ماه رمضان ، عید اولیاء الله
السلام عليك يا عِيدَ اَوْلِياءِ اللهِ، سلام بر تو اي رمضان، اي عيد دوستان خدا، اي ماه نور و طهارت.
با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، يعني ماه ميهماني خاص خدا، وقت آن رسيده است كه به نفسِ عادت كرده به خوردن بگوييم:
زين‌غذاها اندك‌اندك‌باز‌بـُر كين‌غذاي‌خر بُوَد ني قوت‌حُر
تاغذاي‌اصل را قابل شوي لقمههاي نـور را آكل شـوي
لب‌فروبندازطعام‌وازشراب سوي‌خوان‌آسماني‌كـن‌شتاب
بهر لقمه گشت لقماني‌گـرو وقت‌لقمان‌است، اي‌لقـمه‌برو
ما مي‌خواهيم با محبوب حقيقي خود دلدادگي كنيم ولي اين لقمه‌ها ما را از او غافل مي‌كنند، و در اين حالت است كه احساس غربت از محبوب در ما مي‌ميرد و اشك ما – كه علامت دوري همراه با شوق است- خشك ميشود. لذا گفت:
تو چه داني قدر‌آب ديدگان عاشـق‌نـانـي‌چـــوناديدگان
گرتواين‌انبان زنان‌خالي‌كني پُر زگوهرهاي اِجْلالي كني
پس اگر انسان طالب گوهرهاي جلال حضرت حق است، بايد انبان شكم را كمي از نان خالي كند.
تا تو تاريك وملول و تيره‌اي دان‌كه‌بـاديــولعين‌هم‌شيره‌اي
اين عدم نشاط در دينداري، ريشه در شكم پُر دارد كه منشأ وسوسة شيطان مي‌گردد.
طفلِ‌جان‌ازشيرِشيطان‌بازكن بعد از آنَشْ با مَلَك اَنْباز كن
چنانچه پيامبر«صلواة‌الله‌عليه‌وآله» فرمودند: معدة پُر، چراگاه شيطان است .
با اميد به اين‌كه در اين ماه ، مرتع چراي شيطان را خشك كنيم واز تحريك‌هاي ظلماني شيطان در جان خود، آزاد شويم، و محكم و جانانه در جهت كشف لقمههاي نور و نورانيت قدم بزنيم.
پيامبر اكرم«صلواة‌الله‌عليه‌وآله» مي‌فرمايند: « ايُّهَا النّاسُ اِنَّ اَبْوابَ الْجِنانِ في هَذا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ، فَاسْألُوا رَبَّكُم اَنْ لا يُغَلِّقَها عَلَيْكُم، وَ ابْوابَ النِّيرانِ مُغَلَّقَةٌ، فَاسْألُوا رَبَّكُم اَنْ لا يُفَتِّحَها عَلَيْكُم، وَالشَّياطِينَ مَغْلُولَةٌ فَاسْألُوا رَبَّكُمْ اَنْ لا يُسَلِّطَها عَلَيْكُم».[1] «اي مردم در اين ماه درهاي بهشت باز است، از خداوند بخواهيد آن را بر شما نبندد، و درهاي آتش بسته است از پروردگارتان بخواهيد آن را بر شما باز نگرداند، و شياطين را بسته‌اند، از پروردگارتان تقاضا كنيدكه آنها را بر شما مسلّط نگرداند.»
ملاحظه مي‌فرماييد كه همة درهاي جهنم بسته است، بكوشيد كه عملاً اين درها را به‌روي خود باز نكنيد، و تمام درهاي بهشت باز است بكوشيد كه اين درها را بر خود نبنديد، اين راه را به رايگان از كف ندهيد و براي يك سالِ خود ره‌توشه فراهم كنيد.
در اين روزها يك حال خاص و يك آمادگي قلبي خاص در خود احساس مي كنيد كه نبايد از اين مطلب ساده بگذريد. اين يك روحانيت قلبي است كه به جهت آن، آمادة بندگي خداوند شده‌ايد. اين يك آماده شدن براي ارتباط با عالم غيب است تا لطف خداوند بر جانتان ريزش كند. حتي ممكن است خودتان ندانيد كه الآن قلبتان در چه حالي است، ولي كه اين روحانيت قلبي را پيامبر«صلواة‌الله‌عليه‌وآله» به ما خبر داده‌اند! هميشه اين حالت را نداريد و اين به يك اعتبار به معني باز شدن درهاي بهشت است . و در اين حال مي بينيد وسوسه شيطان در جانتان فعّال نيست، آرمان‌هاي معنوي برايتان مطلوب شده است، مگر كار شيطان وسوسه نيست ؟ ملاحظه كنيد الآن وسوسه‌هاي شيطاني تا حدي كه خودتان آماده باشيد و به دنبال آن نرويد، بر قلبتان حكومت نمي‌كند، در اين ماه چنين حالتي را بر قلب هر بنده‌اي حاكم مي‌كنند و اين لطف خداوند است. سپس پيامبر«صلواة‌الله‌عليه‌وآله» مي‌فرمايند: مواظب باشيد شيطاني را كه پروردگارتان بست، باز نكنيد، و درهاي بهشتي را كه باز كرد نبنديد !
شاید این مطالب را هم بپسندید:
باز به خودتان رجوع كنيد: گاهي ممكن است خداي ناكرده در روزهاي آخر ماه مبارك رمضان حالتي برايتان پيش آيد كه احساس كنيد از دست عبادت اين ماه خسته شده‌ايد، اين حالت يعني بهشتي كه براي ما باز كردند و از آن طريق حالتِ ميلِ به بندگي در ما ايجاد شد ، با خوب استفاده نكردن از ماه رمضان، آن بهشت را برروي قلب خود بسته‌ايم!
باز ملاحظه بفرماييد؛ گاهي مواقع نگران فقر خود نيستيد، نگران از اين نيستيد كه نكند از مال دنيا كم به‌دست آورم و اين‌گونه اضطراب‌ها را نداريد، اين حالت، معني باز‌كردن دريچة بهشت به قلب شما است و اگر ديديد اين آرامش رشد كرده، بدانيد نگذاشته‌ايد دريچة بهشت بسته شود. اگر ديديد بعد از مدتي دوباره حرص به دنيا در شما پديد آمد و دلتان مي خواهد فقط دنبال دنيا بدويد و دنياي بيشتر را مي‌خواهيد، بدانيد درِ بهشت را به قلبتان بسته ايد.
«بهشت»؛ مسير بنده است به سوي خدا، و اين شور و شعفي كه امروز نسبت به بندگي خدا در خود حس مي كنيد اگر پايدارش كنيد فردا در قيامت به‌صورت بهشت ظهور مي‌كند و به‌واقع شما را در خود جاي مي‌دهد. بهشت و جهنم هر دو از قلب ظهور مي‌كند، پس اگر خواستيد ببينيد الآن اگر مُرديد در چه حالي هستيد، يكي از راه‌هايش اين است كه به قلبتان نظر كنيد و ببينيد در چه حالي است، روي هم رفته حالات قلبي شما، مقام شما را نشان مي‌دهد، اگر قلب شما جهنمي شد و به تعبير قرآن از درون آن جهنم طلوع و ظهور كرده باشد،[2] غضب وکبر و احساس فقر و شهوت بر شما حكومت مي‌كند، و لذا پرده‌ها كه عقب رفت خودتان را در جهنم مي‌بينيد. ولي اگر ديديد آرامش، خوش‌بيني به بندگان خدا، حلم، حيا و عفت، روحتان را سيراب كرده، راه بهشت به روحتان باز شده است، و اگر چنين باشد تلاش كنيد، كه اين راه بسته نشود.
