حکم شرعی كپی رايت چیست

حکم شرعی كپی رايت چیست

همه مراجع: در اين صورت، تكثير آن جايز نيست.

رضايت پديدآورنده

اگر ندانيم كه توليد كننده نرم افزار، به كپى و تكثير و استفاده آن رضايت ندارد، تكليف چيست؟

آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى و صافى: تكثير و استفاده از آن اشكال ندارد.[2]

آيات عظام بهجت، خامنه ‏اى و وحيد: بنابر احتياط واجب بايد رضايت و اجازه توليد كننده احراز و كسب گردد.[3].

آيات عظام مكارم، فاضل و نورى: حق نشر و كپى رايت براى مؤلف و توليد كننده است و بايد رضايت و اجازه توليد كننده، احراز و كسب گردد.[4]

خسارت پدید آورنده

اگر از راه كپى يا تكثير نرم افزار، خسارتى به توليد كننده وارد آيد، آيا موجب ضمان است؟

آيات عظام امام، تبريزى و سيستانى: خير، ضمان نمى‏ آورد.[5]

آيات عظام بهجت، خامنه‏ اى، فاضل، مكارم و نورى: آرى، بايد خسارت جبران شود.[6]
آيةاللَّه صافى: اگر خسارتى وارد آيد، ضمان مى‏ آورد ؛ ولى بايد توجه داشت كه سود نبردن، خسارت و ضرر شمرده نمى ‏شود.[7]

آيةاللَّه وحيد: بنابر احتياط واجب، ضمان مى‏ آورد ؛ ولى بايد توجه داشت كه سود نبردن، خسارت و ضرر شمرده نمى ‏شود.[8]

نرم ‏افزار خارجي

آيا در حكم تكثير نرم افزار تفاوتى بين توليد داخل و خارج وجود دارد؟

آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، صافى و وحيد: تفاوتى بين توليد داخل و خارج در حكم نمى‏ كند.[9]

آيةاللَّه خامنه‏ اى: اگر توليد داخل باشد، بنابر احتياط واجب اجازه توليد كننده شرط است و اگر توليد خارج باشد، تابع قرارداد است.[10]

آيةاللَّه مكارم: تفاوتى بين توليد داخل و خارج نمى‏ كند ؛ مگر آنكه توليد آمريكا يا اسرائيل باشد.[11]

آيةاللَّه وحيد: تفاوتى بين توليد داخل و خارج در حكم نمى‏ كند.[12]

نرم‌افزار قفل شكسته

تكثير نرم‏ افزارهايى كه قبلاً توسط فرد يا افراد ديگرى قفل آنها شكسته شده و در بازار به صورت معمول رايت و توزيع مى‏ شوند، چه حكمى دارد؟

آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى و صافى: تفاوتى بين آن دو در حكم نيست.[13]

دفتر: صافى. در هر صورت اشكالى ندارد.

آيات عظام بهجت، خامنه‏ اى و وحيد: تفاوتى بين شكستن قفل نرم افزار و تكثير نرم ‏افزار – كه قفل آن توسط ديگران شكسته شده نيست. و در هر دو صورت بنابر احتياط واجب تصرف و تكثير آن جايز نيست.[14]

آيات عظام مكارم، نورى و فاضل: تفاوتى بين شكستن قفل نرم افزار و تكثير نرم افزارى – كه قفل آن توسط ديگران شكسته شده نيست و در هر صورت، تصرف و تكثير آن جايز نيست.[15]

•  [1]. دفتر: همه مراجع.
• [2]. امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، دفتر: صافى ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س‏706 ؛ دفتر: سيستانى.
• [3]. خامنه ‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1341 و 1342 ؛ دفتر: وحيد و بهجت.
• [4].مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419 ؛ نورى، استفتاءات، ج 1، س 501 و 504.
• [5]. امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س 706 ؛ سيستانى، Sistani.org، حق چاپ، ش 1.
• [6] دفتر: مكارم، فاضل، خامنه ‏اى و بهجت.
• [7] دفتر: صافى.
• [8] دفتر: وحيد.
• [9]. امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث، تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س 706 ؛ سيستانى، Sistani.org، حق چاپ، ش 1 ؛ دفتر: صافى.
• [10]. اجوبة الاستفتاءات، س 1343.
• [11]. دفتر: مكارم.
• [12]. دفتر: وحيد.
• [13]. امام، تحريرالوسيله، ج 2، فروع متفرقه، الثالث ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س 706 ؛ سيستانى، Sistani.org، حق چاپ، ش 1 .
• [14]. خامنه‏ اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1341 و 1342 ؛ دفتر: وحيد.
• [15]. مكارم، استفتاءات، ج 1، س 1697 و 1624 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1419.
• منبع: سایت هدانا برگرفته از پرسمان / رساله دانشجویی.

