وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

طلاق بائن و رجعی چیست

3

طلاق بائن و رجعی چیست

فهرست این نوشتار:

حکم بیرون کردن زن از خانه در طلاق رجعی را از اینجا کلیک نمایید و مطالعه کنید

– درنوشتار قبل درباره طلاق خلع و مبارات نطرات مراجع عظام تقلید مطرح شد از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر بخوانید.

طلاق باين و رجعى

پرسش 227 . طلاق باين و رجعى چيست؟

طلاق بر دو قسم است: طلاق بائن و طلاق رجعى.

طلاق بائن آن است كه مرد در آن حق رجوع به زن را ندارد و نمى تواند او را بدون عقد مجدد به همسرى قبول كند. اين نوع طلاق پنج قسم است:

1. طلاق زنى كه نه سالش تمام نشده است؛

2. طلاق زن يائسه؛

3. طلاق زنى كه شوهرش بعد از عقد، با او نزديكى نكرده است؛

4. طلاق سوم زنى كه او را سه دفعه طلاق داده اند؛

5. طلاق خلع و مبارات.

طلاق رجعى غير موارد ياد شده است و تا وقتى زن بعد از طلاق در عده است، مرد مى تواند (بدون عقد) به او رجوع كند.[2] 

شرايط طلاق رجعى

پرسش 249 . وظيفه زنى كه طلاق رجعى داده شده، در برابر شوهر چيست؟ آيا اطاعت شوهر در اين مدت واجب است؟

همه مراجع: زنى كه طلاق رجعى داده شده، بايد در اين مدت (در زمان نگه داشتن عده) همانند دوران زوجيت، به وظايف شرعى خود در برابر شوهر عمل كند.[3]

تبصره. به عنوان مثال در زمان عده اطاعت شوهر واجب است و بدون اجازه او از منزل بيرون نرود.

پرسش 250 . مردى كه همسرش را طلاق رجعى داده، آيا در اين مدت بايد نفقه اش را بدهد؟

همه مراجع: اگر زن در اين مدت از حقوق شوهر (مانند بيرون رفتن از منزل بدون اجازه او) سرپيچى نكند، مرد بايد نفقه اش را بدهد.[4]

  • [1]. تعريف يائسگى زن در بخش دانستنى ها بيان شده است. (اینجا کلیک کنید)
  • [2]. توضيح المسائل مراجع، م 2522.
  • [3]. سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 517؛ تبريزى و وحيد، منهاج الصالحين، احكام العده، م 1474و دفتر: همه مراجع.
  • [4]. سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 517؛ تبريزى و وحيد، منهاج الصالحين، احكام العده، م 1474؛ دفتر: همه مراجع.(احكام ازدواج،پرسمان).

 

رساله توضيح المسائل زن و شوهر

طلاق بائن و طلاق رِجعی

[مسأله 2522]

مسأله 2522 طلاق بائن آن است که بعد از طلاق ، مرد حق ّ ندارد به زن خود رجوع کند، یعنی بدون عقد او را به زنی قبول نماید (1) و آن بر پنج قسم است (2):

اوّل : طلاق زنی که نُه سالش (3) تمام نشده باشد. دوم : طلاق زنی که یائسه باشد (4) یعنی اگر سیّده است بیشتر از شصت سال و اگر سیّده نیست بیشتر از پنجاه سال (5) داشته باشد. سوم : طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد (6) چهارم : طلاق سوّم ِ زنی که او را سه دفعه طلاق داده اند (7) پنجم : طلاق خلع و مبارات (8) و احکام اینها بعداً گفته خواهد شد و غیر اینها «طلاق رجعی » است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است ، مرد می تواند به او رجوع نماید (9).

(1) (زنجانی ): یعنی بدون عقد دوباره ازدواج را برقرار سازد ..

(2) (زنجانی ): بر شش قسم است ..

(مکارم ): طلاق بر دو قسم است : «طلاق بائن » و «طلاق رجعی ». طلاق بائن آن است که مرد در آن حق ّ رجوع به زن خود را ندارد (منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتی کند و او را مجدّداً به همسری بپذیرد). طلاق بائن بر پنج قسم است : ..

(فاضل ): طلاق از جهت این که زوج حق ّ رجوع داشته باشد یا خیر، به دو قسم تقسیم می شود: (1) طلاق رجعی : که در این نوع طلاق ، زوج قبل از پایان عدّه حق ّ دارد رجوع کند و طلاق را به هم بزند و به زندگی با زن خود ادامه دهد. (2) طلاق بائن : که در این نوع طلاق ، مرد حق ّ رجوع ندارد. در شش مورد، طلاق ، بائن می باشد: ..

