وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود

18

رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود

فهرست این نوشتار:

رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود

 رد مظالم در اصطلاح آن اموال و بدهي هايي هست كه بر انسان واجب است نسبت به بندگان خدا پرداخت كند. حال گاهي كسي كه آسيب ديده، درقيد حيات است و او را مي شناسيم، بايد عين آن اموال را به او پس دهيم و يا آن خسارت را جبران كنيم و  يا از او حلاليت و رضايت بگيريم، گاهي شخص از دنيا رفته است، پس بايد به ورثه خسارت را پرداخت و از ورثه حلاليت گرفت.

اگر شخصي كه بر او خسارت وارد شده مشخص نيست و يا سالهاي قبل به او آسيب وارد شده است، شخص وظيفه دارد، ميزان خسارت را محاسبه و با اجازه مرجع تقلید از طرف آن شخص به فقرا صدقه دهد.

سوال: ردّ مظالم و حکم شرعی آن چیست؟

پاسخ:

مظالم اصطلاحاً به اموال و بدهى‌هايى گفته مى‌شود که بر گردن انسان است؛ ولى صاحب آن مشخص نيست و يا دسترسى به او ممكن نيست ، و حکم شرعى آن اين است که اين اموال و بدهى‌ها را بايد از طرف آنها به فقرا صدقه بدهد و براى اين کار احوط آن است که از حاکم شرع اجازه بگيرد.

*-ردّ مظالم را به سید هم می توان داد. [مشهور مراجع]

**- اگر طلبکار او سید نباشد احتیاط واجب آن است که طلب او را به سید فقیر ندهد. [آیات عظام: صافی، اراکی، فاضل].

  • منبع: سایت هدانا برگرفته از پرسمان.

مطابق نظر آيت الله خامنه اي
مطابق نظر آيت الله خامنه اي

ردّ مظالم

س: مظالم چيست و کيفيت پرداخت آن چگونه است؟
ج) مظالم اصطلاحاً به اموال و بدهى‌هايى گفته مى‌شود که انسان از روى ظلم و بى‌عدالتى از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است، و حکم شرعى آن اين است که اگر صاحب آنها را مى‌شناسد بايد عين اموال را به آنها برگرداند، و اگر صاحب آنها را نمى‌شناسد و معلوم نيستند، اين اموال و بدهى‌ها را بايد از طرف آنها به فقرا صدقه بدهد و براى اين کار احوط آن است که از حاکم شرع اذن بگيرد.

حفر چاه غير مجاز

س: با توجه به قوانين نظام مقدس جمهورى اسلامى در خصوص منع حفر چاه غيرمجاز كشاورزى و استفاده غيرقانونى از نعمت آب‌هاى زيرزمينى، حكم حفر چاه غيرقانونى به لحاظ شرع مقدس چيست؟ درآمد حاصله از استفاده از اينگونه چاه‌ها چه حكمى دارد؟ در صورت حرمت درآمد حاصله از اين طريق، كيفيت ردّ مظالم يا تطهير مال چگونه است؟
ج) حفر چاه جهت استفاده از آب‌هاى زيرزمينى بدون اخذ مجوز از اداره مربوطه قانوناً ممنوع و حرام است. ولى اگر خلاف كرد، آب استخراجى مباح مى‌باشد و درآمد حاصله از آن حلال است؛ ردّ مظالم و يا تطهير مال در اين رابطه مورد ندارد ليكن اگر چاه احداثى، آب چاههاى هم‌جوار را، جذب بكند كه در نتيجه آب چاهِ ديگران خشك يا كم شود، در اين صورت استفاده از آب چنين چاهى حكم غصب را دارد كه بايد رضايت همسايه را تحصيل كند ولو به پرداخت خسارت.