---

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

حقوق چاپ، تألیف و کارهای هنری

اجوبه الاستفتائات

س 1336: تجدید چاپ کتابها و مقاله‏هایی که از خارج وارد شده و یا در داخل جمهوری اسلامی چاپ می‏شوند، بدون اجازه ناشران آنها چه حکمی دارد؟

ج: مسأله تجديد چاپ کتابهايی که در خارج از جمهوری اسلامی منتشر شده‏اند و يا تصويربرداری به طريق افست از آنها، تابع قراردادهايی است که راجع به آنها بين جمهوری اسلامی ايران و آن دولتها منعقد گشته است. و امّا کتابهايی که در داخل چاپ می‏شوند، احوط اين است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجديد چاپ کتاب رعايت شود.

س 1337: آیا جایز است مؤلفان و مترجمان و صاحبان آثار هنری مبلغی را در برابر زحماتشان و یا به عنوان حق تألیف در مقابل تلاش و وقت و مالی که برای انجام آن کار صرف کرده‏اند، تقاضا نمایند؟

ج: آنان حق دارند در برابر واگذاری نسخه اوّل يا اصلی اثر علمی و هنری خود به ناشر، از وی هر مبلغی می‏خواهند، دريافت نمايند.

س 1338: اگر مؤلف یا مترجم یا هنرمند در برابر چاپ اول اثر خود مبلغی را دریافت کند ودرعین حال برای خود حقّی را نسبت به چاپهای بعدی شرط کند، آیا می‏تواند در چاپهای بعدی حق خود را از ناشر مطالبه نماید؟ دریافت این مبلغ چه حکمی دارد؟
ج: در صورتی که در ضمن قرارداد منعقده برای تحويل نسخه اول، دريافت مبلغی را در چاپهای بعدی شرط کرده باشد يا قانون آن را اقتضا کند، گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است.

س 1339: اگر مصنف و مؤلف در اجازه چاپ اول چیزی درمورد چاپهای بعدی ذکر نکرده باشند، آیا جایز است ناشر بدون کسب اجازه مجدّد و پرداخت مبلغی به آنان مبادرت به تجدید چاپ نماید؟
ج: اگر قراردادی که در مورد اجازه چاپ بين آنان منعقد شده، فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط اين است که حق مؤلف رعايت شود و برای چاپهای بعدی هم از او اجازه گرفته شود.

س 1340: در صورتی که مصنف به علت سفر یا فوت و مانند آن غایب شود درباره تجدید چاپ از چه کسی باید کسب اجازه شود و چه کسی باید پول را دریافت کند؟
ج: در اين مورد بايد به وکيل مصنف يا ولیّ شرعی او و يا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود.

س 1341: آیا چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ برای مؤلف محفوظ است»، جایز است؟
ج: احوط اين است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان برای تجديد چاپ، رعايت شود.

س 1342: بر روی بعضی از نوارهای قرآن و تواشیح عبارت «حقوق تکثیر محفوظ است» نوشته شده، آیا در این صورت جایز است آنها را تکثیر نموده و در اختیار دیگران قرار داد؟
ج: احوط اين است که از ناشر اصلی برای تکثير نوارها و نسخه‏ برداری از آنها اجازه گرفته شود.

س 1343: آیا نسخه ‏برداری از نوارهای کامپیوتری (Disk) جایزاست؟ و بر فرض حرمت، آیا این حکم مختص نوارهایی است که در ایران تدوین شده‏اند یا شامل نوارهای بیگانه هم می‏شود؟ و با علم به اینکه بعضی از دیسکّهای کامپیوتری با توجه به اهمیّت محتوای آنها، بسیار گران‌بها هستند؟
ج: احوط اين است که در نسخه‏ برداری و تکثير نوارهای کامپيوتری که در داخل توليد شده است، حقوق صاحبانشان از طريق کسب اجازه از آنان رعايت شود و در مورد خارج کشور، تابع قرارداد است.

س 1344: آیا عناوین و نامهای تجاری فروشگاهها و شرکتها مختص مالکان آنهاست به‌طوری که دیگران حق نامگذاری فروشگاهها و شرکتهای خود را به آن نامها ندارند؟ به عنوان مثال فردی فروشگاهی به نام‏خانوادگی‏اش دارد آیا فرد دیگری از همان خانواده حق دارد فروشگاه خود را به آن اسم نامگذاری کند؟ و آیا فردی از خانواده‏های دیگر حق نامگذاری فروشگاه خود به آن اسم را دارد؟
ج: اگر نامهای تجاری فروشگاهها و شرکتها از طرف دولت براساس قوانين جاری کشور به کسی اعطاء شود که زودتر از ديگران درخواست رسمی خود را در اين مورد به دولت داده و آن نام به اسم او در پرونده‏های دولتی ثبت شود، در اين صورت که اقتباس و استفاده از آن نام توسط ديگران بدون اجازه کسی که نام مذکور به اسم او و برای فروشگاه يا شرکت او ثبت شده جايز نيست و دراين حکم فرقی نمی‏کند که آن افراد از خانواده صاحب آن نام باشند يا خير و اگر به‌صورت مذکور نباشد استفاده ديگران از اين نامها و عناوين اشکال ندارد.

س 1345: بعضی از اشخاص به مغازه‏هایی که فتوکپی و زیراکس از اوراق و کتابها می‏گیرند مراجعه کرده و درخواست تصویر برداری از آنها را می‏نمایند و صاحب مغازه که از مؤمنین است تشخیص می‏دهد که کتاب یا اوراق و یا مجله فوق برای همه مؤمنین سودمند می‏باشد آیا جایز است بدون اجازه صاحب کتاب از آنها تصویربرداری کند و آیا اگر بداند که صاحب کتاب راضی به این کار نیست در حکم تفاوتی بوجود می‏آید؟
ج: احوط اين است که شخص بدون اجازه صاحب آن اوراق و کتابها مبادرت به تصويربرداری نکند.

س 1346: بعضی از مؤمنین نوارهای ویدئویی را از ویدئو کلوپ‏ها اجاره کرده و در صورتی که کاملاً مورد پسند آنان باشد، به این دلیل که حقوق چاپ نزد بسیاری از علما غیرمحفوظ است، بدون کسب اجازه از صاحب مغازه مبادرت به ضبط و تکثیر آن می‏کنند، آیا این کار جایز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر فردی اقدام به ضبط یا تکثیر آن نماید، آیا باید الآن صاحب مغازه را از کار خود مطلع نماید یا اینکه پاک کردن محتوای نوار تکثیر شده کافی است؟
ج: احوط ترک نسخه‏برداری از نوار بدون اجازه صاحب آن است، ولی اگر بدون اجازه مبادرت به اين کار کرد، محو کردن محتوای نوار کافی است.

حقوق چاپ، تألیف و کارهای هنری

استفتائات جدید
س: نظر حضرتعالى راجع به شکستن قفل سى دى يا کپى رايت که الان بعضى‌ها دست به چنين کارى مى‌زنند چيست و حكم خريد چنين سى‌دى‌هايى براى مردم چيست؟
ج) لازم است كه در نسخه بردارى و تكثير سى دى حقوق صاحبانش از طريق كسب اجازه از آنان رعايت شود و خريد آن خالى از اشكال نيست و رعايت مقررات و قوانين مربوط به آن لازم مى‌باشد.

از آنجايى كه تهاجم فرهنگى غرب از هر وسيله‌اى براى حمله‌ى خود كمك مى‌گيرد و امروز با ابزار رايانه، سى‌دى و اينترنت بيشتر اين تهاجم را انجام مى‌دهد، مى‌بينيم كه سى‌دى هاى مبتذل به صورت رايت شده و با قيمت خيلى نازل و فراوان در بازار عرضه مى‌شود و اين در حالى است كه سى‌دى هاى مذهبى با قيمت‌هاى گزاف عرضه مى‌شود كه خريد آن براى خيلى‌ها مشكل است لذا افرادى قفل اين سى‌دى ها را شكسته و به صورت رايتى و با قيمت خيلى نازل‌تر عرضه مى‌كنند. حال با اين مقدمه چند سؤال از محضر شريف دارم:
س1: استفاده از چنين سى‌دى هايى چه حكمى دارد؟
س2: آيا مى‌توان سى‌دى رايتى را رايت كرد و از آن استفاده برد؟
س3: حكم سى‌دى رايتى هديه‌اى چيست؟
س4: سى‌دى هايى كه امانت مى‌دهند و سى‌دى امانتى در صورتى كه سى‌دى هاى آنها رايت شده باشد، استفاده از آن چه حكمى دارد؟
س5: با توجه به پيشرفت علم و تكنولوژى هر سال برنامه‌هاى كامپيوترى پيشرفته‌ترى وارد بازار مى‌شود كه نسبت به برنامه‌هاى ما قبل‌شان پيشرفته‌تر و كامل‌تر هستند، آيا استفاده از سى‌دى هاى رايتى قديمى‌تر جايز مى‌باشد؟
س6: آيا در كل مسائل فوق مى‌توان به مرجع ديگرى رجوع كرد؟

ج1) شكستن قفل سى‌دى و تكثير آن بدون اجازه ناشر اصلى آن جايز نيست و استفاده و خريد و فروش سى‌دى تكثير شده بدون اجازه ناشر اصلى جايز نيست.
ج2) حكم همان است كه در پاسخ قبلى بيان شد.
ج3) فرقى بين سى‌دى هديه‌اى و ابتياعى در اين باره نيست.
ج4) حكم آن از بيان بالا روشن شد.
ج5) بدون اذن ناشر اصلى اولى جايز نيست.
ج6) مسأله از موارد رجوع به غير نيست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات رهبری.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

مشروط کردن فروش جنس به استفاده شخصی خریدار

پرسش : آیا تهیه کننده می تواند بگوید فقط کسی که سی دی را خریداری کرده است می تواند از آن استفاده کند؟

پاسخ : در صورتی که ضمن قرارداد فروش چنین شرطی کنند باید خریدار به آن عمل کند، در غیر این صورت مجاز است به دیگران هم بدهد و استفاده کنند.

اعتبار حقّ التّأليف و حقّ الاختراع بعد از فوت صاحب اثر

پرسش : آيا اعتبار حقّ التّأليف و حقّ الاختراع تا ساليان بسيار طولاني هم جاري است؟

پاسخ : بعد از فوت صاحب اثر حقّ به ورثه او می رسد، ولی اگر به قدری زمان بگذرد (مثلاً 70 الی 80 سال بعد از فوت) که عقلا دیگر چنین حقّی برای ورثه قائل نیستند نیاز به کسب اجازه نیست و در صورت شک باید استصحاب وجود حقّ را جاری کنیم.

دانلود نرم افزاری که سازنده آن معلوم نیست

پرسش : برخی سایتها نرم افزار های مختلف را به طور رایگان برای دانلود در سایت خود قرار می دهند. ما نمی دانیم که این نرم افزارها متعلق به چه کشوری است. آیا می توانیم این نرم افزارها را دریافت کنیم و بصورت یک بسته لوح فشرده طراحی کنیم و برای فروش در اختیار مردم قرار دهیم؟

پاسخ : در صورتی که صاحب آن سایت انسان متدینی باشد مانعی ندارد.

اعتبار حقّ التّأليف و حقّ الاختراع

پرسش : آيا حقّ التّأليف و حقّ الاختراع و امثال آن معتبر است؟

پاسخ : ظلم و تعدّی به حقوق دیگران شرعاً حرام است ولی مصادیق حقّ (موضوعات) از عرف عقلا به دست می آید و عرفاً برای افرادی که سالیان طولانی هزینه می کنند و زحمت می کشند و تلاش می کنند قطعاً حقّی وجود دارد که قابل تردید نیست و نمی توانیم اجازه بدهیم دیگران از آن بدون اجازه استفاده کنند.