(سیستانی ): یعنی بدون عقد دوباره ازدواج را برقرار سازد، و آن بر شش قسم است : ..

(3) (زنجانی ): نُه سال قمری اش ..

(4) (مکارم ): دوم : طلاق زن یائسه ، یعنی زنی که بیشتر از پنجاه سال دارد. [پایان قِسم دوم ] (گلپایگانی )، (خوئی )، (تبریزی )، (بهجت )، (سیستانی )، (صافی )، (زنجانی ): [پایان ِ قسم دوم ] (نوری ): و مراد از یائسه در مسأله [435] گذشت [پایان قسم دوم ]

(5) (فاضل ): پنجاه سال قمری ..

(6) (فاضل ): که در این سه مورد، زن اصلًا عدّه ندارد تا مرد بتواند در آن رجوع کند.

(7) (سیستانی ): چهارم : طلاق ِ سوم که شرح آن در مسأله [2527] خواهد آمد ..

(8) (سیستانی )، (زنجانی ): [و] ششم : طلاق حاکم شرع ، زن شخصی را که نه حاضر است که مخارج زندگی او را بدهد و نه حاضر است او را طلاق دهد ..

(فاضل ): پنجم : طلاق خلع . ششم : طلاق مبارات . که در این سه مورد، هر چند زن عدّه دارد، امّا مرد حق ّ رجوع ندارد. و احکام اینها بعداً گفته خواهد شد.

(9) (بهجت ): و عقد مجدّد لازم نیست .

مسأله اختصاصی

(سیستانی ): مسأله 2503 زنی که طلاق رجعی داده شده است در حکم همسر شرعی است تا زمانی که عدّه اش تمام شود، پس باید از هر گونه استمتاعی که حق ّ شوهر است ممانعت نکند و جایز است بلکه مستحب ّ است خود را برای او آرایش کند و جایز نیست بدون اجازه او خارج شود و نفقه اش بر او واجب است اگر ناشزه نباشد و کفن و فطره او نیز بر عهده شوهر است ، و در صورت مرگ هر کدام ، دیگری از او ارث می برد، و مرد نمی تواند در دوران عدّه او با خواهرش ازدواج کند.

  • توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

سؤال 916. طلاق بر چند قسم است؟

جواب: طلاق بر دو قسم است: «طلاق بائن» و «طلاق رجعى» و طلاق بائن بر پنج قسم است:

الف) طلاق زنى که نُه سالش تمام نشده.

ب) طلاق زن یائسه، یعنى زنى که بیشتر از 50 سال دارد.

ج) طلاق زنى که شوهرش بعد از عقد، با او نزدیکى نکرده باشد.

د) طلاق سوم زنى که او را سه بار طلاق داده اند.

هـ) طلاق خلع و مبارات که شرح آن بعداً خواهد آمد.

سؤال 917. طلاق بائن و رجعى چه تفاوتى دارد؟

جواب: طلاق بائن آن است که مرد در آن حقّ رجوع به زن خود را ندارد، ولى در طلاق رجعى تا وقتى زن در عدّه است مرد مى تواند به او رجوع کند.

سؤال 918. منظور از رجوع که در سؤال بالا مطرح شد چیست؟

جواب: منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتى کند و او را مجدّداً به همسرى بپذیرد.

سؤال 919. رجوع شرایط خاصى دارد؟

جواب: لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتّى اگر بدون این که کسى بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.

سؤال 920. آیا مرد مى توان با دریافت پول از زن یا به واسطه مصالحه با او حق رجوع را منتفى کند؟

جواب: خیر، حقّ رجوع از بین نمى رود.

سؤال 921. آیا در عدّه طلاق سوم هم حق رجوع باقى است؟

جواب: هرگاه همسرش را دوبار طلاق دهد بعد عقدش کند و یا به او رجوع کند (و بنابر احتیاط واجب در هر بار نزدیکى نماید و بعد از دیدن حیض و پاک شدن او را طلاق دهد) در مرتبه سوم که او را طلاق داد آن زن بر او حرام مى شود و تنها در صورتى بر او حلال خواهد شد که بعد از گذشتن عدّه به عقد دائم شوهر دیگرى درآید و با او نزدیکى کند، سپس او را طلاق دهد، بعد از عدّه; شوهر اوّل مى تواند با او ازدواج کند.

سؤال 922. رجوع بر چند قسم است؟

جواب: رجوع کردن بر دو قسم است:

الف) سخنى بگوید که معنایش این باشد که آن زن را دوباره به همسرى خود پذیرفته است.

ب) کارى انجام دهد که همین معنى را برساند.

سؤال 923. هرگاه مرد همسرش را طلاق رجعى دهد مى تواند او را از منزل بیرون کند؟

جواب: نمى تواند او را از خانه اى که موقع طلاق در آن بوده بیرون کند (مگر در بعضى از موارد خاص).

