سه درخواست آسيه همسر فرعون در لحظه مرگ

سوره تحريم، آيه 11: («وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ وَ نَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِين‏»)
معروف اين است كه نام همسر فرعون «آسيه» و نام پدرش «مزاحم» بوده است. كلمه آسيه و كلمه مزاحم عربي است و شايد ترجمه كلمه عبري آن‏ها باشد؛ يعني معاني دو اسم در زبان عبري چيزي ديگري بوده است وقتي كه آن دو را به زبان عربي ترجمه كرده ‏اند به نام آسيه و مزاحم ترجمه شده است[1].

گفته ‏اند هنگامى كه معجزه حضرت موسى (ع) را در مقابل ساحران مشاهده كرد اعماق قلبش به نور ايمان روشن شد، و از همان لحظه به موسى ايمان آورد. او پيوسته ايمان خود را مكتوم مى ‏داشت، ولى ايمان و عشق به خدا چيزى نيست كه بتوان آن را هميشه كتمان كرد، هنگامى كه فرعون از ايمان او با خبر شد بارها او را نهى كرد و اصرار داشت كه دست از دامن آئين موسى بردارد و خداى او را رها كند، ولى اين زن با استقامت هرگز تسليم خواسته فرعون نشد. سرانجام فرعون دستور داد دست و پاهايش را با ميخ ها بسته، در زير آفتاب سوزان قرار دهند و سنگ عظيمى بر سينه او بيفكنند. ايشان هنگامى كه آخرين لحظه‏ هاى عمر خود را مى‏ گذارند از پروردگار سه حاجت طلب نمود:

1. اولين درخواست اين است كه خداوند خانه ‏اى در بهشت و در نزد خودش، براى او بنا كند. حضور در جوار خداوند، كرامتى است معنوى، و استقرار در بهشت كرامتى است صورى. حقيقت اين دعا، تحقير كاخ عظيم فرعون و در جوار او بودن است.

2.  در فراز دوم كه با صراحت بيشتري تقاضاي نجات از اجتماع خاص خانوادگي است، بيزارى خود را، هم از شخص فرعون و هم از ظلمها و جنايات او اعلام مى ‏دارد. (موضع گيري صريح در مقابل منكر و انجام دهنده منكر)

3.  و در دعاي سوم همرنگ نبودن خود را با محيط آلوده‏ و بيگانگى خويش را از جنايات قوم ظالم فرعوني بر ملا مي كند. و از خداوند درخواست مى‏ كند او را از اين قوم ستمكار نجات دهد.

بدين ترتيب آسيه بنت مزاحم، كه خود از طبقه مرفه جامعه بود و زرق و برق و جلال و جبروت دستگاه فرعوني را در مقام ملكه مصر چشيده بود، پس از اينكه فطرتش، با معجزه شباني همچون موسي (ع) مشتعل شد، در مقابل ظلم خانوادگي و اجتماعي فرعوني سكوت نكرد. هزينه شكستن اين سكوت نيز تحمل شكنجه هاي سنگين فرعوني بود كه به آن اشاره شد. اما نه آن زرق و برق، و نه اين فشار و شكنجه، از استقامت آن زن مومن نكاست تا در نهايت جان خويش را در راه معشوق حقيقى فدا كرد و نام  آسيه در اين مسير پر پيچ و خم، به عنوان يكي از چهار زن برتر بهشت قرار گرفت[2].

 

پي نوشت:

[1] معارف و معاريف، ج 1، ص 90.

[2] بحار الانوار، ج 13، ص 162.

ترجمه تفسير الميزان، ج 19، ص 577. تفسير نمونه، ج24، ص 304.