سهم سادات مطابق نظر10مرجع
سهم سادات
پرسش 123 . مردى كه همسر و فرزندانش سيّد هستند، مى تواند به آنان سهم سادات بدهد تا به مصرف مخارج خود كه بر عهده او است (مثل خوراك و پوشاك) برسانند؟
همه مراجع (به جز خامنه اى، مكارم و وحيد): بنابر احتياط واجب، جايز نيست.
آيات عظام خامنه اى، مكارم و وحيد: خير، جايز نيست.
پرسش 124 . آيا مرد مى تواند سهم سادات را به همسر و فرزندان سيد خود بدهد، تا در مخارجى كه بر عهده مرد نيست، به مصرف برسانند؟
آيات عظام امام و خامنه اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست.[3]
آيات عظام بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: نسبت به سهم امام بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب، بايد با اجازه حاكم شرع انجام گيرد.[4]
آيات عظام تبريزى، سيستانى و صافى: سهم سادات را مى توان داد؛ ولى در سهم امام بايد با اجازه حاكم شرع باشد.[5]
پرسش 125 . آيا پدرى كه سيد است، مى تواند از خمس، مخارج تحصيل فرزندانش را بپردازد؟
آيات عظام امام و خامنه اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست.[6]
آيات عظام بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: نسبت به سهم امام بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب بايد با اجازه حاكم شرع انجام گيرد.[7]
آيات عظام تبريزى، سيستانى و صافى: سهم سادات را مى توان داد؛ ولى در سهم امام بايد با اجازه حاكم شرع باشد.[8]
تبصره. مخارج تحصيل جزء نفقه واجب نيست.
پرسش 126 . آيا مى شود خمس را به دانشجوى سيّد نيازمند بدهيم؟
آيات عظام امام و خامنه اى: بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست.[9]
آيات عظام بهجت، فاضل، مكارم، نورى، و وحيد: نسبت به سهم امام عليه السلام، بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست و در سهم سادات، بنابر احتياط واجب، بايد با اجازه حاكم شرع باشد.[10]
آيات عظام تبريزى، سيستانى و صافى: سهم سادات را مى توان داد؛ ولى در سهم امام بايد با اجازه حاكم شرع باشد.[11]
پرسش 127 . آيا به سيدى كه معصيت كار است، مى توان خمس داد؟
همه مراجع (به جز بهجت و سيستانى): اگر دادن خمس به او، كمك به معصيتش باشد، جايز نيست.[12]
آيات عظام بهجت و سيستانى: اگر دادن خمس به او، كمك به معصيتش باشد، بنابر احتياط واجب جايز نيست.[13]
پرسش 128 . آيا مى توان به سادات بيش از نياز سال شان خمس داد؟
همه مراجع (به جز بهجت و مكارم): بنابر احتياط واجب جايز نيست.[14]
آيه اللّه بهجت: آرى، ولى احتياط مستحب آن است كه بيش از مخارج يك سال به سيّد فقير ندهند.[15]
آيه اللّه مكارم: خير، جايز نيست.[16]
پرسش 129 . آيا به سيدى كه بيش از مخارج سالش داشته باشد، مى توان خمس داد؟
همه مراجع: خير، در سهم سادات فقر شرط است.[17]
خمس زن سيده
پرسش 130 . آيا مى توان به زن سيده اى كه فقير است و شوهرش قادر به اداره زندگى او نيست، سهم سادات داد؟
آيات عظام امام و خامنه اى: با اجازه حاكم شرع اشكال ندارد.[18]
آيات عظام بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب بايد با اجازه حاكم شرع انجام گيرد.[19]
آيات عظام تبريزى، سيستانى و صافى: آرى، جايز است.[20]
پرسش 131 . كسى كه تنها از مادرش سيد است، آيا سهم سادات به او تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: خير، سهم سادات تنها به كسى كه از طرف پدر سيّد است، تعلق مى گيرد.[21]
- 1. توضيح المسائل مراجع، م 1841 و 1842؛ نورى، توضيح المسائل، م 1837 و 1838؛ العروة الوثقى، ج 2، قسمة الخمس، م 5.