ضبط و تکثیر درسی که استاد آن راضی نیست

پرسش : اگر استادى در درس اعلام كند كه «من رضايت ندارم فردى درس مرا ضبط و تكثير كند» اما كسى اين كار را كرد آيا فقط تكليفاً مرتكب حرام شده يا از نظر وضعى حرف استاد نافذ بوده واين شاگرد مالك مطالب ضبط شده نيست؟

پاسخ : در چنین مواردى حرمت وضعى وجود ندارد مگر اینکه محتواى این درس یا طریقه تدریس، داراى نکته خاصى بوده و منحصر به فرد باشد که مشابه آن در دیگر دروس یا تدریس‏ها نباشد، مثل کتبى که تالیف مى‏شود، در چنین مواردى حرمت وضعى بعید نیست و بدون رضایت صاحب اصلى آن، دیگران نمى‏توانند آن را خرید و فروش کنند و مالک نیستند البته در تمام این موارد حرمت تکلیفى نیز قطعى نیست.

کشورهایی که تحریم علیه ایران را امضا کرده اند

پرسش : کشورهایی که تحریم علیه ایران را امضا کرده اند جزو کشورهای حربی محسوب می شوند؟

پاسخ : گرچه آنها جزو دشمنان اسلام هستند ولی مصداق کفار حربی محسوب نمی شوند.

حربی بودن کافر ملاک است

پرسش : آیا حربی بودن در موضوع جواز کپی رایت اخذ میشود؟ آیا صرف کافر بودن برای جواز کافی نیست ، چرا که طبق نظر خودتان مال کافر احترام ندارد ؟

پاسخ : کافر بودن کافی نیست و باید حربی باشند.

زیراکس گرفتن کتاب به صورت کامل

پرسش : آیا زیراکس گرفتن کامل از یک کتاب جایز است؟ با توجه به اینکه زیراکس همان کیفیت کتاب اصلی را ندارد.

پاسخ : در صورتی که یکی دو نسخه باشد اشکالی ندارد.

زیراکس کردن کتابهای علمی خارجی کمیاب

پرسش : آیا زیراکس کردن بخشی از کتابهای علمی خارجی که اغلب کمیاب و گران هستند اشکال دارد؟

پاسخ : زیراکس کردن اشکال ندارد.

ملاک در تعیین کافر حربی بودن شرکت ها

پرسش : ملاک برای بگوییم شرکتی جزو کفار حربی است یا خبر چه چیز می باشد؟ آیا می توان گفت که شرکت های امریکایی جزو کفار حربی هستند یا خیر؟

پاسخ : شرکت ها و یا سازمان هایی که به کفار در حال جنگ با مسلمانان مثل امریکا، اسرائیل و انگلیس یا به محاربین کمک می کنند و یا به عمل آنها راضی و خوشحال می شوند در حکم محارب هستند.

مصادیق کفّار حربی در مسأله کپی رایت

پرسش : من سوالی از شما درباره ی استفاده از نرم افزار ها پرسیدم که بدون رعایت اجازه تولید کننده، مورد استفاده اکثر ما ایرانیان است و شما در جواب گفتید که «این کار جز با رضایت تولید کنندگان اصلى آن جایز نیست، مگر در صورتى که از کفّار حربى باشند»مگر جز اسرائیل به کس دیگری هم کافر حربی می گویند؟ تقریبا همه ی نرم افزار های ما از امریکا است و بعد اروپا، شاید فقط یک برنامه ی ترجمه متن معروف از اسرایل موجود باشد. تکلیف چیست ؟ آیا ما گناهی مرتکب می شویم؟

پاسخ : امریکا، انگلیس، فرانسه، اسرائیل و… جزو کشورهای محارب هستند.

یادداشت برداری از کتاب ها

پرسش : ۱- آیا یادداشت برداشتن از روی کتابها و جزوات (برای اینکه همه مطالب در ذهن انسان نمی ماند) اشکالی دارد؟
۲- آیا کپی کردن بعضی از صفحات کتاب که از نظر خواننده مهم تشخیص داده شده (در حد چند برگ) تا در هنگامی که کتاب را در اختیار ندارد، بتواند به آن مطلب خاص مراجعه کند مجاز است یا خیر؟
خاطر نشان میگردد که در هر دوحالت فوق بر روی کتاب نوشته شده : کلیه حقوق برای ناشر محفوظ است.