سؤال 924. هرگاه مرد همسرش را طلاق رجعى دهد زن مى تواند از منزل خارج شود؟

جواب: بر زن حرام است که براى کارهاى غیر لازم از آن خانه بیرون رود.

سؤال 925. زوجه اى در طلاق خلعى، مهریه خویش را به زوج مى بخشد و پس از طلاق در ایام عدّه به بذل خود رجوع مى کند، در این صورت زوج حق رجوع به زوجیت دارد، امّا اگر زوج به زوجه رجوع نکرد، آیا مهریه متعلّق به زوجه است؟ حکم سایر احکام طلاق رجعى، از قبیل نفقه زوجه و توارث و غیره، چیست؟

جواب: با رجوع زوجه به بذل در ایام عدّه، طلاق رجعى مى شود و احکام آن را دارد، و مهر را باید به او بدهد.

سؤال 926. آیا زن در زمان عدّه طلاق رجعى، به جزء مسأله تمکین، تمام احکام زوجه را دارد؟ یعنى حقّ نفقه، لباس، منزل، مهریه دارد و باید از شوهر اطاعت کند و از منزل خارج نشود؟

جواب: آرى تمام احکام و حقوق زوجیت، که در بالا ذکر شد، را دارد.

سؤال 927. در طلاق رجعى که نباید زوجه مطلّقه از منزلى که با همسر خود در آن زندگى مى کرده خارج شود و زوج حق ندارد تا زمانى که عدّه باقى است او را از منزل بیرون کند، آیا این نهى، وظیفه کیست؟ زوجین یا محضر که صرفاً طلاق را ثبت مى کند یا مجرى صیغه طلاق یا دادگاه که اجازه طلاق را صادر مى کند. و اگر در موقع اجراى صیغه طلاق زوجین جدا از هم زندگى کنند، یا طلاق در شهر غربت واقع شود و زوجین اهل یک محل نباشند، تکلیف چیست؟

جواب: به مقتضاى آیه شریفه قرآن و سایر ادلّه، این نهى وظیفه زوجین است ولى دادگاه یا محضر به مقتضاى مسأله ارشاد جاهل وامر به معروف، آنها را واقف بر این حکم مى کنند و در صورت جدا بودن مسکن آن دو چنانچه مطابق رضایت طرفین انجام شده باشد و جدایى آنها به معناى قهر کردن از یکدیگر نباشد، اشکالى ندارد.

سؤال 928. زید همسر خود را طلاق رجعى مى دهد و از هم جدا مى شوند، مرددر یک شهر و زن در شهر دیگر به سر مى برد و قبل از انقضاى عدّه، مرد رجوع مى کند ولى زن مطّلع نمى شود و پس از انقضاى عدّه، زن ازدواج مى کند وظیفه چیست؟ یا مرد رجوع کرده و زن هم تمایل نشان مى دهد ولى پدر و برادران زن اجازه نمى دهند برگردد و الان چند سالى گذشته و زن ازدواج نکرده آیا زوجیت اوّل برقرار است؟

جواب: اگر رجوع مسلّم باشد عقد دوم باطل است و گذشتن زمان طولانى اثرى ندارد و نیز عقد زوجیت با اعراض از بین نمى رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.

سؤال 929. کسى که در عدّه رجعى به زن رجوع کند و فوراً پشیمان شود و بگوید همان جدایى و طلاق برقرار باشد، آیا صرف پشیمانى از رجوع کافى است و یا این که طلاق مجدّد لازم است اگر طلاق لازم است چه زمانى باید انجام گیرد؟

جواب: پشیمانى فایده ندارد و با رجوع کردن، آن زن همسر او مى باشد و اگر بخواهد جدا شود باید مجدّداً طلاق دهد.

سؤال 930. اگر مردى زن خود را طلاق دهد امّا ورثه زن به آن مرد بگویند که فلان مقدار پول بگیر و طلاق مده، آیا شوهر مى تواند رجوع کند؟

جواب: مردى که همسرش را طلاق داده مى تواند پولى بگیرد و رجوع کند و اگر غیر طلاق رجعى است احتیاج به عقد مجدّد دارد.

سؤال 931. هرگاه طبق ادّعاى زوج، زوجه مرتکب عمل منافى عفّت شده، و زوج نسبت به وى ظنین باشد، و نگه دارى وى تا پایان عدّه در منزل مشترک، احتمال تشنّج و درگیرى ما بین طرفین را به همراه داشته باشد، و زوج براى جلوگیرى از این مشکل، متقبّل هزینه مسکن جداگانه و اسکان همسرش در آن منزل شود. آیا در صورت صدور حکم طلاق رجعى توسّط دادگاه صالحه، و اسکان زوجه در ایام عدّه در منزل جداگانه به هزینه زوج، اجراى صیغه طلاق و ثبت آن از نظر شرع انور اسلام مانع شرعى دارد؟

جواب: در فرض مسأله، چون احتمال خطر، یا ضرر، یا مفسده اى وجود دارد، عمل کردن به ترتیب فوق مانعى ندارد.