- 2. توضيح المسائل مراجع، م 1841 و 1842؛ خامنه اى، اجوبة، س 1021؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1850.
- 3. العروة الوثقى، ج 2، قسمة الخمس، م 5؛ توضيح المسائل مراجع، م 1841، 1842 و 1834؛ خامنه اى، اجوبة، س 1017 و 1021.
- 4. توضيح المسائل مراجع، م 1834؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 355؛ نورى، توضيح المسائل، م 1830، 1837 و 1838؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1843 و 1850.
- 5. توضيح المسائل مراجع، م 1834.
- 6. همان، 1834؛ خامنه اى، اجوبة، س 1017.
- 7. توضيح المسائل مراجع، م 1834؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 355؛ نورى، توضيح المسائل، م 1830؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1843.
- 8. توضيح المسائل مراجع، م 1834.
- 9. خامنه اى، اجوبة، س 1017؛ توضيح المسائل مراجع، م 834.
- 10. توضيح المسائل مراجع، م 1834؛ نورى، توضيح المسائل، م 830 و وحيد، توضيح المسائل، م 1843.
- 11. توضيح المسائل مراجع، م 1834.
- 12. توضيح المسائل مراجع، م 1838؛ نورى، توضيح المسائل، م 834؛ تعليقات على العروة الوثقى، قسمة الخمس، م 1؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1847.
- 13. توضيح المسائل مراجع، م 1838.
- 14. توضيح المسائل مراجع، م 1844؛ نورى، توضيح المسائل، م 1840؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1853؛ دفتر: خامنه اى.
- 15. بهجت، توضيح المسائل، م 1456.
- 16. تعليقات على العروة الوثقى، كتاب الخمس، فصل 2، م 6.
- 17. توضيح المسائل مراجع، م 1834؛ نورى، توضيح المسائل، م 1830؛ خامنه اى، اجوبة، س 1020؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1843.
- 18. توضيح المسائل مراجع، 1834؛ خامنه اى، اجوبة، س 1017.
- 19. توضيح المسائل مراجع، م 1834؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 355؛ نورى، توضيح المسائل، م 1830 و 1839؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1843 و 1852.
- 20. توضيح المسائل مراجع، م 1834.
- 21. العروة الوثقى، ج 2، كتاب الخمس، فصل 2، م 3 و دفتر: همه مراجع.(احكام خمس،پرسمان).
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
283: آیا اجازه میفرمایید که افرادی خودشان سهم سادات را به سادات فقیر بدهند؟
ج) کسی که سهم سادات بر عهده اوست، واجب است در پرداخت آن به مستحقين اجازه بگيرد.
س284: آیا مقلدین حضرت‌عالی در مصرف خمس میتوانند سهم سادات را به سید فقیر بدهند یا اینکه باید همه خمس یعنی سهم سادات و سهم امام (علیه السلام) را تحویل وکیل شما بدهند تا در موارد شرعی آن مصرف کند؟
ج) در اين رابطه فرقی بين سهم سادات و سهم مبارک امام (عليه السلام) نيست.
س285: آیا حقوق شرعی (خمس، ردّ مظالم، زکات) از شئون حکومت است یا خیر؟ و کسی که خمس بر عهده اوست، آیا می‌تواند خودش سهم سادات و ردّ مظالم و زکات را به افراد مستحق بدهد؟
ج) در زکات جايز است که خودش آن‌ها را به فقرای متديّن و عفيف بدهد، و در ردّ مظالم احوط آن است که با اذن حاکم شرع باشد، ولی در خمس واجب است که همه آن را به دفتر ما و يا به يکی از وکلای مجاز ما تحويل دهد تا در موارد شرعی که برای آن مقرر شده، مصرف شود، و يا در پرداخت آن به مستحقين اجازه بگيرد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
298: آیا سهم سادات «کثرهم الله تعالی» و سهم امام «علیه السلام» به منفعت کسب کودکان تعلّق میگیرد؟
ج) بنابر احتياط بر آنان واجب است که بعد از رسيدن به سن بلوغ خمس منفعت کسب خود را که قبل از بلوغ به دست آوردهاند و تا زمان بلوغ بر ملک ايشان باقی مانده است، بپردازند.
