اعمال مخصوص شب ها و روزهای ماه رجب
اعمال مخصوص شب ها و روزهای ماه رجب
اوّل: از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل شده است که به هنگام رؤیت هلال ماه رجب، این دعا را مى خواند:
اَللّـهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاَْمْنِ وَالاْیمانِ، وَالسَّلامَةِ وَالاِْسْلامِ، رَبّى وَرَبُّکَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ.(1)
خدایا این ماه را بر ما نو کن به امنیت و ایمان و سلامت و دین اسلام پروردگار من و پروردگار تو (اى ماه) خداى عزوجل مى باشد.
و همچنین از آن حضرت نقل شده است که وقتى هلال ماه رجب را مى دید، مى فرمود:
اَللّـهُمَّ بارِکْ لَنا فى رَجَب وَشَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَاَعِنّا عَلَى الصِّیامِ وَالْقِیامِ، وَحِفْظِ اللِّسانِ، وَغَضِّ الْبَصَرِ، وَلا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ.(2)خدایا برکت ده بر ما در ماه رجب و شعبان و ما را به ماه رمضان برسان و کمکمان ده براى گرفتن روزه و شب زنده دارى و نگهدارى زبان و پوشیدن چشم و بهره ما را از آن ماه تنها گرسنگى و تشنگى قرار مده.
دوم: غسل کردن.
مرحوم «سیّد بن طاووس» مى گوید در کتب «عبادات» روایتى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) یافتم که آن
حضرت فرمود: «هر کس درک کند ماه رجب را و در اوّل، وسط و آخر آن، غسل کند; همانند روزى که از مادر متولّد شده، از گناهان خارج گردد (و پاک شود)».(3)
سوم: زیارت امام حسین(علیه السلام) در این شب فضیلت بسیار دارد.(4)
چهارم: بعد از نماز مغرب، بیست رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و یک بار سوره «توحید» بخواند; رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در پاداش این عمل فرمود: هر کس چنین کند، به خدا سوگند! خودش، خانواده اش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود… و در قیامت به سرعت از صراط بگذرد.(5)
پنجم: بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اوّل «حمد» و «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «قل هو اللّه احد» را سه مرتبه بخواند و در رکعت دوم، سوره هاى «حمد»، «اَلَم نشرح»، «قل هو اللّه احد» و «معوّذتین» (سوره هاى ناس و فلق) را یکبار بخواند و پس از سلام سى مرتبه بگوید: «لا اله الاّ اللّه» و سى مرتبه «صلوات» بفرستد.
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: کسى که این عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مى آمرزد و از گناه پاک مى شود.(6)
ششم: سى رکعت نماز بخواند، (هر دو رکعت به یک سلام) در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و یک مرتبه «قل یا ایّها الکافرون» و سه مرتبه «قل هو اللّه احد» را بخواند; در روایتى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: هر مرد و زن مؤمنى چنین کند، خداوند تمام گناهان کوچک و بزرگ وى را مى آمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» مى نویسد و از نفاق پاک مى شود.(7)
هفتم: احیاى شب اوّل ماه: «شیخ طوسى» در «مصباح المتهجّد» از امام صادق(علیه السلام) از جدّش از امیر مؤمنان على(علیه السلام) نقل کرده است که آن حضرت دوست داشت که در چهار شب از شبهاى سال، فارغ از هر چیز، به عبادت بپردازد: شب اوّل ماه رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان.(8)
در حدیثى دیگر، از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که: «تا مى توانى بر احیاى شب هاى عید فطر، عید قربان و… شب اوّل رجب مراقبت کن».(9)
هشتم: خواندن دعایى که از امام جواد(علیه السلام) نقل شده است که فرمود: مستحب است انسان، در شب اوّل رجب، با این کلمات، دعا کند:
نهم: از حضرت موسى بن جعفر(علیه السلام) نقل شده که (در شب اوّل ماه رجب) بعد از فراغ از نماز شب، در حال سجده مى گفت:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
در روایتى دیگر،امام باقر(علیه السلام) روز اوّل ماه رجب را، روز سوار شدن حضرت نوح بر کشتى بیان کرده و فرمود: «هنگامى که نوح در این روز، سوار کشتى شد، به همه کسانى که با او بودند دستور داد روزه بگیرند; و هر کس این روز را روزه بگیرد، آتش دوزخ به فاصله یک سال راه، از او دور گردد».(2)
2ـ غسل کردن.(3)
3ـ زیارت امام حسین(علیه السلام); «شیخ طوسى» روایتى را از امام صادق(علیه السلام) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «هر کس امام حسین(علیه السلام) را در روز اوّل ماه رجب زیارت کند، به یقین خداوند او را مى آمرزد».(4)
4ـ خواندن نماز حضرت سلمان; این نماز را که رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) به وى آموخت، به این نحو است: ده رکعت نماز بجا مى آورى (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت، یک مرتبه «حمد»، سه مرتبه «توحید» و سه مرتبه «قل یا ایّها الکافرون» را مى خوانى و بعد از سلامِ نماز، دستها را بلند مى کنى و مى گویى:لا إلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیى وَیُمیتُ، حَىٌّ لایَمُوتُ، وَهُوَ بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ، اَللّـهُمَّ لا مانِعَ لِما اَعْطَیْتَ، وَلا مُعْطِىَ لِما مَنَعْتَ، وَلا یَنْفَـعُ ذَاالْجَـدِّ مِنْـکَ الْجَـدُّ.
معبودى نیست جز خداى یگانه که شریک ندارد فرمانروایى از آن اوست و ستایش مخصوص اوست زنده مى کند و مى میراندو اوست زنده اى که هرگز نمیرد هر چه خیر است بدست او است و او بر هر چیزى تواناست. خدایا جلوگیرى نیست از آنچه تو عطا کنى و عطابخشى نیست براى آن کس که تو منعش کنى و کوشش شخص کوشا او را از تو بى نیاز نکند.
آنگاه دست ها را بر روى صورت خود مى کشى.(5)
در روز نیمه ماه نیز ده رکعت نماز به همین نحو انجام مى دهى و پس از هر دو رکعت، آن دعا را مى خوانى ولى پس از جمله «وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیر» این جملات را اضافه مى کنى:
اِلهاً واحِداً اَحَداً فَرْداً صَمَداً، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً.
آن معبود یگانه یکتاى فرد بى نیازى که نگرفته است همدم و نه فرزندى.
آنگاه دستها را به صورت مى کشى.(6)
و در روز آخر ماه رجب نیز، ده رکعت نماز را به همان نحو، انجام مى دهى و پس از سلام نماز، آن دعا را مى خوانى، ولى پس از جمله «وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیر» مى گویى:
وَ صَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرینَ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.
و درود خدا بر محمّد و آل پاکیزه اش باد و جنبش و نیرویى نیست جز به خداى بلند مرتبه و بزرگ.
آنگاه دست ها را بر صورت خود مى کشى و حاجتت را مى طلبى که به اجابت مى رسد.(7)
پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به سلمان فرمود: «هر مرد و زن مؤمنى که این سى رکعت نماز را بجا آورد، خداوند گناهانش را بیامرزد و پاداش کسى که تمام آن ماه را روزه گرفته، به وى عنایت کند و از آتش دوزخ نجات دهد، و این به منزله ورقه عبور از صراط است».
سلمان مى گوید: «پس از شنیدن این حدیث از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با حالت گریه به سجده افتادم و شکر الهى را بجا آوردم».(8)
5ـ نماز دیگرى از حضرت سلمان(رحمه الله)، این نماز نیز ده رکعت است (هر دو رکعت به یک سلام) که در روز اوّل ماه رجب خوانده مى شود: در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سه مرتبه «توحید».
رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) درباره پاداش این نماز به سلمان نکته هایى را فرمود، از جمله، بخشش گناهان، محفوظ ماندن از وحشت قبر و عذاب روز قیامت و دور ماندن از برخى ازبیمارى ها.(9)
از امام(علیه السلام) سؤال شد: «چگونه مى توان میان آنها جمع کرد؟»
فرمود: «در لیالى بیض (سه شب مزبور) در این سه ماه نماز بخواند; به این نحو که «در شب سیزدهم، دو رکعت نماز بگزارد و در هر رکعتى پس از سوره «حمد» این سه سوره (یس، ملک و توحید) را بخواند، و در شب چهاردهم، چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعتى «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند و در شب پانزدهم، شش رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و همان سوره ها را در هر رکعت بخواند».
امام(علیه السلام) در فضیلت این نمازها فرمود: «هر کس چنین کند فضیلت این سه ماه را به دست آورده و خداوند همه گناهانش را – جز شرک – مى آمرزد».(1)
اوّل: غسل.(1)
دوم: احیاى آن شب به عبادت که فضیلت بسیار دارد.(2)
سوم: زیارت امام حسین(علیه السلام) که زیارت آن حضرت در شب و روز نیمه رجب مورد تأکید قرار گرفته است.(3)
چهارم: شش رکعت نماز بگذارد (هر دو رکعت با یک سلام) و در هر رکعتى «حمد» و «یس» و «ملک» و «توحید» را بخواند .
پنجم: بجا آوردن سى رکعت نماز، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و ده مرتبه سوره «توحید» را بخواند، در روایتى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)پاداش فراوانى براى این نماز ذکر شده است.(4)
ششم: دوازده رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار «حمد» و یک بار «سوره» را مى خوانى و پس از پایان نمازها هر یک از سوره هاى «حمد»، «فلق»، «ناس»، «توحید» و «آیة الکرسى» و همچنین سوره «قدر» را چهار مرتبه مى خوانى و پس از آن، چهار مرتبه مى گویى: سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلاَ اِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَکْبَر. سپس مى گویى: أللّهُ أللّهُ رَبِّی، لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً، ما شاءَ اللهُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.
این نماز را «سیّد» در «اقبال» از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است.(5)
1ـ غسل کردن.(1)
2ـ زیارت امام حسین(علیه السلام) ; در روایتى از محمّد بن ابى نصر نقل شده است که از امام رضا(علیه السلام) سؤال کردم: «در چه ماهى زیارت امام حسین(علیه السلام) بهتر است؟» فرمود: «در نیمه رجب و نیمه شعبان».(2)
3ـ بجا آوردن نماز جناب سلمان (همان گونه که در اعمال روز اوّل ماه رجب، صفحه 641 گذشت).(3)
4ـ چهار رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) و پس از سلام دستهاى خود را بگشاید و بگوید: