سفارش آیت الله سیستانی به فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه

مطابق نظر آيت الله سيستاني

 مسئله 310ـ امر به معروف و نهی از منکر دو تکلیف عبادی هستند که بر هر مرد و زن مومن هر گاه شرایط جمع باشند، واجب می شود، خدا ـ سبحانه و تعالی ـ ذر قرآن کریم خود فرمود:

“و لتکن منکم امّة یدعون الی الخیر و یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون” ک باید از میان شما مردمی باشند که به خیر و نیکی فرا خوانند و امر به معروف و نهی از منکر کنند واینان رستگارانند.

و باز خدای ـ جلّ و علا ـ فرمود:
“و المؤمنون و المومنات بعضهم اولیاء بعض یّذمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر” : مردان و زنان با ایمان، اولیائ و دوستداران یکدیگرند امر به معروف و نهی از منکر می کنند.

و پیامبر بزرگوار ما محمد (صلی الله علیه و آله) فرمود: امت من همواره بر خیر و نیکی اند تا زمانی که امر به معروف و نهی از منکر می کنند و در نیکی همدیگر را یاری می نمایند هر گاه چنان نکنند برکات از ایشان بررفته می شود و بعضی بر بعض دیگر سلطه می یابند آن وقت است که نه در آسمان و نه در زمین یاوری بر ایشان نیست.

و از امام جعفر صادق (علیه السلام) و جدش رسول الله (صلی الله علیه و آله) چنین روایت شده است: چگونه اید آن زمان که زنانتان فاسد شوند و جوانانتان رو به فسق و فجوز گذارند و شما امر به معروف و نهی از منکر نمی کنید.
پرسیدند: یا رسول الله، چنین چیزی می شود؟
فرمود: بلی از آن هم بدتر می شود! چگونه اید آن هنگام که به بدی امر می کنید و از خوبی و نیکی منع و نهی به عمل می آورید؟ پرسیدند: مگر چنان وضعیتی پیش می آید؟
فرمود: بلی، از آن هم بدتر می شود. چگونه هستید زمانی که خوبی را بدی و بدی را خوبی بدانید.

این دو فریضه و واجب شرعی، آنگاه که ترک کننده واجب و یا انجام دهنده منکر و حرام، یک از اعضای خانواده باشد با تأکید بیشتری مطرح اند. شما در میان خانواده خود فردی را می بینید که وضوی درست و صحیح نمی گیرد و یا با طرز تیمّم آشنا نیست و یا قرائت حمد و سوره و یا ذکر های واجبات نماز را نمی داند و یا خمس و زکات مال و دارایی اش را نمی دهد و حتی در میان اعضای خانواده شما ممکن است اشخاصی پیدا شوند که برخی گناهان را مرتکب می شوند مثل استمنا، قمار بازی، گوش دادن به موسیقی حرام و نوشیدن شراب، خوردن گوشت مردار و حرامن خیانت و مال مردم خوری و یا دزدی.

و در میان بانوان یک خانواده ممکن است کسانی یافت شوند که حجاب درست و حسابی نداشته باشند و موهای خود را خوب نپوشانند و یا به هنگام وضو لاک بر انگشتان خود داشته و آن را پاک نکنند و یا برای غیر شوهران خود عطر زنند و یا پسر عمو، پسر عمه، پسر خاله، پسر دایی، برادر شوهر و دوست شوهر به این بهانه که با آنان در یک خانه زندگی می کنند اندام و یا موی سر را نپوشانند و آنان را برادر خود پندارند و عذرهای واهی و سست دیگر آورند.

اری گاهی در میان اعضای یک خانواده، کسانی پیدا می شوند که دروغ می گویند و غیبت می کنند و به حقوق دیگران تجاوز می نمایند و اسراف و ولخرجی کرده و به ستمگران یاری می رسانند و همسایه را می آزارند و … وقتی با چنین منکرات و گناهانی مواجه می شوید امر به معروف و نهی از منکر کنید البته از مراتب پایین تر شروع کنیدن اول اظهار کراهت کنید و با زبان جلوگیری نمایی و در مرحله اخر با اجازه حاکم شرع، به منع عملی و یدی بپردازید. و آن نیز خود دارای مراحلی است  به تدریج به شدّت عمل می رسد نه آنکه از اول، شدت عمل نشان دهید.
و اگر کسی نسبت به حکم و مسئله ای جاهل باشد واجب است او را آموزش داد اگر در صدد آموختن و عمل به آن باشد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از کتاب فقه برای غرب نشینان، آیت الله العظمی سیستانی.

• ویژه نامه کفار و بلاد کفر و احکام غرب نشینان
• ویژه نامه احکام حجاب و پوشش