پاسخ : 1و2ـ اشکال ندارد.

استفاده از موسیقی هایی که از رسانه ها ضبط می شود

پرسش : آیا استفاده از موسیقی هایی که از تلویزیون پخش می شوند و ما از طریق دانلود یا ضبط کردن و بدون خرید، آنرا در اختیار داریم (باتوجه به اینکه صداوسیما حق پخش آنها را خریداری کرده است) جایز می باشد؟

پاسخ : در صورتیکه از موسیقی هایی باشد که مناسب مجالس لهو و فساد نباشد اشکالی ندارد.

هدیه سی دی های رایتی

پرسش : به استخضار می رساند یکی از دوستان بنده از مرجعی تقلید می کند که رایت هرنوع CD را جایز می داند. اگر ایشان به بنده CD هدیه کننداز نظر شما چه حکمی دارد.

پاسخ : در صورتی که بدون مجوز صاحبان اصلی آن کپی شده باشد استفاده از آن جایز نیست.

صدقه دادن برای رایت غیر مجاز سی دی

پرسش : من یکی از cd های شرکت یاسین رایانه(سی دی صبا برای آموزش قران برای کودکان ) که به صورت غیر مجاز کپی شده بود برای خودم و یکی از دوستانم به صورت رایگان کپی کرده ام با توجه به اینکه این کار من صرفا برای نشر و گسترش آموزش قران بوده و نه به خاطر پول . تکلیف من چیست ؟ چون در شروع برنامه این سی دی ذکر شده است که کپی غیر مجاز این سی دی شرعا حرام است ؟ آیا باید من این سی دی ها را دور بیاندازم ؟ آیا می توان پول آن را به صندوق صدقات ریخت؟ تا حلال شود.

پاسخ : این کار جایز نبوده و شما باید به شکلی رضایت آن شرکت را به دست آورید و پرداختن پول آن سی دی ها به فقراء کفایت نمی کند.

کپی کردن از روی سی دی قفل شکسته

پرسش : به تازگی در بین عده ای شایعه شده که کپی ( رایت) کردن از روی سی دی ( لوح های فشرده) تولید ایران ( فارسی) که قبلا رایت شده اند. اشکالی ندارد. و فقط شکستن قفل اولین و اصلی آن اشکال دارد. لطفا راهنمایی کنید.

پاسخ : هیچ یک از کارهای مذکور جایز نیست مگر این که از صاحبان اصلی آن اجازه گرفته شود.

تکثیر و استفاده از سی دی های قفل شکسته

پرسش : لطفا فتوای معظم له را در موارد ذیل بفرمایید:
1_رایت سی دی های قفل دار(شکستن قفل ) 2-تکثیر سی دی هایی که قبلا و توسط فرد یا افراد دیگری قفل آنها شکسته شده و در بازار بصورت معمول رایت وتوزیع می شوند. 3- استفاده از سی دی هایی که قفل آنها توسط دیگری شکسته و رایت شده و اکنون به طرقی به دست ما رسیده است (بدون آنکه ما از روی آنها رایت و یا کپی تهیه کنیم) 4- آیا استفاده از سی دی هایی که بصورت گسترده قفل آنهاشکسته ورایت و توزیع شده اند ( بطوری که حتی می گویند بصورت عرف در آمده است) چه حکمی دارد؟

پاسخ : استفاده از هیچ کدام از سی دهای مذکور بدون کسب رضایت صاحبان اصلی آن جایز نیست، مگر این که از کفار حربی باشند.

خرید و فروش کتابها و سی دی های رایتی

پرسش : استفاده و خرید و فروش کتاب ها و سی دی هایی که شخص دیگری آن را به صورت غیر مجاز تکثیر کرده است چه حکمی دارد؟

پاسخ : جائز نیست.

کپی محصولات و نرم افزارهای کفار غیر ذمی

پرسش : آیا مى توان برنامه هاى کامپیوترى، که توسّط مسلمانان یا کفّار غیر ذمّى تولید شده، را بدون جلب رضایت صاحبان اصلى آن تکثیر کرد؟

پاسخ : تمام افرادى که جان و مال آنها محترم است، حقّ امتیازات آنها نیز محترم است.

