حکم دیه در ماه حرام
محرّم، ذوالقعدة، ذوالحجة ورجب، ماههاى حرام هستند و ديه با شرايط خاصى در آن تشديد مى‌شود. نامگذاری این ماه ها به خاطر این است که جنگ در آنها حرام است ودیه دو برابر نمی شود بلکه یک سوم به خاطر این ماه ها اضافه می شود.
حکم دیه در ماه حرام
فهرست این نوشتار:
اسامی ماه های حرام
پرسش :کدام یک از ماه های قمری،ماه های حرام نامیده می شود؟
پاسخ :محرّم، ذوالقعدة، ذوالحجة ورجب، ماههاى حرام هستند و ديه با شرايط خاصى در آن تشديد مى‌شود.
حکم تغلیظ شدن دیه در قتل [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :لطفا به سؤالات زیر پاسخ بدهید : الف : آیا تغلیظ دیه در ماه حرام مربوط به قتل خطایی و شبه عمد هم می شود یا مختص قتل عمد است؟ ب : آیا حکم مذکور مختصّ مسلمین است، یا شامل اهل کتاب نیز مى گردد؟ ج : آیا جهل قاتل به حکم یا موضوع، در تغلیظ دیه تأثیرى دارد؟
پاسخ :الف : تغلیظ تنها در مورد قتل عمد بوده (حکم آن به غیر عمد و خطائی تسرّی پیدا نمی کند) و در قتل عمد یک سوم بر دیه ای که توافق کرده اند اضافه می شود.
ب : احتیاط واجب آن است که در مورد اهل کتاب نیز دیه با تغلیظ پرداخت شود.
ج : در فرض سؤال تأثیرى ندارد.
دیه قتل در ماه حرام و در حریم خانه خدا [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :اگر در ماه حرام و در حریم خانه خدا قتلى رخ دهد، آیا چیزى به غیر از یک سوم، به دیه اضافه مى شود؟
پاسخ :تغلیظ تنها مربوط به رخ دادن جنایت در ماه حرام است.
علّت نامگذاری ماه های حرام [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :علّت نامگذاری ماه های حرام به این نام چیست؟ چرا دیه در این ماه ها دو برابر می باشد؟
پاسخ :نامگذاری این ماه ها به خاطر این است که جنگ در آنها حرام است ودیه دو برابر نمی شود بلکه یک سوم به خاطر این ماه ها اضافه می شود.
جراحت و فوتی که در دو ماه حرام واقع شده [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :جنایت در ماه ذى الحجّه واقع شده، و مجنىّ علیه در ماه محرّم فوت گردیده است. مادّه 299 قانون مجازات اسلامى بیان مى کند که: «هرگاه صدمه و فوت هر دو در یکى از ماههاى حرام واقع شود، سبب تغلیط است.» آیا در مورد سؤال که صدمه و فوت در دو ماه واقع شده، حکم تغلیظ جارى مى شود؟
پاسخ :در فرض سوال این مورد از باب تغلیظ است، زیرا هر دو در ماه حرام واقع شده است، و منظور از مادّه قانونى مذکور نیز همین است.
ایجاد جراحت در ماه غیر حرام و فوت در ماه حرام [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :شخصى ضربه اى در ماه مبارک رمضان بر دیگرى وارد کرده و مضروب در ماه ذى القعدة الحرام فوت نموده است، آیا تغلیظ دیه لازم است یا چون ضربه در ماه غیر حرام وارد شده، دیه تغلیظ نمى شود؟
پاسخ :در صورتى که ضرب و قتل هر دو در ماه هاى حرام واقع شود دیه تغلیظ مى شود، در غیر این صورت دلیلى بر تغلیظ دیه نیست.
دیه جنین سقط شده در ماه حرام [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :آیا فرقی بین دیه جنینی که در ماههای حرام سقط شده با ماههای دیگر وجود دارد ؟
پاسخ :فرقی بین آن ها نیست و تغلیظ نمی شود،تغلیظ خلاف اصل است و به موضع نص کفایت می کنیم.
عدم تغلیظ دیه اعضاء در ماه حرام [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :آیا دیه اعضاء هم در ماه حرام دو برابر می شود؟
پاسخ :در فرض سؤال تغلیظ نمی شود.
عدم تغلیظ دیه در شب اول ماه رجب [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :اگر قتلی در شامگاه 30 جمادی الثانی رخ دهد آیا ثلث دیه به دیه کامل اضافه می شود؟
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پاسخ :در شب اول ماه رجب دیه تغلیظ نمی شود.
