى اوقات در برخورد با فرزندان خود دچار اشتباه شوند.

البته توجه به اين نكته لازم است كه خداوند همه انسان ها را در مقابل اعمال و رفتارى كه انجام مى دهند مورد سؤال قرار مى دهد و والدين نيز بايد پاسخگوى اعمال و رفتار خود باشند. بنابراين در همه حال ما وظيفه داريم به والدين خود احترام بگذاريم حتى اگر آنها به ما بى احترامى كنند.

فقط اگر آنها بخواهند ما را به كار حرامى وادار كنند يا از انجام تكليف واجبى باز بدارند، اطاعت از آنها لازم و صحيح نيست چه اين كه اطاعت خداوند بر هر كس ديگر حتى والدين نيز مقدم است. ناهماهنگى بين جوانان و والدين در بعضی موضوعات از جمله ازدواج به خصوص در عصر حاضر پديده اى طبيعى است كه البته تفاوت سنى زياد والدين و فرزندان به اين ناهماهنگى دامن مى زند.

بسيارى از جوانان از اين موضوع اظهار نارضايتى مى كنند هرچند بايد به نقطه نظرات دختران و پسران و برخى خواسته هاى آنها توجه كافى داشت ولى در عين حال نظارت و مشورت با والدين مى تواند جوان را در يكى از مهم ترين تصميم هاى زندگى يارى كند و با آرامش و اطمينان بيشتر به اين امر مهم زندگى اقدام نمايد.

براى جلب رضايت والدينتان نكات زير، شما را در رسيدن به مقصودتان،  يارى خواهد كرد:

1. سعى كنيد روابط عاطفى خود را با آنها بيشتر كنيد و بيشتر از گذشته به ايشان احترام بگذاريد.

2. صريحا با نظراتشان مخالفت نكنيد، بلكه در ابتدا بپذيريد و به تدريج نظرات خود را يادآور شويد.

3. در راه تحصيل رضايت والدين از همكارى و ميانجى گرى خيرانديشان، فاميل هاى نزديك و صاحب نفوذ بر روى والدينتان و هم نظر با شما، بهره بگيريد.

4. خوب است حرف پدر و مادر را در مورد مخالفتشان با ازدواج بشنويد و اگر حرف قابل قبولى دارند و سخن ايشان در واقع حرف حقى است به آن تن دهيد و اگر مخالفت آنها را بى مورد مى شماريد هرگز به دو گروه مخالف و موافق تقسيم نشويد دو جبهه در برابر هم را تشكيل ندهيد و هر يك بر طبل رأى خود نكوبيد. با لحن آرام و همراه با احترام متقابل و روابط عاطفى شايسته به تصحيح عقيده شان بپردازيد.

5. سخن رنجش آور به پدر و مادر نگوييد.

6. بر سر والدين داد و فرياد نكنيد. (بلكه با آنها با سخن نيكو صحبت نماييد).

7. با تواضع و فروتنى با آنان رفتار كنيد.

8. تا آنجا كه مى توانيد نيازهاى والدين را برآورده سازيد.

9. در حق آنها و براى سلامتى آنها دعا كنيد.

10. در كارهاى خانه به آنها كمك كنيد.

11. در حضور ديگران از ويژگى هاى مثبت آنها تعريف كرده و سپاسگزار آنها  باشيد.

12. هر جا و در هر موقعيتى كه نيازمند كمك شما هستند سريعا و با كمال احترام به خصوص در حضور ديگران به كمك آنها بشتابيد.

13. از طرح مسائل اختلافى ولو چيز كوچك و پيش پا افتاده اجتناب كنيد.

14. نقاط ضعف آنها را به رخشان نكشيد و پيش ديگران نيز مطرح نكنيد.

15. اگر والدين با شما بد رفتارى كردند سعى كنيد تحمل كنيد.

16. براى گسترش يا ايجاد صميمت بين خود و ديگر اعضاى خانواده از فردى شروع كنيد كه فكر مى كنيد بهتر مى توانيد با او چنين رابطه صميمانه اى داشته باشيد. مثلاً نسبت به مادرتان كه از نظر روحى و اخلاقى با وى تشابه و قرابت بيشترى داريد آغاز كنيد و به تدريج به ديگر اعضاء سرايت دهيد.

17. ممكن است رسيدن به هدف، مدتى زمان ببرد. نااميد نشويد و صبورانه از برخورد درست با والدينتان نكاهيد.

18. دعا به درگاه حضرت حق و توسل به حضرات معصومين (علیهم السلام)  را فراموش نكنيد.

[30]. اسراء 17، آيه 24.
[31]. محمد سپهرى، ترجمه و شرح رساله حقوق امام سجاد (علیه السلام) ، قم: دارالعلم، 1380.

• منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، کتاب پرسش و پاسخ خواستگارى .

ویژه نامه مشاوره و زندگی دینی