شرط عدم تکثیر نرم افزار ضمن معامله

پرسش : آیا در ضمن فروش برنامه هاى کامپیوترى مى توان شرط عدم تکثیر کرد؟ آیا نوشتن این شرط در ابتداى این برنامه ها کفایت مى کند، یا باید لفظاً و به هنگام فروش گفته شود؟

پاسخ : شرط در ضمن معامله به هر صورت باشد تفاوت نمى کند. بلکه همان گونه که در بالا گفته شد، بدون شرط نیز تکثیر جایز نیست.

انحصار تجارت کالاهای اساسی

پرسش : راجع به انحصار تجارت در کالاهاى اساسى، فتواى حضرتعالى چیست؟

پاسخ : انحصار در تجارت اگر مثلا از سوى یک کارخانه باشد که بگوید: «تولیدات خود را منحصراً در اختیار یک نماینده قرار مى دهد» اشکالى ندارد، و اگر منظور این باشد که شخص یا گروهى منحصراً حق فروش چیزى را داشته باشند، و دیگران نداشته باشند، چنین چیزى نامشروع است، مگر این که حکومت اسلامى روى مصالحى چنین چیزى را لازم و ضرورى بشمارد.

سرقت نرم افزار از سایت های اینترنتی دشمن

پرسش : آیا جایز است از طریق اینترنت از سایتهای دشمن که ما راتحریم کرده اند جنس اینترنتی یا نرم افزار سرقت کنیم؟

پاسخ : با توجه به اینکه این امور باعث بدنمایی چهره مسلمین با ایمان می شود باید از این امور اجتناب کرد.

خرید نرم افزار قفل شکسته

پرسش : اگر کسى یک نرم افزار داشته باشد و به صورت قفل شکسته باشد، اگر ما آن را بخریم و استفاده کنیم درست است یا نه؟

پاسخ : این کار جز با رضایت تولید کنندگان اصلی آن جایز نیست، مگر در صورتی که از کفار حربی باشند، که در این صورت اشکالی ندارد.

رایت یک نسخه برای استفاده شخصی

پرسش : در مورد مطالبی که تکثیر آن ها حرام است آیا تهیه یک نسخه برای استفاده شخصی ونه سود جویی نیز حرام است؟

پاسخ : منوط به اجازه صاحب آن است.

خرید و فروش نوار کاست قرّای معروف

پرسش : قراى معروفى که آیاتى از قرآن مجید را با صوت زیبا تلاوت مى کنند و آن را بر روى نوار کاست و یا ویدئو ضبط مى کنند، آیا مى توانند امتیاز آن را خرید و فروش کنند و آیا باید دیگران در موقع تکثیر از آنها اجازه بگیرند؟

پاسخ : در صورتى که در عرف عقلا به عنوان حقّى براى قارى شمرده شود، کسانى که مى خواهند تکثیر کنند باید با موافقت او باشد.

کپی برداری از نرم افزارهای قرآنی قفل دار

پرسش : سلام علیکم لطفا بفرمایید کپی برداری از سی دی های قرانی قفل گذاری شده شرعا چه حکمی دارد وآیا قفل گذاری این سی دی ها با آیه 21 سوره یس در تضاد نیست و آیا دولت ومراجع نباید از آنها حمایت کنند تا این نرم افزارهای فرهنگی آسانتر به دست مردم برسد در حالی که کشور های خارجی اینگونه نرم افزارها را با قیمتهای خیلی کم در اختیار جوامع دیگر قرار می دهند.

پاسخ : این کار بدون اجازه تولیدکنندگان اصلی آن جایز نیست ولی سزاوار است این نوع سی دی ها را با قیمت مناسب تری در اختیار علاقه مندان قرار دهند و یا افراد متمکن به عنوان کار خیر سرمایه گذاری کنند.

