معنی منت خداوند بر مومنان با بعثت پیامبر از منظر آیت الله جوادی آملی

شاخصه های برتری رسول اکرم بر پیامبران(3)؛آیت الله جوادی آملی

 

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی دربخشی از کتاب «سیره رسول اکرم (ص) در قرآن» به بیان ویژگی ها و عظمت پیامبر گرامی اسلام و شاخصه های برتری رسول اکرم بر پیامبران پرداخته اند که در این مجال به دو ویژگی خاص رسول اکرم اشاره می شود.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی به دو ویژگی خاص پیامبر گرامی اسلام اشاره دارند و مرقوم داشتند: ويژگي خاتميت و منت بودن بعثت تنها در خصوص پيامبر خاتم آمده است.

ايشان در این باره می فرمایند: خداوند پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم را شخصيتي جهاني دانسته و در باره قلمرو رسالت او مي ‏فرمايد: ما تو را براي جهانيان فرستاديم امّا بر مؤمنان منّت نهاديم. اين دو نكته در باره قرآن كنار هم آمده است كه قرآن كتابي جهاني است: ﴿شهر رمضان الذي اُنزل فيه القران هدي للناس و بيناتٍ من الهدي و الفرقان﴾[1] ليكن تنها اهل‏تقوا از آن طرفي مي‏ بندند: ﴿ذلك الكتاب لا ريب فيه هدي للمتّقين﴾[2] اين كتاب براي همه آمده، ولي عده‏ اي به عمد خود را از آن محروم كرده‏اند، كتابي جهاني است ولي اهل‏تقوا و فضيلت از آن بهره مي ‏گيرند.

در باره رسول خدا نيز اين دو تعبير را دارد، از طرفي می فرمايد: تو پيامبري جهاني هستي: ﴿وما أرسلناك إلا كافةً للناس﴾[3]، و از طرف ديگر مي‏ فرمايد: ﴿لقد منّ الله علي المؤمنين إذ بعث فيهم رسولاً من أنفسهم﴾[4]: خداوند بر مؤمنان منّت نهاده پيامبري را از خودشان در ميان آنها برانگيخت.

معظم له در معنای «منّت» آورده اند: «منّت» عبارت است از نعمت سنگين و بزرگي كه تحمّل آن آسان نيست، تنها مؤمن از عهده پذيرش نعمت پيامبري و اطاعت از آن، به خوبي برمي‏ آيد، نعمت ايمان، رسالت و ولايت چنين است.

در باره اصل ايمان مي‏ فرمايد: ﴿بل الله يمنّ عليكم أن هديكم للإيمان﴾[5] و در باره اصل امامت: ﴿ونريد أن‏نمنّ علي الذين استضعفوا في الأرض و نجعلهم أئمة﴾[6]: ما مي‏ خواهيم بر مستضعفان منت نهاده از بين آنها افرادي را بر انگيخته به مقام امامت بر زمين برسانيم. و در باره رسالت نيز فرمود: ﴿لقد مَنّ الله علي المؤمنين… ﴾. علت منحصر ساختن منت بر مؤمنان، با اينكه رسول خدا پيامبري جهاني است، عدم پذيرش نعمت از ناحيه ديگران است، از اين رو در سوره سبأ مي‏ فرمايد: ﴿و لكنّ أكثر الناس لا يعلمون﴾[7] وقتي اكثر مردم آگاه نباشند و از اين نعمت خود را محروم سازند پس منّتي هم نيست زيرا نعمت را تحمّل نكردند.

آیت الله العظمی جوادی آملی سپس نتیجه گیری فرمودند: حاصل آنكه: رسالت پيامبر براي همه انسانها تا روز قيامت هست ولي تنها مؤمنان از فيض رسالت بهره‏ مند مي‏ شوند و خدا تنها بر آنان منت نهاده و رسول، از بين آنها مبعوث شده است. گرچه بعثت همه انبيا منّت است امّا دو ويژگي خاتميت و منت بودن بعثت تنها در خصوص پيامبر خاتم آمده است.

منبع: سیره رسول اکرم (ص) در قرآن، ص 59

[1]  ـ سوره بقره، آيه 185.
[2]  ـ همان، آيه 2.
[3]  ـ سوره سبأ، آيه 28.
[4]  ـ سوره آل عمران، آيه 164.
[5]  ـ سوره حجرات، آيه 17.
[6]  ـ سوره قصص، آيه 5.
[7]  ـ سوره سبأ، آيه 28.