احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني

احكام آبها

[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”]

انواع آب‌ها

 

مسأله ۲۰. آب یا مطلق است یا مضاف. آبِ مضاف، آبی است كه آن را از چیزی بگیرند مثل آب هندوانه و پرتقال، یا با چیزی مخلوط باشد مثل آبی كه به قدری با گِل و مانند آن مخلوط شود كه دیگر به آن آب نگویند و غیر اینها، آبِ مطلق است و آن پنج نوع می‌باشد:

انواع آب مطلق

1. آب كُر

 

مسأله ۲۱. آب كُر، مقدار آبی است كه حجم ظرف آن سی و شش وجب مكعّب[/fusion_builder_column][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][۱] باشد که تقریباً معادل 384 لیتر است. بنابر این ظرفی که حداقل اندازه هر يک از طول، عرض و ارتفاع آن، تقریباً 6848/72 سانتیمتر است،کر می‌باشد.[۲]

مسأله ۲۲. اگر عین نجس مانند ادرار و خون یا چیزی كه نجس شده است مانند لباس، به آب كر برسد، چنانچه آن آب، بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد، نجس می‌‌شود و اگر تغییر نكند نجس نمی‌‌شود.

مسأله ۲۳. اگر بو یا رنگ یا مزه‌‌ آب كُر به وسیله غیرنجاست تغییر كند نجس نمی‌‌شود. به عنوان مثال، اگر داخل حوض آب کر، مقداری شیر که به قطره‌‌ای از خون نجس شده، ریخته شود و آب حوض اندکی شیری رنگ گردد (بو یا رنگ یا طعم شیر پیدا نماید ولی به حد مضاف بودن نرسد) آن آب، نجس نمی‌‌شود امّا اگر خون را داخل حوض آب کر بریزند و رنگ آن به واسطه خون، زرد رنگ گردد، آب نجس می‌‌شود.

مسأله ۲۴. اگر عین نجس مانند خون، به آبی كه بیشتر از كُر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری كه تغییر نكرده كمتر از كر باشد تمام آب نجس می‌‌شود و اگر به اندازه كر یا بیشتر باشد، فقط مقداری كه بو یا رنگ یا مزه آن تغییر كرده نجس است.

مسأله ۲۵. آب فوّاره اگر متّصل به كر باشد، آب نجس را پاک می‌‌كند، ولی اگر بعد از قطره قطره شدن روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی‌‌كند مگر آنكه چیزی روی فوّاره بگیرند تا آب آن قبل از قطره قطره شدن با آب نجس متّصل شود و لازم است كه آب فوّاره با آب نجس مخلوط گردد.

مسأله ۲۶. اگر چیز نجس را زیر شیری كه متّصل به كر است بشویند، آبی كه از آن چیز می‌‌ریزد چنانچه متّصل به كر باشد و بو یا رنگ یا مزه‌‌ نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد، پاک است.

مسأله ۲۷. اگر مقداری از آب كر یخ ببندد و بقیه آن به قدر كر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد نجس می‌‌شود و هر مقدار از یخ هم آب شود نجس است. همچنین اگر آب قلیل نجس باشد و روی آن آب قلیل پاک بریزند تا مجموع آب‌‌های قلیل به اندازه آب كر گردد، پاک نمی‌شود.

مسأله ۲۸. آب لوله‌‌های بناها و ساختمان‌‌ها و حمام‌‌ها و آب لوله كشی شهری كه از شیرها و دوش‌‌ها می‌‌ریزد اگر به علاوه‌‌ منبعی كه متّصل به آن است به قدر كر باشد حكم آب كر را دارد ولی آب جاری به حساب نمی‌آید.

مسأله ۲۹. هرگاه ظرفی را زیر آب لوله كشی متّصل به منبع كر بگذارند، آبی كه درون ظرف است تا وقتی كه متّصل به آب لوله كشی است حكم آب كر را دارد همچنین آب شیری كه متّصل به كر است، حكم كر را دارد.

مسأله ۳۰. آب حوضچه‌‌ حمام اگر كمتر از كر باشد، چنانچه به خزینه ‌‌یا منبعی كه آبش به ضمیمه آب حوض به اندازه كر است متّصل باشد و با ملاقات نجس، بو یا رنگ یا مزه آن تغییر نكند، نجس نمی‌‌شود و احكام آب كر را دارد.

مسأله ۳۱. آبی كه به اندازه كر بوده، اگر انسان شک كند از كر كمتر شده یا نه، مثل آب كر است. یعنی نجاست را پاک می‌‌كند و چنانچه نجاستی هم به آن برسد نجس نمی‌‌شود و آبی كه كمتر از كر بوده و انسان شک دارد به مقدار كر شده یا نه، حكم آب كمتر از كر را دارد.

مسأله ۳۲. آب مطلقی كه كر بودن آن مشكوک است و حالت قبلی آن هم معلوم نیست كه كر بوده یا قلیل، بنابر احتیاط واجب، حكم آب قلیل را دارد.

مسأله ۳۳. كر بودن آب به دو راه ثابت می‌شود: اوّل: آنكه خود انسان یقین یا اطمینان كند. دوم: آنكه دو مرد عادل خبر دهند و امّا اگر یک فرد عادل یا مورد اعتماد یا كسی كه كر در اختیار او است خبر دهد، چنانچه خبر وی باعث اطمینان نشود، بنابر احتیاط واجب کر بودن آب را ثابت نمی‌کند.

2. آب قلیل

 

مسأله ۳۴. آب قلیل، آبی است كه از زمین نجوشد و از كر كمتر باشد.

مسأله ۳۵. اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد، یا چیز نجس به آن برسد، نجس می‌‌شود ولی اگر از بالا روی شیء نجس بریزد، مقداری كه به آن شیء، می‌‌رسد نجس است و مقداری كه به آن شیء نرسیده پاک است.

مسأله ۳۶. آب قلیلی كه هنگام شستن شیء نجس یا بعد از آن، خود به خود یا با فشار دادن و مانند آن، از آن شیء جدا می‌‌گردد، غساله نامیده می‌شود و نجس می‌باشد. البتّه در صورتی که قبل از ریختن آب، در شیء متنجّس عین نجاست وجود نداشته باشد، نجاست غساله بنا‌براحتیاط واجب است و در هر صورت فرقی ندارد که آن شیء از اشیائی باشد که با یک بار شستن پاک می‌شود یا آن که برای پاک شدن باید بیش از یک بار شسته شود[۳] و در مواردی که نیاز به بیش از یک بار شستن است فرقی ندارد که غساله دفعه آخر شستن باشد یا قبل از آن.

مسأله ۳۷. آب قلیلی كه با آن مخرج ادرار و مدفوع را می‌‌شویند با پنج شرط، چیزی را كه با آن برخورد كند نجس نمی‌‌كند:

اوّل: آنكه بو یا رنگ یا مزه‌‌ نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستی از بیرون به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگری مثل خون با ادرار یا مدفوع بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّه‌‌های مدفوع در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.

3. آب جاری

 

مسأله ۳۸. آب جاری به آبی گفته می‌‌شود كه اين چند شرط را داشته باشد:

اول: منبع طبیعی داشته باشد مثل آب چشمه، رودخانه، قنات یا آبی كه از برف‌‌های متراكم در كوه‌‌ها سرچشمه می‌‌گیرد. دوم: جاری باشد هرچند به وسیله‌‌ای آن را جاری سازند. سوم: اجمالاً استمرار داشته باشد.

آب جاری لازم نیست به منبع طبیعی ذکر شده، متّصل باشد، پس اگر به طور طبیعی از آن جدا شود – مانند اینکه آب از بالا به صورت قطره قطره روی زمین ریخته و جریان پیدا کند – آبِ جاری به حساب می‌‌آید، ولی اگر شیئی مانع اتّصال آن به منبع شود مثلاً از ریزش یا جوشش آب جلوگیری کند، یا ارتباط آن را با منبع قطع كند، آب باقی مانده حكم جاری را ندارد هرچند جریان داشته باشد.

مسأله ۳۹. آب جاری هرچند كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به وسیله‌ی نجاست تغییر نكرده باشد، پاک است.

مسأله ۴۰. اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن كه بو یا رنگ یا مزه‌‌اش با نجاست تغییر كرده نجس است و طرفی كه متّصل به چشمه است هرچند كمتر از كر باشد پاک می‌باشد و آب‌‌های طرف دیگر نهر، چنانچه به اندازه كر باشد یا به وسیله آبی كه تغییر نكرده به آبِ طرف چشمه متّصل باشد، پاک و گرنه نجس است.

مسأله ۴۱. آب چشمه‌‌ای كه جاری نیست ولی طوری است كه اگر از‌ آب آن بردارند باز می‌جوشد، حكم آب جاری را ندارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد و كمتر از كر باشد، نجس می‌شود.

مسأله ۴۲. آبی كه كناره نهر راكد است و عرفاً جزء آب نهر شمرده ‌‌نشود هرچند متّصل به آب جاری باشد، حكم آب جاری را ندارد و در صورتی كه مجموع آب به اندازه كر باشد احكام آب كر را دارد. همچنین آب راكدِ حوضی كه با كانال و جویی متّصل به آب نهر است، حكم آب جاری را ندارد و چنانچه مجموع به اندازه کر باشد احکام آب کر را دارد.

مسأله ۴۳. آبی كه روی زمین جریان دارد ولی از زمین نمی‌‌جوشد، چنانچه كمتر از كر باشد و نجاست به آن برسد نجس می‌‌شود. امّا اگر از بالا جاری باشد و نجاست به پایین آن برسد، طرف بالای آن نجس نمی‌‌شود.

4. آب باران

 

مسأله ۴۴. چیزی كه نجس است و عین نجاست در آن نیست، چنانچه یک مرتبه باران بر آن ببارد، جایی که باران به آن رسیده پاک می‌‌شود؛ مگر بدن و لباسی كه به ادرار نجس شده باشد كه در این دو مورد، بنابر احتیاط واجب‌‌، دو مرتبه شستن لازم است. همچنین داخل ظرف نجس، بنابر احتیاط واجب، باید سه بار شسته شود و در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست، البتّه باریدن دو سه قطره فایده ندارد، بلكه باید طوری باشد كه عرفاً بگویند باران می‌‌آید.

مسأله ۴۵. اگر باران بر عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشّح كند، چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنگ یا مزه‌‌ نجاست نگرفته باشد پاک است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشّح كند، چنانچه ذرّه‌‌ای خون در آن باشد، یا آنكه بو یا رنگ یا مزه خون گرفته باشد نجس است و اگر معلوم نباشد که ذرّه‌ی نجاست یا بو یا رنگ یا مزه نجاست در آن هست یا نه، پاک می‌باشد.

مسأله ۴۶. اگر بر سقف ساختمان یا روی بامِ آن، عین نجس باشد، تا وقتی باران بر سقف یا بام می‌‌بارد، آبی كه به شیء نجس رسیده و از سقف یا ناودان می‌‌ریزد در صورتی كه بو یا رنگ یا مزه نجاست را نداشته باشد، پاک است ولی بعد از قطع شدن باران، چنانچه معلوم باشد آبی كه می‌‌ریزد، به شیء نجس رسیده است، نجس می‌‌باشد.

مسأله ۴۷. زمین نجسی كه باران بر آن ببارد پاک می‌‌شود و اگر باران بر زمین جاری شود و در حال باریدن به جای نجسی كه زیر سقف است برسد، آن را نیز پاک می‌‌كند.

مسأله ۴۸. خاک نجسی كه آب باران همه‌‌ اجزای آن را فرا بگیرد پاک می‌‌شود به شرط آنكه معلوم نباشد آب به سبب رسیدن به خاک، مضاف شده است.

مسأله ۴۹. هر گاه آب باران در جایی جمع شود، هرچند كمتر از كر باشد در موقعی كه باران می‌‌آید چنانچه شیء نجس را در آن بشویند و آب، بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد، آن شیء نجس پاک می‌‌شود.

مسأله ۵۰. اگر آب باران در گودالی جمع شود و كمتر از كر باشد، پس از قطع باران به محض رسیدن نجاست به آن، نجس می‌شود.

مسأله ۵۱. اگر بر فرش پاكی كه روی زمین نجس است باران ببارد و آب باران در حال باریدن از فرش به زمین برسد، فرش نجس نمی‌‌شود و زمین هم پاک می‌‌گردد مگر اینكه آب مضاف شود یا با اوصاف عین نجاست رنگ، بو یا مزه‌ آب، تغییر کند.

مسأله ۵۲. هر گاه باران بر حوضی كه آب آن نجس است ببارد و با آن مخلوط گردد و اوصاف عین نجاست در آب نباشد آب حوض پاک می‌‌شود.

5. آب چاه

 

مسأله ۵۳. آب چاه كه از زمین می‌‌جوشد، هرچند كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به وسیله نجاست تغییر نكرده، پاک و پاک كننده است.

مسأله ۵۴. اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آبِ آن را تغییر دهد، چنانچه تغییر آب چاه از بین برود، پاک می‌‌شود ولی پاک شدنش بنابر احتیاط واجب، مشروط بر این است كه با آبی كه از چاه می‌‌جوشد مخلوط گردد.

احكام دیگر آب ‌‌ها

 

مسأله ۵۵. آب مضاف كه معنای آن در مسأله (20) گفته شد، شیء نجس را پاک نمی‌‌كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسأله ۵۶. گاز كُلری كه به جهت ضد عفونی شدن به آب افزوده می‌‌شود و گاه رنگ آب را تغییر داده و سفید رنگ می‌‌كند ولی هر گاه آن آب چند لحظه در ظرفی بماند صاف و بی‌رنگ می‌شود، موجب مضاف شدن آب نمی‌‌شود و لازم نیست صبر نمایند تا آب صاف و بی‌‌رنگ شود.

مسأله ۵۷. آب مضاف هرچند به مقدار كر باشد، اگر ذرّه‌‌ای نجاست به آن برسد نجس می‌‌شود، ولی چنانچه از بالا روی چیز نجس بریزد، مقداری كه به چیز نجس رسیده نجس است و مقداری كه نرسیده پاک می‌باشد. مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس و آنچه به دست نرسیده پاک است.

مسأله ۵۸. اگر آب مضافِ نجس طوری با آب جاری یا آب كر مخلوط شود كه – عرفاً – دیگر به آن آب مضاف نگویند، پاک می‌‌شود.

مسأله ۵۹. آبی كه مطلق بوده و معلوم نیست كه به حدّ مضاف بودن رسیده یا نه، مثل آب مطلق است یعنی شیء نجس را پاک می‌‌كند و وضو و غسل هم با آن صحیح است و آبی كه مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه، مثل آب مضاف است، یعنی شیء نجس را پاک نمی‌‌كند و وضو و غسل هم با آن باطل است.

مسأله ۶۰. آبی كه معلوم نیست مطلق است یا مضاف و معلوم نیست كه قبلاً مطلق بوده یا مضاف، شیء نجس را پاک نمی‌‌كند و وضو و غسل هم با آن باطل است و چنانچه نجاستی به آن برسد – حتی بنابر احتیاط واجب اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد – نجس می‌شود.

مسأله ۶۱. آبی كه عین نجاست مثل خون و ادرار به آن برسد و بو یا رنگ یا مزه‌‌ آن را تغییر دهد، هرچند آب كر یا جاری باشد، نجس می‌‌شود. بلكه اگر بو یا رنگ یا مزه‌‌ آب به سبب نجاستی كه بیرون آن است عوض شود، مثلاً مرداری كه پهلوی آب است بوی آن را تغییر دهد، آن آب بنابر احتیاط لازم، نجس می‌‌شود.

مسأله ۶۲. آبی كه عین نجاست مثل خون و ادرار در آن ریخته و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر داده، چنانچه به آب كر یا جاری متّصل شود، یا باران بر آن ببارد، یا باد باران را در آن بریزد، یا آب باران از ناودان هنگام باریدن در آن جاری شود، در تمام این صورت‌ها چنانچه تغییر آن از بین برود پاک می‌‌شود ولی باید آب باران یا كر یا جاری با آن مخلوط شود.

مسأله ۶۳. اگر شیء نجسی را در آب كر یا جاری تطهیر نمایند، در شستنی كه با آن پاک می‌‌گردد، آبی كه بعد از بیرون آوردن آن می‌‌ریزد پاک است و نیز اگر آب کر یا جاری یا باران روی شیء نجس بریزد و آن را پاک کند، آب‌هایی که بعد از پاک شدن و قطع اتصال از کر یا جاری یا باران، از آن می‌ریزد پاک می‌باشد.[۴]

مسأله ۶۴. آبی كه پاک بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه، پاک است و آبی كه نجس بوده و معلوم نیست پاک شده یا نه، نجس است.

۱. هر وجب متعارف تقریباً 22 سانتیمتر است.
۲. روشن است که اگر مثلاً طول ظرف، کمتر از اندازه ذکر شده باشد، امّا از طرف عرض یا ارتفاع، مقدار کمیِ طول، جبران شود، باز هم حجم ظرف به اندازه کر می‌باشد. همین‌طور اگر عرض یا ارتفاع، کم باشد و از طرف یا اطراف دیگر جبران شود و نیز ممکن است ظرف به صورت کروی یا اشکال هندسی دیگر باشد که در هرحال، ملاک، مجموع حجم ظرف می‌باشد.
۳. مثل لباسی ‌که آغشته به ادرار شده که با آب قلیل بنابر فتوی ‌باید دوبار شسته شود.
۴. حکم آب‌هایی ‌که قبل از پاک شدن یا قطع اتصال از کر یا جاری ‌یا باران از آن شیء می‌‌ریزد یا ترشح می‌‌شود، در مسائل قبل ذکر شد. رساله توضيح المسائل جامع آيت الله سيستاني.

 

لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=20979

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.

* ویژه نامه احکام طهارت

---

---

كليد: احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستانياحكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني  احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني  احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني  احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني احكام آبها طبق نظر آيت الله سيستاني[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]