درآمدزایی از طریق نرم افزارهای رایت شده

پرسش : اگر خود شما قرار بود با ویندوز و ورد ارتزاق کنید چه میکردید؟ آیا این نوع درآمد حرام است؟

پاسخ : استفاده از آنچه مربوط به کفار حربی است اشکالی ندارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله مکارم شیرازی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

حق چاپ و نشر و تکثیر (کپی رایت)

۱پرسش: اگر بر روی یک سی دی نوشته باشد: (کلیه این حقوق متعلق به … و هرگونه کپی برداری از این مجموعه پیگرد قانونی دارد) آیا می توان از روی آن رایت کرد؟ (سی دی برای کسی که راضی از رایت آن است) اگر رایت شد و فهمیدیم که رایت از روی آن حرام بوده باید چه کار کرد؟

پاسخ: فعلاً چیزی بر شما نیست.

۲پرسش: آیا خریدن کتابی که بدون اجازه مؤلف آن تکثیر شده برای مطالعه درسی اشکال دارد؟

پاسخ: خرید آن اشکال ندارد.

۳پرسش: آیا استفاده از کتاب های خارجی که بدون اجازه ناشرچاپ مجدد شده است جایزاست؟

پاسخ: اگر مخالف قانون نباشد جایز است.

۴پرسش: آیا با توجه به اینکه سی دی های مذهبی اورجینال با قیمتهای گزافی در بازار به فروش می رسد و رایت شده آنها با قیمت بسیار کمتری در بازار به فروش می رسند رایت این سی دیها و خرید و فروش آن برای فروشنده و خریدار چه حکمی دارد ؟ لازم به ذکر است که قیمت سی دی های لهو ولعب و امکان دسترسی به آنها بیشتر از سی دی های مذهبی است . و این باعث شده که رواج سی دی های لهو و لعب در بین خانواده ها بیشتر از سی دی های مفید مذهبی است ؟

پاسخ: اگر از نظر قانونی ممنوع باشد معظم له مخالفت با این قانون را جایز نمی داند .

۵پرسش: اگر کپی یک کتاب را خریداری کنیم وبعد از آن متوجه شدیم که کپی از آن کتاب توسط ناشر منع شده استفاده از آن چه حکمی دارد؟ آیا کپی مجدد از آن جایز است؟

پاسخ: اگر از نظر قانونی ممنوع باشد معظم له اجازه مخالفت چنین قانونی را نمی دهند.

۶پرسش: آیا خریدن یا کپی سی دی های مذهبی که روی آن نوشته شده هر گونه تکثیر شرعا حرام و پیگرد قانونی دارد اشکال دارد یا نه ؟

پاسخ: تکثیر به احتیاط واجب جایز نیست و خرید کپی مانعی ندارد .

۷پرسش: استفاده از DVD های کپی شده در جهت امور علمی دینی و تحقیقاتی چه حکمی دارد؟

پاسخ: مانعی ندارد مگر اینکه از نظر قانون ممنوع باشد.

۸پرسش: رایت کردن سی دی و دی وی دی (CD , DVD) چه حکمی دارد؟

پاسخ: اگر بر خلاف قانون باشد معظم له اجازه مخالفت با این قانون را نمی دهد.

۹پرسش: آیا کپی کردن سی دی برای استفاده شخصی اشکال دارد؟

پاسخ: اگر مخالف قانون نباشد اشکال ندارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله سیستانی.

---

آيت الله صافي گلپايگاني

رايت و كپي و شكستن قفل CD

548. شكستن قفل CD و نسخه‌برداري و تكثير آن بدون اجازه از صاحب اصلي‎اش چه حكمي دارد؟

اگر در موقع فروش، شرط نشكستن قفل و عدم كپي شده و يا مبنيّاً بر آن فروخته شده باشد، شكستن قفل و كپي كردن خلاف شرط است و جايز نيست.

549. بعضي اوقات ناچاريم يك يا چند صفحه و گاهي يك فصل از كتابي را براي درس يا تحقيق كپي كنيم، چه صورت دارد؟

كپي چند صفحه يا يك فصل از كتاب، چاپ كتاب نيست و آن حكم را ندارد، و اگر مالك آن اذن بدهد اشكال ‎ندارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی.

 

حکم دانلود فیلم و موزیک و نرم افزار

حكم شرعي شکستن قفل نرم افزارها

ویژه نامه احکام متفرقه

• حکم استفاده از وای فای دیگران و هک کردن

• رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود