طواف
طواف
فهرست این نوشتار:
فصل اول: وجوب طواف
1- ركنّيت طواف و حكم ترك آن
اولين عمل عمره بعد از احرام، طواف است.
550- طواف عبارت است از: «هفت مرتبه گرد خانه كعبه گرديدن» و هر دور از آن «شوط» نام دارد؛ پس طواف، عبارت از هفت شوط است.
ترك طواف
551- طواف از اركان عمره است؛ و كسى كه آن را تا وقتى كه وقت آن فوت شود، ترك كند، عمره او- چه عالم به حكم و چه جاهل باشد- باطل است.[1]
[1] ( 1)- آية اللَّه بهجت: و وجوب ذبح يك شتر مطلقا، حتّى در حال علم و عمد، موافق احتياط است.( مناسك شيخ، ص 35).
آية اللَّه سيستانى: بنابر احتياط، جاهل به حكم بايد يك شتر كفّاره بدهد.( مناسك، اوّل بحث طواف).
آية اللَّه فاضل: عمره تمتع او باطل مىشود ولى احرام او باقى مىماند كه براى خروج از احرام بايد اعمال عمره مفرده را تمام كند.
552- چنين كسى، احوط[1] آن است كه حج افراد به جا آورد، و پس از آن، عمره به جا آورده و حج را در سال بعد، اعاده كند.
[1] ( 2)- آية اللَّه بهجت: و ظاهراً حج او مبدل به حج افراد مىشود و وجوب قضاى حج بر او در سال آينده قوىاست.
آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى: عمرهاش باطل مىشود و احرام او نيز باطل مىشود و بايد حج را در سال بعد اعاده كند و احتياط مستحب اين است عدول به حج افراد نموده و آن را بهقصد اعمّ از حجّ و عمره مفرده تمام نمايد.
آية اللَّه گلپايگانى: حج او مبدل به حج افراد مىشود و در سال بعد هم بايد حج را قضا كند.( آداب و احكام حج، ص 191 مسأله 467).
ترك سهوى طواف
553- اگر كسى طواف را سهواً ترك كند،[1] لازم است هر وقت كه باشد،[2] آن را به جا آورد؛ و اگر به محل خود برگشته و نتواند به مكه برگردد، يا مشقت داشته باشد، بايد نايب بگيرد.[3] 554- اگر طواف واجب- اعم از طواف عمره و طواف حج و طواف نساء- را فراموش كند و با زن نزديكى نمايد، بايد يك هدى در مكه ذبح[4] كند؛ و احتياط[5] آن است كه شتر باشد؛ و در صورت بازگشت از مكه، بايد خودش باز گردد و طواف و نماز آن را بجا آورد؛ و احتياطاً در غير طواف نساء، سعى را هم بجا آورد؛[6] و اگر نمىتواند بازگردد، يا مشقت دارد، نايب بگيرد.
[1] ( 1)- آية اللَّه سيستانى: يا آن را به طور صحيح انجام نداده.
[2] ( 2)- آية اللَّه فاضل: وسعى را نيز بنابر احتياط اعاده كند.
[3] ( 3)- آية اللَّه تبريزى، آية اللَّه خويى: اگر قبل از فوت وقتِ طواف متذكر شود، بايد تا وقت نگذشته قضا كند.
آية اللَّه مكارم: و در اين مدّت چيزى بر او حرام نيست و احتياط آن است كه يك گوسفند قربانى به مكه بفرستد و اگر فرستادن به مكه ممكن نيست در محل خود قربانى كند.
[4] ( 4)- آية اللَّه فاضل: در صورتى كه نسيان مبدّل به علم شود و استمرار نداشته باشد كفاره دارد والّا چيزى براو نيست.
آيات عظام بهجت، تبريزى، خويى، سيستانى: براى فراموشى طواف عمره در مكه و براى فراموشى طواف حج در منى قربانى نمايد، و قربانى كردن يك گوسفند كافى است. و از مناسك آيات عظام تبريزى، خويى، سيستانى استفاده مىشود كه: اين حكم در طواف نساء نيست.( مناسك، مسأله 327).
آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: كسى كه تمام طواف يا بعض آن را فراموش كند و يادش نيايد تا به شهر خود برگردد و براى او مشكل باشد كه به مكه مراجعت نمايد و آنچه را فراموش كرده بجا آورد واجب است نايب بگيرد كه براى او طواف كند و در اين صورت بنابر احتياط واجب هدى بفرستد و احوط آن است كه شتر باشد. آية اللَّه صافى بعد از« براى او طواف كند» مىفرمايد: و نماز طواف بخواند و بنابر احتياط لازم سعى هم بنمايد و در اين صورت بنابر احتياط واجب هدى بفرستد، و احوط آن است كه شتر باشد، و در مواردى كه گفته شد بايد وجوباً يا احتياطاً بعد از اتمام و نماز طواف، اعاده نمايد، نايب نيز به همان شرح عمل كند.( مناسك فارسى، م 104)
آية اللَّه مكارم: قربانى كردن گوسفند و اعاده سعى احتياط مستحب است.
[5] ( 5)- آية اللَّه فاضل: و احتياط مستحب.
[6] ( 6)- آية اللَّه سيستانى: اگر قبل از فوت وقت متذكر شود، بايد سعى را اعاده كند و اگر بعد از آن باشد، مثلًا طواف عمره را پس از وقوف در عرفات متذكر شود يا طواف حج را پس از پايان ذىحجه متذكر شود طواف را قضا مىكند و اعاده سعى لازم نيست و تا طواف را خودش يا نايبش انجام ندادهاند آنچه بر او حرام شده است حلال نمىشود.
منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.