ازدواج امام زمان علیه السلام
از اينكه حضرت مهدى(عج)، مى تواند يكى از بهترين الگوهاى جامعه امروزى باشد، شكى نيست ؛ اما از نظر ازدواج چگونه مى تواند الگو باشد ؛ در حالى كه آن حضرت ازدواج نكرده است!؟
نکته:
البته درباره ازدواج حضرت مهدى(عج) دو نظريه وجود دارد و هر كدام شواهدى دارند. بر اساس قواعد كلى، مى توان گفت : آن حضرت ازدواج نكرده و اشكالى هم نخواهد داشت ؛ زيرا آن حضرت هر چيزى را كه با غيبت منافات داشته باشد، انجام نمى دهد ؛ زيرا ازدواج با غيبت منافات داشته و مستلزم آشكار شدن وضعيت امام(عج) خواهد بود ؛ ازدواج با وجود غايب بودن آن حضرت (با توجه به نظر مخفى شدن بدن او از ديده ها)، امكان ندارد و اگر بخواهد ظاهر شود و ازدواج كند، اين همان محذورى است كه بايد از آن دورى كند… اگر نظر ديگران (پنهان بودن عنوان و شخصيّت امام)، را مورد توجه قرار دهيم، باز مى گوييم كه ازدواج آن حضرت با شخصيت واقعى خود، امكان ندارد و منافى با اصل «غيبت» است[122].
از طرف ديگر، هيچ دليل روشن و قطعى، بر وجود زن و فرزند براى آن حضرت نيست ؛ چون مسئله غيبت، مهم تر از ازدواج است و مى تواند براى مصلحت بالاتر، مسئله مهم (ازدواج) را ترك كند و اهم را انجام دهد و عمل به سنت پيامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) مى تواند بعد از ظهور و قيام انجام گيرد و ايشان تشكيل خانواده دهد و بنابر قولى احتمال دارد، ايشان در زمان غيبت صغرى ازدواج كرده باشد ؛ اما با آغاز غيبت كبرى به دليل مصالح مهم تر ازدواج را ترك كرده باشد.
بعضى از شواهد، دالّ بر وجود همسر و فرزند براى او است ؛ از جمله :
الف. قواعد كلى
احكام كلى شريعت محمدى (صلی الله علیه وآله) ايجاب مى كند كه حضرت بقية اللّه (عج) نيز مانند ديگر پيشوايان معصوم تشكيل خانواده داده و از سنت جدّ بزرگوارش حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) پيروى كند.
محدّث نورى مى گويد :
«چگونه ترك خواهد نمود چنين سنت عظيمه جدّ بزرگوار خود را، با آن همه ترغيب و تحريضى كه در فعل آن و تهديد و تخويف كه در ترك آن شده است! سزاوارترين امت در اخذ به سنت پيامبر (صلی الله علیه وآله) ، امام هر عصر است و تاكنون كسى ترك آن را از خصايص آن جناب نشمرده است»[123].
ب. روايات
در كتاب الغيبة، از مفضّل بن عمر از صادق (علیه السلام) نقل شده است :
«لا يَطّلع على موضعه احَدٌ مِن وُلدِه و لا غيره»[124]
«بر مكان ايشان هيچ كس، حتى فرزندى از فرزندانش اطلاع ندارد».
سيد بن طاووس در جمال الاسبوع مى گويد :
«روايتى با سندهاى متصل يافتم كه حضرت ولى عصر(عج) را اولاد بسيارى هست كه در شهرهاى كرانه دريا حاكم و والى هستند و درنيكى و بزرگوارى، در رأس نيكان روزگار و در قله صفات ابرار و اخيار هستند»[125].
ابوبصير از امام صادق (علیه السلام) نقل مى كند:
«گويا مى بينم كه قائم ما با خانواده اش در مسجد سهله اقامت گزيده است. ابوبصير مى گويد : گفتم : فدايت شوم! قائم هميشه در آن مسجد است؟ فرمود : آرى»[126].
البته با بررسى هاى سندى و دلايل اين روايات، به طور قطع نمى توان وجود فرزند را براى آن حضرت اثبات كرد[127].
دو. دعاها
ابن طاووس دعاى امام رضا (علیه السلام) را در مورد حضرت مهدى(عج) چنين نقل كرده است :
«اللهم صلّ على ولاة عهده و الائمّة من ولده»[128].
همچنين از آن حضرت نقل شده كه دعا مى فرمود :
شاید این مطالب را هم بپسندید:
«اللهم اعطه فى نفسِه و اهله و ولده و ذُرّيته و امته و جميع رعيّته ما تقرّبه عينه و تُسِرُّ به نفسه»[129]
در بخشى از صلواتى كه از ناحيه مقدسه صادر شده، آمده است :
«و صلّ على وليّك و ولات عهده و الأئمّة من ولده و مُدّ فى اَعمارهم و زد فى آجالِهم»[130].
نکته:
اين ادعيه به صورت كلى وجود زن و فرزند را براى آن حضرت مطرح مى كنند ؛ اما درباره همين ادعيه و الفاظ آنها نيز بين علما اختلاف نظر هست ؛
براى مثال برخى دعاى امام رضا (علیه السلام) : «اللهم صلى على ولاه عهده و الائمّة من ولده»
را چنين نقل كرده اند : «اللهم صل على ولاة عهده و الائمّة من بعده».
سه. اسامى فرزندان امام
روايت انبارى، گوياى اين مطلب است كه آن حضرت فرزندانى دارد ؛ بدين ترتيب :
1. طاهر فرمان رواى يكى از جزاير (واقع در درياى مديترانه)، به نام زاهره ؛
2. قاسم فرمان رواى جزيره رائقه ؛
3. ابراهيم، حاكم شهر صافيه ؛
4. عبد الرحمان حاكم شهر طلوم ؛
5. هاشم حاكم شهر عناطيس ؛
نکته:
داستان اين شهر در بعضى از منابع ذكر شده است ؛[131] ولى بى شباهت به افسانه نيست و مدرك معتبرى هم ندارد[132].
نکته:
بر اساس روايتى : «هر امام بايد فرزند داشته باشد، به جز حضرت مهدى(عج) كه فرزند ندارد»[133].
نکته:
در اين صورت، عدم ازدواج آن حضرت، مخالف سنت پيامبر (صلی الله علیه وآله) وسلم نيست ؛ زيرا آن امام همام زندگى عادى و طبيعى مثل ديگران ندارد و پنهان زيستى ايشان نيز بر اساس دستور و مصلحت خداوندى است. افراد ديگرى نيز – همچون خضر و عيسى (علیهم السلام) – با اينكه زنده اند، ازدواج نكرده و تشكيل خانواده نداده اند.
[122]. محمد صدر، تاريخ غيبت كبرى، ص 80 و 81.
[123]. نجم الثاقب، ص 224.
[124]. الغيبة، ص 102.
[125]. جمال الاسبوع، ص 512.
[126]. اثبات الهداة، ج 3، ص 583، ح 776.
[127]. براى مطالعه درباره اين روايات ر.ك : حبيب اللّه ظاهرى، ص 495 و 496.
[128]. جمال الاسبوع، ص 51.
[129]. بحار الانوار، ج 95، ص 232.
[130]. كتاب الغيبة، ص 107 ؛ بحار الانوار، ج 52، ص 22.
[131]. ر.ك : نجم الثاقب، ص 220-222 ؛ بحار الانوار، ج 53، ص 213-221.
[132]. ر.ك : ابراهيم امينى، دادگستر جهان، ص 201 و 202.
[133]. كتاب الغيبة، ص 134.
منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، پرسش ها و پاسخ ها«مهدویت پیش از ظهور».
