زيارت مشاهد و مساجد مدينه

1ـ یکى از یاران امام صادق(علیه السلام) مى گوید: خدمت آن حضرت عرض کردم: هرگاه بخواهم سرى به مساجد (و مشاهد) اطراف مدینه بزنم از کجا شروع کنم؟
فرمود: «از مسجد قبا شروع کن و در آن نماز بخوان و زیاد هم نماز بخوان چرا که اوّلین مسجدى است که رسول الله(صلى الله علیه وآله) در آن نماز خواند. سپس به «مشربه امّ ابراهیم» برو و در آن جا نماز بگزار;چرا که آن، مسکن و مصلاّى رسول الله(صلى الله علیه وآله) بود. سپس وارد مسجد «فضیخ»(1) (که مسجد «ردّ شمس» نیز نام دارد و نزدیک مسجد قباست) مى شوى و دو رکعت نماز مى خوانى چرا که آن مسجدى است که پیامبر(صلى الله علیه وآله) در آن نماز خواند.
سپس به جانب «اُحد» مى روى و از مسجدى که قبل از اُحد است آغاز مى کنى و در آن نماز مى خوانى، آنگاه نزد قبر «حمزة بن عبدالمطلب» مى روى و بر او سلام مى کنى، سپس سرى به قبور شهدا مى زنى و خطاب به آنان مى گویى:اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَهْلَ الدِّیارِ، أَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ، وَإِنَّا بِکُمْ لاحِقُونَ.(2)
پس از آن وارد مسجدى مى شوى که در جنب کوه، در جانب راست و در مدخل احد قرار دارد، و در آن نماز مى گزارى… آنگاه وارد مسجد احزاب (که مسجد فتح نیز نام دارد) مى شوى و در آن نماز مى خوانى چرا که رسول الله(صلى الله علیه وآله)، روز احزاب در آن مسجد دعا کرد و عرض کرد:
«یاصَریخَ الْمَکْرُوبینَ،وَیامُجیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرّینَ،وَیامُغیثَ الْمَهْمُومینَ، اِکْشِفْ هَمّى وَکَرْبی وَغَمّى، فَقَدْ تَرى حالى وَحالَ اَصْحابى».(3)
اى فریادرس دردمندان و اى اجابت کننده دعاى انسانهاى مضطر و اى فریادرس انسانهاى مهموم، همّ و درد و غم مرا برطرف فرما چرا که تو شاهد حال من و حال یارانم هستى.
2ـ مطابق آنچه در «مصباح الزائر»(4) «سیّد بن طاووس» آمده زائر مى تواند دعایى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در مسجد احزاب خواندند را براى تطبیق بر خودش تغییر دهد و بعد از خواندن دو رکعت نماز چنین بگوید:
یا صَریخَ الْمَکْرُوبینَ، وَیا مُجیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرّینَ، وَیا مُغیثَ الْمَهْمُومینَ، اِکْشِفْ عَنّى ضُرّى وَهَمّى، وَکَرْبى وَغَمّى، کَما کَشَفْتَ عَنْ نَبِیِّکَ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ هَمَّهُ، وَکَفَیْتَهُ هَوْلَ عَدُوِّهِ، وَاکْفِنى ما اَهَمَّنى مِنْ اَمْرِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
اى فریاد رس گرفتاران و اى اجابت کننده دعاى درماندگان و اى دادرس غمزدگان بگشا از من سختى و اندوه و گرفتارى و غمم را چنانچه گشودى از پیامبرت صلى الله علیه و آله اندوهش را و هراس دشمن را از او کفایت کردى و از من هم کفایت کند آنچه فکر مرا به خود مشغول داشته از کار دنیا و آخرتم اى مهربانترین مهربانان.
3ـ سپس «سیّد بن طاووس» مى نویسد: و نماز مى گزارى به مقدارى که برایت ممکن است در خانه حضرت امام زین العابدین(علیه السلام) و خانه امام جعفر صادق(علیه السلام) و در مسجد سلمان فارسى و مسجد امیرمؤمنان که محاذى قبر حمزه است و مسجد مباهله، و دعا مى کنى به آنچه مى خواهى.(5)
غالب این مساجد امروز موجود است و به نام مساجد سبعه (هفتگانه) نامیده مى شود و معمولا زوّار مدینه را یک روز به زیارت همه آنها مى برند، ولى از بعضى از این آثار در حال حاضر اثرى نیست.

 

فهرست کامل مفاتیح الجنان