افزايش مبلغ بدهى از ميزان تركه ميّت

س: بدهى شخص ميّتى بيش از تركه اوست. و مورد بدهى‌ او خمس، زكات، ديه، حج، رد مظالم و كفّاره است. تركه او را چگونه بايد صرف كرد؟

ج) اگر مالى که متعلق خمس يا زکات شده موجود باشد بايد اول مقدار بدهى بابت خمس و زکات را از ترکه بپردازند و بقيه تركه را بين بقيه واجبات توزيع نمايند، و اگر عين مال متعلق خمس يا زکات موجود نباشد، ترکه موجود را بين همه بدهى‌ها به نسبت بايد توزيع نمايند و سهم حج اگر وافى به حج ميقاتى باشد لازم است صرف در حج شود وگرنه تکليف از زنده‌ها در اين باره ساقط است. استفتائات جديد.

س40: مقداری پول جهت رد مظالم در نزد خود نگه داشته بودم. و مدت یك‌ سال از آن می‌گذرد و هنوز آن را به مرجع مربوطه ارائه نداده‌ام آیا خمس به آن تعلّق می‌گیرد؟ اگر این پول را در بانك گذاشته باشم آیا سود حاصله از این مبلغ هم مشمول خمس است؟

ج) مبلغ مذکور اگر از درآمد سال باشد سر سال خمسی بايد خمس آن و خمس سود حاصله از آن را بپردازيد.

س285: آیا حقوق شرعی (خمس، ردّ مظالم، زکات) از شئون حکومت است یا خیر؟ و کسی که خمس بر عهده اوست، آیا می‏‌تواند خودش سهم سادات و ردّ مظالم و زکات را به افراد مستحق بدهد؟

ج) در زکات جايز است که خودش آن‌ها را به فقرای متديّن و عفيف بدهد، و در ردّ مظالم احوط آن است که با اذن حاکم شرع باشد، ولی در خمس واجب است که همه آن را به دفتر ما و يا به يکی از وکلای مجاز ما تحويل دهد تا در موارد شرعی که برای آن مقرر شده، مصرف شود، و يا در پرداخت آن به مستحقين اجازه بگيرد. اجوبه الاستفتائات.

شرایط پرداخت رد مظالم به فقیر

س. آیا برای پرداخت رد مظالم به فقیر، شرط خاصی مثل فقیری که زکات به او تعلق می گیرد، وجود دارد؟ مانند اهل گناه و معصیت نبودن فقیر.
ج. باید همان شرایط فقیر در مستحقین زکات را داشته باشد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.


مطابق نظر آيت الله سيستاني
مطابق نظر آيت الله سيستاني

1- پرسش: برای پرداخت رد مظالم اجازه مجتهد لازم است؟

پاسخ: بله به احتیاط واجب.

۲پرسش: رد مظالم را توضیح دهید ؟

پاسخ: انفاق بر فقراء به نیابت از سوی کسی که اوبر انفاق کنند ه حق مالی داشته است اما شناسایی اوودفع مال به وی ، ممکن نمی باشد وحتی به کسان و وارثان شرعی او هم دسترسی ندارد.
پرسش: رد مظالم را توضیح دهید ؟
پاسخ: اموال و بدهى‌ هایى است که شخص از روى ظلم از دیگران گرفته یا ضایع نموده و به آنها نپرداخته و حکم شرعى آن این است که چنانچه صاحب آن را بشناسد باید به او برگرداند ، و اگر نمى شناسد یا از پیدا کردن او مأیوس است به فقیر متدین صدقه بدهد و براى این کار بنابر احتیاط باید از مرجع تقلید اجازه بگیرد .
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سيستاني.

 

طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي
طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

معنی رد مظالم

پرسش :ردّ مظالم یعنى چه؟
پاسخ :منظور اموال حرامى است که در دست انسان است، و صاحبان آن را به هیچ وجه نمى شناسد، که باید با اجازه مجتهد صرف فقرا شود.

