ابزارهای رسانه‌ای، لازمه جهانی‌سازی اصول انقلاب اسلامی
خاستگاه انقلاب اسلامی، آموزه‌های وحیانی «ثقلین»، کتاب الله و عترت طاهره(ع) است؛ آموزه‌هایی که برای هدایت «بشر» و «ناس» آمده است.
بی‌گمان اصولی که در این آموزه‌ها مورد تاکید قرار دارد، فراتر از هر حیثیت و لحاظی به «بشریت» توجه داشته و بر آن است تا با تبیین «فلسفه زندگی»، سبکی از زندگی را ارائه دهد که تامین‌کننده خواسته‌های «فطرت» بشری است. از همین رو انقلاب اسلامی نیز ناظر به همین اصول فطری بشری، فلسفه و سبک زندگی خود را شکل داده است؛ چرا که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی هر چند که در محدوده جغرافیایی ایران شکل گرفته است، ولی همانند نهضت پیامبران و از جمله پیامبر مکرم و معظم اسلام(ص)، نهضتی جهانی با اهداف جهانی است. لذا «سپهبد شهید سردار سلیمانی» در کنار سردار سرافراز اسلام «شهید ابومهدی المهندس» در جغرافیای فراتر از منطقه غرب آسیا برای دفاع از مظلومان و مستضعفان و تامین امنیت بشریت و رهایی از تروریسم تکفیری وهابی برآمده از مستکبران غربی، عبری و عربی تلاش می‌کرد تا نه تنها منطقه از شرور آنان در امان ماند، بلکه آمریکا و اروپا و آسیا و آفریقا یعنی همه جغرافیایی زمین از آسیب آنان رهایی یابند.
این بدان معناست که فرزندان انقلاب اسلامی و گفتمان جهانی آن، به دور از هر گونه گرایشات طائفه‌ای، مذهبی، دینی، نژادی و فرهنگی، به یاری بشر مظلوم و مستضعفی می‌شتابند که خواهان کمک دیگران هستند. این‌گونه است که نیروهای فرامرزی قدس، برای مظلومانی می‌شتابند که مسیحی، ایزدی، سنی، سوری، فلسطینی، عراقی، یمنی، افغانی و غیر ایشان هستند و در این راه جان خویش را فدا می‌سازند بی‌آنکه چشمداشتی از شکر مادی و معنوی داشته باشند و چیزی جز شهادت برای خود و پیروزی برای مظلومان و مستضعفان علیه ظالمان و مستکبران بخواهند. در نوشتار حاضر ضرورت بهره‌گیری از رسانه‌ها برای گسترش و تبیین اصول جهانی انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
دفاع از عدالت و صلح و امنیت جهانی
از مهم‌ترین اصول جهانی انقلاب اسلامی، دفاع از اموری است که فطرت بشر بدان گرایش دارد و سعادت فردی و جمعی خویش را در آن می‌یابد. بی‌گمان در راس همه این امور، «عدالت» قرار می‌گیرد؛ زیرا عدالت، که به تعبیر امیرمومنان علی(ع) به معنای «قرار دادن هر چیزی در جای حق و مناسب خودش» یا «اعطای حق هر صاحب حق» است، به نوعی تامین‌کننده همه خواسته‌ها و نیازهای بشری است؛ به این معنا که اگر عدالت در هر اجتماعی اجرایی شود، هر صاحب حقی به حق خویش می‌رسد و هر چیزی در جای حق و مناسب خودش قرار می‌گیرد. در این صورت کسی نیست که از نظر نیازهای طبیعی و حقیقی خویش درمانده باشد.
اصولا قوانین مکتوب و مدون و حتی قوانینی که در قالب آداب و سنت‌ها و رسوم یا امور ارزشی اخلاقی به کار گرفته می‌شود در صدد تامین همین عدالت است؛ زیرا هر یک از قوانین و آداب و مقررات و سنت‌ها بر آن است تا به گونه‌ای حقی از حقوق مادی و معنوی مردم را تامین کند. در همین راستا صداقت و راستی، امانتداری و وفا و مانند آنها به نوعی برای تامین «عدالت» تعریف و ساماندهی شده است؛ زیرا دروغ یا خیانت یا بدعهدی و بی‌وفایی، نوعی خروج از دایره عدالتی است که لازمه زندگی است؛ چرا که بدون عدالت نمی‌توان از زندگی سالم و سعادت بشریت سخن گفت و نیازهای طبیعی و فطری او را بر آورده ساخت.
در آموزه‌های قرآن که بر پایه هدایت فطری و خواسته‌های فطرت سامان یافته است (روم، آیه 30)، بر این نکته تاکید می‌شود که نظام هستی از جمله نظام زندگی سالم بشری بر اساس «عدالت» است و پیامبران با کتب قوانین مدون خویش آمده‌اند تا مردمان را نسبت به «عدالت» و مصادیق آن آشنا سازند و توده‌های مردم را با رهبری حکیمانه و عالمانه خویش به سوی قیام و برپایی عدالت در همه ابعاد رهنمون سازند و از ایشان بخواهند تا با همه ابزارهای قوت و نیرو، سهم و قسط خویش را مطالبه کنند و از دیگرانی که به ظلم و ستم ربوده‌اند، باز پس گیرند.(حدید، آیه 25؛ مائده، آیه 8)
از نظر قرآن، زمانی می‌توان از «صلح جهانی» و «امنیت» و در یک کلمه از «سعادت» سخن گفت که «عدالت» به شکل کامل اجرایی شود و هر کسی «قسط» و سهم خویش را در اختیار بگیرد و از آن برای زندگی خویش سود برد؛ زیرا هر گاه «ظلم» باشد، نمی‌توان از صلح و امنیت و سعادت و آسایش و آرامش و مانند آنها سخن گفت؛ چون ظالم با تعدی و تجاوز نسبت به حقوق دیگران و سلب «قسط» و سهم ایشان، اجازه نمی‌دهد تا هر کسی به آسانی و به شکل کامل و تمام، خواسته‌ها و نیازهای طبیعی خویش را برطرف کند. بنابراین، نمی‌تواند رنگ سعادت و آسایش و آرامش را ببیند؛ زیرا فقر همه‌جانبه متاثر از ظلم ظالمان و قاسطین، زندگی او را مختل و سعادت را از وی سلب می‌کند.
راهکار قرآنی برای رهایی از ظلم و تحقق عدالت، مبارزه با ظالمانی است که در قالب «قاسطین» یا «مستکبران» یا مانند آنها عدالت را به مسلخ می‌برند و سهم و قسط دیگران را می‌خورند و اجازه بهره‌مندی را به آنان را نمی‌دهند. از همین رو مبارزه و مخالفت با ظالمان به اشکال گوناگون در دستور کار قرار می‌گیرد. این مبارزه می‌تواند فکری و فرهنگی یا حقوقی یا نظامی باشد. از همین رو محدود سازی ظالمان و حبس و مجازات آنان در کنار آگاه سازی مردم نسبت به حقوق خویش مطرح می‌شود و تنها به کارهای فرهنگی بسنده نمی‌شود، بلکه هر کسی که ظلم و ستمی را روا داشت در همین دنیا بر اساس قوانین، مجازات و کیفر می‌شود. (شوری، آیه 42) البته در شرایطی که ظالمان مظلومان را به استضعاف بکشند و اجازه احقاق حق ندهند، لازم است تا با جنگ و جهاد، ظالمان را وادار به تسلیم و صلح کرده (انفال، آیات 59 تا 61؛ آل عمران، آیه 75) یا با حذف فیزیکی ظالمان، اجتماعات بشری را از شرور آنان در امان نگه داشت. (نساء، آیه 75)
