سند حدیث: پیامبر اکرم ص هر گاه فصل بهار را مشاهده می کنید زیاد به یاد قیامت باشید

حديث معروفى از پيامبر(ص) داريم كه مى فرمايند: اذا رايتم الربيع فاكثرو ذكر النشور. هر وقت بهار را ديديد بسيار از قيامت ياد كنيد. من يك كارشناس جغرافيا هستم. در عربستان و مخصوصا شهر مكه 4 فصل وجود ندارد و دائما هوا گرم و درختان سبز هستند. پاييز و خزان و زمستانى هم نيست كه بعد از آن شكوفه و تازه روييدنى باشد فقط در زمستان ما هواى آنجا معتدل و قابل تحمل مى شود. يعنى بهار هم در آنجا معنى ندارد.(البته با اقليم امروزى) (هواى مدينه بهتر ازمكه است) پس پيامبر از كدام بهار سخن فرمودند؟

ابتدا لازم است متذكر شويم اين روايت را در منابع حديثى معروف شيعه نيافتيم وممكن است در منابع اهل سنت و يا منابع حديثى غير معروف نقل شده باشد.

صرف نظر از وجود چنين حديثى سخن از فصل هاى چهار گانه در روايات مطرح است ودر روايتى از پيامبر نيز نقل شده است كه ميفرمايد:

وَ رَوَوْا عَنِ النَّبِىِّ ص اغْتَنِمُوا بَرْدَ الرَّبِيعِ فَإِنَّهُ يَفْعَلُ بِأَبْدَانِكُمْ مَا يَفْعَلُ بِأَشْجَارِكُمْ وَ اجْتَنِبُوا بَرْدَ الْخَرِيفِ فَإِنَّهُ يَفْعَلُ بِأَبْدَانِكُمْ مَا يَفْعَلُ بِأَشْجَارِكُمْ بحارالأنوار ج: 59 ص: 271

سرماى بهار را غنيمت بشماريد كه با بدنهاى شما همان كارى را ميكند كه با درختان ميكند واز سرماى پاييز دورى كنيد كه با بدنهاى شما همان كارى را مى كند كه با درختان ميكند.

همين مضمون از امير مومنان در نهج البلاغه نقل شده.

به نظر ميرسد فصل هاى چهار گانه به صورت نسبى در مناطق گرم هم مانند مكه وجود دارد چيزى كه هست سرماى آن كمتر است وحتى بنا به فرموده حضرتعالى كه كارشناس هستيد اگر در ختان هم در شهر مكه در زمستان خشك نشوند تا در بهار برويند باز هم در اين گونه روايات مشكلى به نظر نميرسد چون سخنان پيامبر وائمه معصومين مخصوص به شهر مكه وساكنان آن نيست وبراى تمامى مسلمانهاست ضمن آنكه همان ساكنان مكه نيز به جاهى ديگر نيز سفر ميكرده اند وشكوفايى طبيعت وريزش برگ در ختان را ميديده اند به همين جهت در ادبيات عرب حتى عربى كه در شهر مكه زندگى ميكرده اند سخن از فصل هاى چهار گانه زياد به ميان آمده واين گونه نيست كه اين فصول براى آنها نيز ناشناخته باشد.