معیار محاسبه رد مظالم

پرسش :اگر انسان اراده کند که پولى را به عنوان ردّ مظالم ازطرف پدر مرحومش بپردازد آیا معیار قیمت مظالم به هنگام پرداخت است یا قیمت آن به هنگام واقع شدن آن ظلم؟
پاسخ :اگر مظالم مثلى است ـ مثل گندم و جو و امثال آن باید ـ خود آن و در صورت توافق طرفین قیمتش را، مطابق روز پرداخت بدهد و اگر مثلى نیست مثل انواع حیوانات باید قیمت وقت تلف را حساب کند.

رد مظالم به صورت غیر نقدی

پرسش :کسى که مظالمى بر عهده دارد و چون صاحب آن را نمى شناسد باید صدقه دهد، اگر خود جنس (نه پول آن) را صدقه دهد، چه حکمى دارد؟
پاسخ :اگر مظالم جنسى مانند روغن و حبوبات و امثال آن بوده، مى توان مثل آن را به فقیر داد، ولى اگر پول بوده، باید پول صدقه داد.

کیفیت پرداخت رد مظالم

پرسش :رد مظالم چیست؟و کیفیت پرداخت آن چگونه است؟
پاسخ :منظور حقوق الناس قطعى یا احتمالى است که صاحب آن دقیقاً شناخته شده نسیت، که با اجازه حاکم شرع صرف نیازمندان مى گردد

گذران زندگی با اموال حرام پدر یا مادر

پرسش :وقتی شخصی مثل بنده که بیست و دو سال سن دارم، بفهمد که مدتی از زندگی خود را با مال حرامی که پدر یا مادر برای او فراهم کرده اند گذرانده و حتی با آن مال حرام رشد کرده، تکلیفش چیست؟ آیا حقی بر گردن او هست؟ در حال حاضر نیز که نمی تواند از عهده مخارج زندگی برآید (به علت دانشجو بودن) و هنوز از مال پدر یا مادر خود که می داند حرام است استفاده می کند باید چه کار کند؟
پاسخ :مادام که شما مجبور هستید از اموال پدر استفاده کنید ما به شما اجازه می دهیم از آن استفاده کنید و با این اجازه مرتکب کار حرامی نشدید و نسبت به گذشته نیز استغفار کنید و هر زمان امکانات خوبی پیدا کردید معادل آنچه از اموال مردم تصرف کرده اید به فقرا بپردازید.

داراییهای زنی که توسط اعمال منافی عفت جمع شده [توبه]

پرسش :زنى به اعتراف خود سالهاى متمادى مبتلا به اعمال منافى عفّت بوده و از این راه کسب معیشت می نموده و با آن درآمد نامشروع، خانه و زندگى تهیّه کرده است. اکنون که مى خواهد توبه کند تکلیف دارایی هاى موجود اعم از خانه و اثاث و … چیست؟
پاسخ :اگر صاحبانش را مى شناسد باید به آنها بازگرداند و اگر نمى شناسد حکم مجهول المالک را دارد و اگر او نیاز مبرم دارد حاکم شرع مى تواند با توجّه به این که توبه کرده به عنوان ردّ مظالم به او بدهد.

توبه از گناهان گذشته [توبه]

پرسش :میخواستم بدانم برای توبه کردن از گناه هایی که قبلا انجام داده ام چه کار باید بکنم تا خدا من را ببخشد؟
پاسخ :اولاً تصمیم جدی بگیرید که دیگر هرگز سراغ آن گناهان نروید و ثانیاً اگر قضا یا کفاره ای داشته اید بجا آورید و چنانچه حق الناسبوده از صاحبانش حلیت بطلبید. و ثالثاً با اعمال نیک آینده، گذشته را جبران نمایید.