بی گمان در سایه ظلم ظالمان و مستکبران متجاوز به حقوق مردم و اشغالگران ستمگر نمی‌توان سخن از امنیت فردی یا جمعی گفت. پس لازم است تا این امنیت با ایجاد قوای بازدارنده از جمله قوای بازدارنده نظامی تامین شود. (انفال، آیه 60)
در آیات قرآن، آنچه به عنوان اصول جهانی اسلام مطرح شده، تامین‌کننده سعادت انسان در دنیا و آخرت است. در حقیقت، خدا بر آن است تا همگان در شرایطی قرار گیرند که بتوانند به سعادت دنیا و آخرت دست یابند؛ البته اگر کسی قائل به غیب نیست و به آخرت اعتقادی ندارد، نمی‌بایست از حقوق طبیعی خویش در دنیا محروم شود، بلکه به عنوان انسان لازم است تا از همه حقوق خویش بهره‌مند شده و مومنان برای احقاق حقوق او در قالب عدالت «قیام» کنند و «قوامین بالقسط» باشند.(حدید، آیه 25؛ مائده، آیه 8؛ نساء، آیه 135)
از نظر قرآن، همه انسان‌ها با همه تفاوت‌های ظاهری و باطنی از حقوق مساوی برخوردار هستند و باید بتوانند احقاق حقوق خویش کنند و قیام به قسط داشته باشند.(حجرات، آیه 13؛ حدید، آیه 25)
ابزارهای رسانه‌ای برای جهانی‌سازی اصول انقلاب
اصول انقلاب اسلامی و گفتمان آن می‌بایست جهانی شود و همه بشریت (ناس) از آن آگاه شوند. از همین رو «ابلاغ و تبلیغ» این اصول الهی به عنوان «رسالات الله» می‌بایست در دستور کار همگان از مسلمانان قرار گیرد و کسی نمی‌تواند خود را از وظیفه تبلیغی اصول الهی مبرا سازد و کنارگیری کند.(احزاب، آیه 39؛ بقره، آیات 159 و 172)
تبلیغ، بهره‌گیری از همه ابزارهایی است که بتواند امر حقی را در قالب «رسا» و «شیوا» به گوش دیگران برساند. از همین رو «بلاغت و رسایی در کنار فصاحت و شیوایی» به عنوان عناصر اصلی هنر تبلیغ رسالات الهی مطرح است. در حقیقت، پیام‌های الهی می‌بایست از نظر محتوا به گونه‌ای بیان شود که «بالغ و رسا» باشد و از نظر شکلی بتواند زیبایی خود را به گونه‌ای حفظ کند که شیوا به نظر آید.
بی‌گمان، کلام و بیان از مهم‌ترین رسانه‌هایی است که می‌تواند رسالات الهی را به گوش جهانیان برساند؛ اما در بهره‌گیری از کلام می‌بایست عناصر محتوایی که «سدید» بودن و استحکام برهانی و استدلالی آن را تضمین می‌کند با عناصر شکلی و زیبایی جمع شود تا بتواند تاثیر مثبت و سازنده خودش را به گذارد.
در آیات قرآن بیان شده است که اصول جهانی اسلام می‌بایست به گونه‌ای به گوش مردمان رسانده شود که نه تنها موجب جلب قلوب آنان شود، بلکه آنان را مجذوب عناصر محتوایی و شکلی آن سازد. پیام‌ها همان طوری که باید بصیرت‌افزا و موجب یادآوری به یک امر فطری باشد، موجب بهجت و سرور و نیز اعجاب و شگفتی مردمان از نظر جنبه‌های زیباشناختی شود(ق، آیات 7 و 8)، بنابراین، بهره‌گیری از هنر به عنوان عامل جامع استواری و زیبایی می‌بایست به عنوان یک ابزار کارآمد برای پیام‌رسانی از سوی گفتمان انقلاب اسلامی به کار گرفته شود.