سؤال 932. زوج و زوجه اى در اصل رجوع و انقضاى مدّت عدّه طلاق رجعى اتّفاق نظر دارند، ولى در این که کدام زودتر واقع شده، اختلاف دارند. قول کدام یک مقدّم است؟

جواب: در صورتى که تاریخ طلاق معلوم باشد، و تاریخ رجوع مجهول; رجوع بى اثر خواهد بود. و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است. و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده اى ندارد.

سؤال 933. مردى زوجه اش را طلاق رجعى داده است. زوج مدّعى رجوع به طلاق، و زوجه منکر آن است. حکم شرعى در دو فرض بالا در اثناى عدّه و پس از آن چیست؟

جواب: اگر در اثناى عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب مى شود. و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمى شود.

سؤال 934. مرتد فطرى که توبه کند حق رجوع را دارد؟

جواب: بعد از توبه میتواند در عده با همان زن ازدواج کند.

سؤال 935. شخصى زوجه مدخولٌ به خود را طلاق مى دهد و تمام مهر المسمّى را به زوجه پرداخت مى کند، زوجه فقط نفقه ایام عدّه را به زوجش بذل و گذشت مى نماید، در قبال بذل نفقه ایام عدّه، آیا طلاق خلعى مى باشد یا رجعى؟ (در صورتى که مهریه را خود دریافت مى نماید).

جواب: بذل نفقه ایام عدّه کافى نیست; زیرا هنوز نفقه اى واجب نشده است; به علاوه زوجه مختلعه نفقه ندارد، نفقه مخصوص مطلّقه رجعیه است، بنابراین طلاق مذکور رجعى است.

سؤال 936. چنانچه برابر مقرّرات شرع و قانون براى غایب مفقودالاثر، حکم طلاق صادر گردد، زوجه باید به میزان عدّه وفات عدّه نگهدارد و هرگاه زوج قبل از انقضاى عدّه بازگردد، حقّ رجوع دارد. حال اگر زوجه مطلّقه غایب مفقودالاثر، یائسه یا غیر مدخوله باشد و زوج در حین عدّه مراجعت نماید، آیا باز هم زوج حقّ رجوع دارد، و یا چون یائسه، یا غیر مدخولٌ به است، دیگر حقّ رجوع براى زوج نمى باشد؟ به عبارت دیگر طلاق غایب مفقودالاثر مطلقاً رجعى است ولو در زن یائسه و غیر مدخولٌ به، یا چنین نیست؟

جواب: این حکم ظاهراً شامل یائسه و غیر مدخوله نمى شود و حقّ رجوع ثابت نیست.احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى، حضرت آیت الله مکارم شیرازی. 

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک  خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.

حتما بخوانيد

*- ويژه نامه احکام ازدواج 

ویژه نامه احکام زن و شوهر 

نحوه خواندن صیغه ازدواج دائم (متن+ترجمه)

نحوه خواندن صیغه ازدواج موقت(متن+ترجمه)



کلید: طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیستطلاق بائن و رجعی چیستطلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست  طلاق خلع و مبارات طلاق بائن خلعی طلاق بائن غیر مدخوله چیست؟ عده در طلاق بائن طلاق بائن نوبت اول انواع طلاق بائن طلاق عدی شرایط طلاق رجعی طلاق بائن و رجعی چیست کلید: طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیستطلاق بائن و رجعی چیستطلاق بائن و رجعی چیست طلاق بائن و رجعی چیست  طلاق خلع و مبارات طلاق بائن خلعی طلاق بائن غیر مدخوله چیست؟ عده در طلاق بائن طلاق بائن نوبت اول انواع طلاق بائن طلاق عدی شرایط طلاق رجعی طلاق بائن و رجعی چیست

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

3 نظرات
  1. ن می گوید

    چند بار در این صفحه گفتید خلع و مبادات می اید ولی تعریفش در این صفحه نیامده

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      با تشکر از دقت شما.
      شما می توانید از اینجا کلیک کنید و درباره طلاق خلع و مبارات مطالعه نمایید.وفقکم الله لکل الخیر

  2. نسرین می گوید

    تشکر ازمطالب مفیدتون،پیشنهاد میکنم به لینک زیر هم مراجعه کنید.
    [******]