س293: گرفتن سهم امام (علیه السلام) و سهم سادات توسط اشخاصی که علاوه بر شهریه حوزه درآمدهای دیگری که برای تأمین زندگی آن‌ها کافی است داشته باشند، چه حکمی دارد؟
ج) کسی که شرعاً مستحق نبوده و مشمول مقررات شهريه حوزه هم نباشد، گرفتن سهمين برای او جايز نيست.
س294: زن علویهای ادعا میکند که پدرش در پرداخت هزینه خانوادهاش کوتاهی نموده و مجبور به گدایی در کنار مساجد شدهاند تا از این طریق مالی به‌دست آورده و مصرف کنند. اهالی منطقه هم آن سید را فردی ثروتمند، ولی خسیس نسبت به خانوادهاش میدانند، آیا دادن نفقه آنان از سهم سادات جایز است؟ و بر فرض که پدر بگوید که بر من فقط دادن هزینه پوشاک و خوراک واجب است، ولی پرداخت بقیه مخارج مثل لوازم اختصاصی زنان و پول روزانه کودکان، واجب نیست، آیا میتوان به مقدار رفع احتیاج از سهم سادات به آنان داد؟
ج) در صورت اول اگر نمیتوانند نفقه خود را از پدرشان بگيرند، جايز است به مقدار نفقه از سهم سادات به آنان داده شود. همچنين در صورت دوم، اگر علاوه بر خوراک و پوشاک، به چيز ديگری که مناسب حالشان است، نياز داشته باشند، جايز است به مقدار رفع نياز از سهم سادات به آنان پرداخت شود.
س295: آیا ساداتی که دارای شغل و کسبی هستند، استحقاق خمس دارند یا خیر؟ امیدوارم توضیح فرمایید.
ج) اگر درآمد آنان برای زندگیشان به‌طور متعارف و مناسب با شأن عرفیشان کافی باشد، مستحق خمس نيستند.
اجوبه الاستفتائات.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای .
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۲۴پرسش: مبلغ خمس را به کی باید داد و در کجا باید مصرف شود؟
پاسخ:
نصف خمس سهم سادات است که خود می توانید به سادات فقیر بدهید، و نصف دیگر آن سهم امام (علیه السلام) است که در این زمان باید به مجتهد اعلم یا وکیل ایشان بدهید، و براى مصرف سهم امام (علیه السلام) در موارد تأمین نیازهای ضروری مؤمنین متدین باید اجازه بگیرید.
مسئله 589ـ حدود مبلغی که به وکلای خود اجازه می دهید از وجوه شرعی، به مصرف برسانند چقدر است؟
جواب: آنچه در اجازه های ما آمده است یک سوّم و یا نصف است که مجاز به مصرف آن می باشند و معنای جمله آن نیست که آن سهم مذکور، به مجاز اختصاص دارد بلکه آن در مصارف مقرّره باید هزینه شود که گاهی خود او مورد آن مصرف نیست مثل این که شخص مجاز، علوی است و زکات اشخاص غیر علوی را گرفته است. و در پرتو این بیان، اگر شخص مجاز ، بین خود و خدا خویشتن را مورد مصرف آن سهم دید و مطابق ضوابط شرعی ، عمل کرد مثل اینکه او فقیر به معنای شرعی کلمه است و یا او از مصارف زکات یا سهم سادات و یا رد مظالم باشد می تواند به اندازه احتیاج و در شأن خود برداشت و هزینه کند نه زیادتر .م به این ترتیب اگر او خدمت شرعی کرده و در اعلای کلمه دین کوشیده است به تناسب عمکلکرد و خدمت دینی اش استحقاق دریافت سهم امام (ع) را دارد . اما اگر او استحقاق وجهی را که دریافت کرده است نداشته باشد فقط می تواند سهم تعیین شده در اجازه نامه را در موارد مقرره شرعی به مصرف برساند .
منبع: سایت هدانا برگرفته از کتاب فقه برای غرب نشینان، آیت الله العظمی سیستانی.
آيت الله شبيري زنجاني
سوال
275 – آیا مکلف می‌تواند سهم سادات را خودش بدون اجازه مرجع تقلید به فقیر سیّد بدهد؟
پاسخ
اجازه لازم است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.
