انجام طواف اضافی به صورت سهوی
فهرست این نوشتار:
زياد نمودن سهوى در طواف
677- زيادى سهوى در طواف: اگر كمتر از يك دور باشد، آن را قطع كند و طوافش صحيح است؛ و اگر يك دور يا زيادتر باشد، بنابر احوط[1] آن را با قصد قربت، بدون تعيين مستحب يا واجب، به هفت دور برساند و دو ركعت[2] نماز قبل از سعى و دو ركعت بعد از سعى بخواند، و دو ركعت اول را، بدون اينكه تعيين كند براى طواف اول يا طواف دوم است، براى طواف فريضه قرار دهد.[3]
[1] ( 2)- آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: اين احتياط مستحب است.( مناسك، ص 70، مسأله 103).
[2] ( 3)- از اينجا تا آخر مسأله در مناسك آية اللَّه خويى مذكور نيست.
[3] ( 4)- آية اللَّه بهجت: احتياط در اين است كه دو ركعت فريضه قبل از سعى بجاى آورد و دو ركعت نافله را مىتواند بعد از سعى به جاى آورد.( مناسك، مسأله 318).
آية اللَّه سيستانى: اگر از روى اشتباه چيزى بر شوطهاى طواف خود بيافزايد، پس اگر بعد از رسيدن به ركن عراقى يادش آمد، مقدار افزوده را تا يك طواف كامل به اتمام برساند و احتياط واجب اين است كه طواف دوّم را در اين هنگام بهقصد قربت بدون اينكه واجب يا مستحب بودن آن را قصد كند به اتمام برساند، و پس از آن چهار ركعت نماز بخواند و احتياط مستحب اين است كه بين آنها فاصلهاى بيندازد؛ به اين معنا كه دو ركعت قبل از سعى جهت طواف واجب بهجا آورد و دو ركعت پس از سعى جهت طواف مستحبى بهجا آورد. و همچنين است بنابر احتياط واجب اگر پيش از رسيدن به ركن عراقى يادش بيايد.( مناسك، مسأله 314).
آية اللَّه فاضل: و احتياط مستحب آن است كه دو ركعت نماز بعد از سعى براى غير فريضه انجام دهد.
678- اگر در هنگام خروج از مطاف، بعد از پايان هفت شوط، عمداً مقدارى از مسافت را به قصد جزئيت بجا بياورد، طواف باطل است؛ و در صورت سهو، اگر از همان جا قطع كند، طوافش صحيح است.[1]
[1] ( 5)- به ذيل مسأله 677 مراجعه شود.
آية اللَّه سيستانى: در مورد سهو، مراجعه شود به حاشيه مسأله 677، و اگر جاهل باشد، صحّت طواف او مورد اشكال است مگر اينكه جاهل قاصر باشد.
اضافه نمودن به طواف جهلًا و اتمام اعمال
679- اگر جهلًا بيش از هفت شوط طواف كند و بقيه اعمال بعد از آن را بجا آورد:
اگر از اول، قصد بيش از هفت شوط داشته، طواف و نمازش صحيح نيست[1] و بايد آنها را اعاده كند و ظاهراً اعاده بقيه اعمال لازم نيست؛[2] واگر قصد هفت شوط داشته و بعد از اتمام، قصد زياد كرده باشد،[3] پس اگر زيادى چهار شوط يا بيشتر باشد، احتياط آن است كه بقيه را به چهارده شوط برساند و يك نماز ديگر بجا آورد و طواف و نماز را اعاده كند؛[4] و اگر زيادى كمتر از چهار شوط و موالات عرفيه به هم خورده باشد، بنابر احتياط واجب، طواف و نماز را اعاده نمايد؛ و اگر موالات عرفيه به هم نخورده، حكم صورت قبل را دارد.[5]
[1] ( 1)- آية اللَّه فاضل: مگر اينكه جاهل قاصر باشد.
[2] ( 2)- آية اللَّه بهجت: بنابر احتياط بقيه اعمال را اعاده كند.
آية اللَّه خويى: بنابر احتياط طواف باطل است و بقيه اعمال بعد از آن را هم اعاده نمايد.
آية اللَّه سيستانى: در هر صورت، اگر جاهل قاصر باشد طوافش صحيح است وگرنه مشكل است و به احتياط واجب بايدآن را و اعمال پس از آن را اعاده كند.
آية اللَّه فاضل: استحبابا اعاده كند.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: اعاده بقيه اعمال لازم است.( آداب و احكام حج، م 574)
[3] ( 3)- آية اللَّه فاضل: اگر سهواً اضافه كرده و قبل از يك دور متوجّه شده، آن را قطع كند و طواف صحيح استو اگر بعد از يك دور متوجّه شود بايد طواف را به احتياط واجب تا چهارده دور به قصد قربت تمام كند و دو ركعت نماز براى طواف واجب قبل از سعى بخواند و به احتياط مستحب دو ركعت براى طواف مستحب نيز بعد از سعى بخواند.
آية اللَّه مكارم: اين صورت هم مانند صورت اوّل است بايد زياده را رها كرده از سر بگيرد.
[4] ( 4)- آية اللَّه بهجت: اعاده لازم نيست به نحوى كه در مسأله 677 آمده است.
[5] ( 5)- نظر آيات عظام در مسأله 673 آمده است.
اضافه نمودن چند شوط رجاءً
680- اضافه نمودن يك يا چند شوط رجاءً بعد از طواف، به قصد جبران نقص احتمالى، به صحت طواف ضرر نمىزند ولى جبران نقص هم نمىكند.[1]
[1] ( 1)- آية اللَّه بهجت: قصد جبران قصد زياده نيست.( مناسك، س 90).
آية اللَّه سيستانى: طواف او اشكال دارد مگر اينكه جاهل قاصر باشد.
آية اللَّه مكارم: طواف او اشكال دارد.
ترديد در عدد اشواط اضافى و حكم به بطلان
681- اگر شخصى بعد از اتمام طواف، سهواً يك يا چند شوط زياد كرده است و در عدد اشواط اضافى مردّد است، طواف او باطل است[1] و بايد طواف و نماز را اعاده كند.[2]
[1] ( 2)- آيةاللَّهخويى: بنابر احتياط بايد شوط زايد را بهنيت قربت مطلقه تمام مىنمود.( مناسك، مسأله 318).
لازم به تذكر است براى رعايت احتياط، اعاده سعى و تقصير هم لازم است.( المسائل الشرعيه، ج 1، ص 335، س 19).
آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: طواف واجب او صحيح است.( آداب و احكام، م 614)
[2] ( 3)- مراجعه شود به مسأله 684 و 677.
آية اللَّه سيستانى: مگر اينكه جاهل قاصر باشد.
آية اللَّه مكارم: بنا بر احتياط.
منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