بيشترين فعاليت شيطان اين است تا فيض و بركت‌هاي اين ماه را از شما بگيرد، اگر توجهي بفرماييد مي بينيد كه عموماً در اين ماه اختلافات و دسته‌‌‌بندي‌‌‌ها، وقت‌كشي‌ها و شب‌نشيني‌هاي بي‌محتوي زياد ميشود، شيطان به كمك ياران خود در اين ماه اختلاف و فتنه درست مي‌كند، تا توفيق مردم را در استفاده از ماه رمضان بگيرد، يا كم كند. كار شيطان در سلب توفيق از انسان در زمان‌ها و مكان‌هاي مقدس، چيز مهمي است. مثلاً اگر آدم بخواهد در خانه نماز بخواند وسوسه‌هاي شيطان كمتر است، ولي اگر خواست به مسجد برود وسوسه‌هاي شيطاني بيشتر ميشود. شيطان وقتي نتوانست ما را از نماز منصرف كند، ما را از نمازِ بهتر، كه همان نماز در مسجد است، محروم مي‌كند، و باز اگر نتوانست، كاري مي‌كند كه در مسجد به آن نتيجة نهايي نرسيم. ماه رمضان هم همين طور است درهاي جهنم بسته است ولي از يك‌جهت هم شيطان بيكار نيست و دنبال فرصت است. اگر شما شروع كرديد به بدي كردن، و مواظب نبوديد كه او همواره بسته بماند و سهل‌انگاري كرديد، آن شيطانِ بسته شده، به‌سوي شما باز مي‌شودو توفيق بسيار بزرگي را از دست مي‌دهيد، و در اين صورت خود شما هستيد كه راه وسوسة شيطان را به قلب خودتان باز كرده‌ايد .[3]
انتظار ما از روزه
نكتة مهم اين است كه شما از روزه چه انتظاري داريد؟ گفت:
طالـب هـر چيـز اي يار رشيـد….. جزهمان‌چيزي‌كه‌مي‌خواهد نديد
عمدة مطلب همين است كه هركس در هر عرصه‌اي دنبال مطلوب خود است و جز آن را نمي‌بيند، حالا در عرصه روزه هم اگر مطلوب ما چيز كمي باشد، از آن حقايق برين روزه كه مطلوب اولياي الهي است محروم خواهيم ماند. اگر همت ما بلند باشد، حقايق عالي نصيب ما ميشود.
از طريق روزه هم ميشود از خداوند دنياي بهتر بخواهيم و هم ميشود مطلوبمان وَجه حق باشــد، يعني «اِبْتِغاءً لِوَجْهِ الله» روزه بگيريم تا خداوند، خودش را به ما بدهد.
[روزه از آن من است و خودم هم جزايش هستم]
در حديث قدسي داريم: « الصَّوْمُ لي وَ اَنَا اُجْزي بِه »[4] مي‌فرمايد : روزه از آن من است و خودم هم جزايش هستم. چون در هيچ عبادتي به اين اندازه بنده شبيه خدا نمي‌شود. انسان از طريق روزه‌داري، ظهوري از غناي حق مي‌گردد، همچنان كه خداوند هيچ نيازي به غذا ندارد، روزه‌دار به نحوي در حدّ خودش شبيه چنين حالتي ميشود. اگر حديث «اَنَا اَجزي بِه» باشد، يعني خودم جزايش را مي‌دهم، اين هم مژدة بزرگي است، يعني نتيجة روزه و جزاي روزه‌دار را به واسطه‌ها واگذار نمي‌كنم و به‌واقع اين هم مقام كمي نيست، چون در هر صورت در اين حالت هم كمالات بسيار متعالي را از خدا دريافت مي‌كنيد.
شما در روزه، كمي از گرايش به دنيا منصرف مي‌شويد و در نتيجه يك غناي مختصري نسبت به دنيا در شما پديدار ميشود و لذا به يك اعتبار صفتي از صفات عُلياي خداوند يعني صفت «غني» در قلب شما تجلّي مي‌كند و نيازتان به دنيا كم ميشود و با خدا مأنوس مي‌گرديد. يعني اگر روزه‌دار همت خود را بلند كند و در طلب حق باشد، نور حق در اسم غنا در قلبش مي‌تابد و اين يك نحوه قرب به حق است.
(مختصری از کتاب« روزه دریچه ای به عالم معنا».)
1- جهت بررسي مفصّل خطبه حضرت به بحث «ماه رمضان و نحوه برخورد با آن» مراجعه فرماييد.
2- «نارُ‌اللهِ الْمُوْقَدَه، اَلَّتي تَطلَِّعُ عَلَي الْاَفْـئِدَةِ» آيات 6 و 7 سوره همزه
3- در روايت داريم؛ شيطانِ عصيانگر بسته ميشود ولي شيطان وسوسه‌گر مي‌ماند. يعني وسوسه هست ولي روح انسان از آن متأثر نمي‌شود تا اراده كند تحت تأثير آن وسوسه آن عمل نمايد.
4- مَن لا يحضره الفقيه ج 2 ص 75
منبع:هدانابرگرفته از لب المیزان؛با ویرایش/.