عدم تغلیظ شدن دیه در صورت تعدّد عامل [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :در مورد تغلیظ دیه اگر برای یک قتل دو سبب تغلیظ وجود داشته باشد، آیا دو بار تغلیظ در نظر گرفته می شود؟
پاسخ :با توجّه به آنچه نوشته اید : به فرض که دو عامل باشد یک بار بیشتر تغلیظ نمی شود.
عدم تغلیظ شدن دیه در صورت پرداخت دیه برای قصاص زن [تغلیظ شدن دیات]
پرسش :مردى، زنى را کشته است، اولیاى دم براى قصاص باید اوّل نصف دیه یک مرد را به او بپردازند، حال اگر این قتل در ماه حرام اتّفاق افتاده باشد، با توجّه به حکم تغلیظ دیه، آیا باید نصف دیه یک مرد در ماه حرام را به وى بپردازند، یا نصف دیه یک مرد در غیر ماه حرام؟
پاسخ :باید نصف دیه عادّى معمولى یک مرد را بپردازند.
دیه زنی که در ماه حرام کشته شود
پرسش :دیه زن ، اگر در ماه حرام به قتل رسیده باشد، چقدر است؟
پاسخ :نصف دیه کامله به عنوان اصل دیه زن، و یک سوم آن(که یک ششم دیه کامله مى شود( به عنوان تغلیظ پرداخته مى گردد، که مجموعاً چهار ششم دیه کامله مى شود.
عدم تغلیظ دیه اعضاء در ماه حرام
پرسش :آیا دیه اعضاء هم در ماه حرام دو برابر می شود؟
پاسخ :در فرض سؤال تغلیظ نمی شود.
جراحت و فوتی که در دو ماه حرام واقع شده
پرسش :جنایت در ماه ذى الحجّه واقع شده، و مجنىّ علیه در ماه محرّم فوت گردیده است. مادّه 299 قانون مجازات اسلامى بیان مى کند که: «هرگاه صدمه و فوت هر دو در یکى از ماههاى حرام واقع شود، سبب تغلیط است.» آیا در مورد سؤال که صدمه و فوت در دو ماه واقع شده، حکم تغلیظ جارى مى شود؟
پاسخ :در فرض سوال این مورد از باب تغلیظ است، زیرا هر دو در ماه حرام واقع شده است، و منظور از مادّه قانونى مذکور نیز همین است.
اجرای حکم اعدام در ماه حرام
پرسش :آیا اجرای حکم قصاص نفس یا اعدام در ماه حرام جایز است؟
پاسخ :اشکالی ندارد.
عدم لزوم انجام کفاره قتل عمد در ماه حرام
پرسش :کسى که در ماههاى حرام مرتکب قتل عمد شده، علاوه بر پرداخت دیه باید کفّاره جمع هم انجام دهد، آیا لازم است روزه هاى واجب کفّاره در ماه حرام انجام شود، یا مى توان در ماههاى دیگر هم انجام داد؟
پاسخ :لازم نیست در ماه حرام انجام داد.
سؤال 1316ـ شخصى ضربه اى در ماه مبارک رمضان بر دیگرى وارد کرده، و مضروب در ماه ذى القعدة الحرام فوت نموده است. آیا تغلیظ دیه لازم است، یا چون ضربه در ماه غیر حرام وارد شده، دیه تغلیظ نمى شود؟
جواب: در صورتى که ضرب و قتل هر دو در ماه هاى حرام واقع شود، دیه تغلیظ مى شود. در غیر این صورت، دلیلى بر تغلیظ دیه نیست.
سؤال 1317ـ اگر در ماه حرام، و در حریم خانه خدا، قتلى رخ دهد، آیا چیزى به غیر از 31، به دیه اضافه مى شود؟
جواب: آرى به هر دو عنوان تغلیظ و تشدید مى شود.
سؤال 1318ـ دیه زن مسلمان، اگر در ماه حرام به قتل رسیده باشد، چقدر است؟
جواب: نصف دیه کامله به عنوان اصل دیه زن، و یک سوم آن (که 61 دیه کامله مى شود) به عنوان تغلیظ پرداخته مى گردد، که مجموعاً 64 دیه کامله مى شود.
سؤال 1319ـ جنایت در ماه ذى الحجّه واقع شده، و مجنىّ علیه در ماه محرّم فوت گردیده است. مادّه 299 قانون مجازات اسلامى بیان مى کند که: «هرگاه صدمه و فوت هر دو در یکى از ماههاى حرام واقع شود، سبب تغلیط است.» آیا در مورد سؤال که صدمه و فوت در دو ماه واقع شده، حکم تغلیظ جارى مى شود؟
جواب: در فرض سؤال این مورد از باب تغلیظ است; زیرا هر دو در ماه حرام واقع شده است، و منظور از مادّه قانونى مذکور نیز همین است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