شرایط توبه [توبه]

پرسش :با سلام لطفا بفرمایید شرایط توبه کردن و مراحل آن چیست؟ در صورت شکسته شدن توبه چه مجازاتی در نظر گرفته می شود؟
پاسخ :توبه دارای چند شرط است اول پشیمانی از گذشته، دوم تصمیم بر ترک در آینده، سوّم ادای حقوق اگر حقی از بین رفته، و چهارم جبران گناه با اعمال صالح، و اگر بشکند کفاره خاصی ندارد ولی باید بلافاصله برگردد. استفتائات آيت الله مكارم شيرازي.
سؤال 1631 ـ اگر انسان اراده کند که پولى را به عنوان ردّ مظالم ازطرف پدر مرحومش بپردازد آیا معیار قیمت مظالم به هنگام پرداخت است یا قیمت آن به هنگام واقع شدن آن ظلم؟
جواب: اگر مظالم مثلى است ـ مثل گندم و جو و امثال آن باید ـ خود آن و در صورت توافق طرفین قیمتش را، مطابق روز پرداخت بدهد و اگر مثلى نیست مثل انواع حیوانات باید قیمت وقت تلف را حساب کند.  > استفتائات جلد 1 > فصل چهل و هفتم: مسائل متفرّقه  .
  
. روش جبران حقّ النّاس : در صورت امكان معادل حقّ او را به دستش برساند، يا به صورتى با هم مصالحه كنند و اگر اين كار ممكن نيست به‌دست شخص ثالث، يا با حواله بانكى، يا با پست برايش ارسال كند. و چنانچه به او دسترسى ندارد به نيّت وى به فقرا صدقه دهد.
. ردّ مظالم : منظور حقوق النّاس قطعى يا احتمالى است كه صاحب آن دقيقاً شناخته شده نيست، كه با اجازه حاكم شرع صرف نيازمندان مى‌شود.
. روش جبران حقوق غير مالى مردم : در صورت امكان از صاحبان حق حلاليّت بطلبيد و اگر اين كار ممكن نيست براى آنها كار خير كنيد تا از شما راضى شوند.
. تصرّف در املاك ديگران : اين كار بدون جلب رضايت مالك يا مالكان جايز نيست، مگر اينكه ضرورت مهمّى نهادهاى اجتماعى داشته باشد كه در اين صورت بايد قيمت آن به نرخ روز پرداخت شود.
احکام ویژه ( 600 مسئله كثير الابتلاء) > حقّ الناس و حقّ والدين.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مكارم شيرازي.

 


آيت الله شبيري زنجاني
آيت الله شبيري زنجاني

رد مظالم

1034 – رد مظالم چیست و چگونه باید پرداخت شود؟

پاسخ
به ادای حقوق مالی که بر گردن انسان است و امکان دسترسی به صاحبان آنها را ندارد، “رد مظالم” گفته می شود که باید با اجازه حاکم شرع به فقیر صدقه داده شود.

 

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.

 

 

 

حتما بخوانيد
كليد: رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود  رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود  رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود رد مظالم چیست و چگونه پرداخت مي شود  آیا می دانید رد مظالم چیست رد مظالم چیست وچگونه محاسبه وبه کجا پرداخت می شود رد مظالم چیست و چگونه باید پرداخت شود | رد مظالم چیست؟ آیا می توان آن را به یتیم داد رد مظالم و حق‌الناس محاسبه رد مظالم معنی رد مظالم ردّ مظالم و احکام مربوط به آن پرداخت رد مظالم با اجازه مراجع مظلمه چیست؟ به چه اموالی تعلق می گیرد؟ چگونه باید آن را رد مظالم و مجهول المالک

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

18 نظرات
  1. hoseini می گوید

    سلام وقت بخیر برای پرداخت خساراتی که به اموال مدارس( مثل خط انداختن روی میزهاو…) در بچگی وارد کردیم باید به چه طریق عمل کنیم
    امکانش هست شماره حساب یا شماره کارتی از آموزش و پرورش یا دولت برای پرداخت این دیون به من بدین سپاس.

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      باید از طریق آموزش پروش همان منطقه سوال کنید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  2. فاطمه می گوید

    سلام وقت بخیر
    متاسفانه چون نظرات توی اون مبحثی که مَد نظرم بود بسته شده مجبورم سوالم رو اینجا بپرسم امیدوارم عذرخواهی منو بپذیرید
    بنده در زمان کودکی یک پاک کن را از شخصی بدون اجازه او برداشتم
    متاسفانه خجالت میکشم بهشون بگم و هیچ دلیلی هم پیدا نمیکنم که اون مبلغ رو به یه جوری برگردونم و چون مبلغ خیلی کمیه و شماره کارت یا تماس آن ها را ندارم نمی‌دانم چه کنم
    آیا میشد صدقه بدهم
    خواهش میکنم راهنماییم کنید🙏🙏🙏

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      باید مبلغ را برگردانید. اگر نمی توانید پرداخت کنید با دفتر مرجع خود تماس بگیرید و کسب تکلیف کنید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  3. ترنم می گوید

    سلام…من زمانیکه نوجوان بودم،یازده-دوازده سالم بود،بادبزن زنداییمو دزدیدم،حالام هم ارتباط نداریم که بهانه ای بشه برم خونشون و هم اینکه باتوجه به شناختی که ازش دارم احتمال میدم باعث آبروریزی بشه،ردمظالم رد کنم؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      نیاز نیست که بگویید برای چه هست، باید پول آن را به آنها برسانید، رد مظالم جایی که صاحب مال مشخص است امکان ندارد.
      وفقکم الله لکل الخیر

  4. ر.ح.خ می گوید

    سلام من مرجع تقلیدم آیت الله خامنه‌ای هستن امکانش هست جهت پرداخت رد مظالم همینجا اجازه بگیرم یا حتما باید تماس تلفنی با دفترشون باشه؟ سایتی هستش که بتونم از این طریق جهت پرداخت رد مظالم اجازه بگیرم؟

      1. ر.ح.خ می گوید

        ممنونم
        کجارو کلیک کنم لینک برام نفرستادید

        1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

          سلام علیکم
          روی متنی که بنده برای شما قرار داده ام در دیدگاه قبل کلیک کنید.
          وفقکم الله لکل الخیر

  5. ر.خ می گوید

    سلام وقتتون بخیر
    من در بچگی مقداری پول از کیف دوستم برمیداشتم الان که بزرگ شدیم پیداش کردم و باهش قرار گذاشتم نهار بیرون رفتیم و اونجا پول نهار من حساب کردم آیا همین کافیه برای جبران؟ و اینکه من مقدار پولی که برداشتم دقیق نمیدونم چقدر بوده. در مورد دوستای دیگم که مطمئن نیستم ازشون پول یا لوازمی برداشتم یا نه باید چکار کنم؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      خیر این غذا به جای آن پول حساب نمی شود.
      باید ضرر را به قیمت روز جبران کنید.
      اگر پول را نمی داید باید با طرف مقابل مصالحه کنید یا بیشترین مبلغی را که حدس می زنید برگردانید تا یقین کنید که پرداخت شده است.
      وفقکم الله لکل الخیر

      1. ر.خ می گوید

        اگه خسارتی به مدرسه زده باشیم چی؟ میتونیم صدقه بدیم؟

        1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

          سلام علیکم
          باید به همان مدرسه بازگردانید و جبران کنید.
          وفقکم الله لکل الخیر

          1. ر.خ می گوید

            من چند سال پیش به مدرسه ابتداییم که رفتم خرابش کرده بودن و اینکه اونجا غیرانتفاعی بود و ما شهریه میدادیم آیا میشود به عنوان رد مظالم صدقه داد؟

          2. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

            سلام علیکم
            اگر مدرسه دولتی بوده به آموزش و پرورش بدهید. تماس بگیرید شماره حساب دارند به شما می دهند.
            وفقکم الله لکل الخیر

  6. Reza می گوید

    ببخشید اجازه حاکم شرع یعنی چی؟
    حاکم شرع دیگه کیه؟
    من قبلاً به نیت رد مظالم صدقه داده ام یعنی چون از حاکم شرع اجازه نگرفتم باطله؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      اجازه حاکم شرع یعنی اجازه مرجع تقلید.
      برای قبلی ها از دفتر مرجع تلفنی اجازه بگیرید کافی است.
      وفقکم الله لکل الخیر