براساس آموزه‌های قرآن، بهره‌گیری از ابزارهای سالم و حق می‌تواند پیام حق را در محیط و مسیری سالم و سازنده به قلوب پاک و فطری مردمان حق‌جو در سراسر جهان برساند. امروز رسانه‌های گوناگونی در اختیار بشر و گفتمان انقلاب اسلامی است که می‌توان از آنها بهره گرفت تا اصول جهانی انقلاب اسلامی شناخته و به گوش جهانیان رسانیده شده و آنان را به «قیام» برای احقاق حقوق خویش آماده سازد.(حدید، آیه 25)
بی‌گمان رسانه و ابزار کارآمد سینما و فیلم می‌تواند به این پیام‌رسانی کمک سازنده و شایسته‌ای بکند؛ چنانکه هالیوود امروز از رسانه‌های پرقدرتی است که گفتمان آمریکایی را جهانی‌سازی می‌کند. گفتمان انقلاب اسلامی می‌بایست از ابزار سینما و فیلم به عنوان یک رسانه پرقدرت برای جهانی‌سازی اصول گفتمانی خود بهره گیرد.
ابزارهای چند رسانه‌ای امروز این امکان را به همگان داده است تا بتوانند در قالب‌ها و اشکال گوناگون پیام‌های خویش را به گوش دیگران برسانند. شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های اینترنتی و فضای مجازی از جمله ابزارهای نوین ارتباطی است که قابلیت انتقال پیام انقلاب اسلامی را دارا است.
از نظر آموزه‌های قرآن، استفاده از ابزارهای گوناگون و بهره‌گیری از آرایه‌ها و ابزارهای زیبا امری لازم و ضروری است و نمی‌بایست خود را از آن محروم کرد یا در بهره‌گیری از آنها در امر عبادی چون تبلیغ دین اسلام و اصول آن کوتاهی کرد؛ بلکه باید از همه آنها بهره گرفت و با به کارگیری آنها محیطی زیبا و بهجت‌آفرین ایجاد کرد؛ زیرا جلوه‌های بصری تاثیری بسیار در جلب قلوب دیگران به چیزی یا پیامی دارد.(اعراف، آیات31 و 32)
امروز دشمنان با بهره‌گیری از ابزارهای گوناگون رسانه‌ای و استفاده از جلوه‌های زیباشناختی تلاش می‌کنند تا پیام‌های باطل خویش را در قالب «فتنه‌ها» و آمیختگی حق و باطل به خورد مردمان جهان بدهند و آنان را با گفتمان باطل خویش همراه و همگام سازند. بنابراین، لازم است تا مدافعین و مبلغان گفتمان انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از ابزارهای رسانه‌ای اقداماتی را در انتقال پیام‌های الهی انجام دهند.
با نگاهی به رسانه‌هایی که در جمهوری اسلامی ایران به کار گرفته می‌شود، می‌توان گفت که گام‌های ابتدایی از طریق «العالم، پرس تی‌وی، اسپان تی‌وی، الکوثر، سحر» و مانند آنها برداشته شده است؛ همچنین رسانه‌هایی چون شبکه خبر و حتی شبکه افق توانسته است گوشه‌ای از اخبار و اطلاعات مربوط به انقلاب اسلامی را رسانه‌ای سازد؛ اما این کمبود احساس می‌شود که هنوز «گفتمان انقلاب اسلامی» یک رسانه بین‌المللی با رویکرد جهانی‌سازی انقلاب اسلامی و اصول گفتمانی آن در اختیار ندارد و حتی در داخل ایران مردم از تاثیرات جهانی گفتمان انقلاب اسلامی آگاهی ندارند. عاشقان این گفتمان در قالب یک شبکه جهانی نتوانسته‌اند با هم ارتباطی داشته باشند که موجب هم‌افزایی و هم‌صدایی و همگرایی بیشتر شود. درحالی که مثلا با «شهادت سردار قاسم سلیمانی» یک حرکت جهانی به نفع گفتمان انقلاب اسلامی شکل گرفته بود، رسانه‌های انقلاب اسلامی نتوانستند از همه ظرفیت‌های این شهادت برای جهانی‌سازی گفتمان انقلاب اسلامی و اصول آن بهره‌گیری کنند.
کیهان
