آیا توبه در پیری قبول می شود

زمان توبه

پرسش 17 . كسانى كه در نوجوانى گناهان زيادى مرتكب شده اند، آيا در پيرى گناهان آنها آمرزيده مى شود و توبه آنها قبول مى شود؟
پروردگار غفّار و رئوف نه تنها درنوجوانى، بلكه در هر سن و سالى توبه بندگان را با اشتياق فراوان مى پذيرد و آنان را مورد رحمت خويش قرار مى دهد.

در اين باره پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد:

«اگر كسى يك سال قبل از مرگش توبه كند، خداوند مى پذيرد، سپس فرمود: يك سال زياد است، اگر يك ماه قبل از مرگش، توبه كند، پذيرفته مى شود، بعد فرمود: اين مقدار هم زياد است، اگر يك هفته در اين دنيا فرصت ماندن داشته باشد و توبه كند، پذيرفته مى شود، باز فرمود: آن هم زياد است، كس كه يك روز قبل از مرگش توبه كند خداوند مى پذيرد، سپس از آن هم فراتر رفته، فرمود: كسى كه يك ساعت قبل از مرگش پشيمان شود، خداوند توبه اش را مى پذيرد، در پايان فرمود: يك ساعت هم زياد است! قبل از آن كه جانش به گلو رسد (آخرين لحظه حيات و در حال اختيار) توبه كند، خداوند مى پذيرد».129
درى از رحمت خود باز كردى
گنه كاران بر آن آواز كردى
مر آن در را نهادى توبه اش نام
كه ناكامان بيابندى از آن كام
براى نمونه: يكى از عبرت هاى عاشورا توبه حرّبن يزيد رياحى است كه در آخرين لحظه هاى عمر، در صبح عاشورا توبه اش توسط سالار شهيدان پذيرفته مى شود!

البته اين به اين معنا نيست كه انسان با اختيار خود در طول زندگى دست به انواع گناهان زند، به اين خيال كه در آخر عمر رو به توبه مى آورم بلكه، تا حد ممكن و توان بايد از نافرمانى پروردگار بپرهيزد و در صورت تمرّد و آلوده شدن، فورى به فكر توبه بيفتد.

 

اما درباره رحمت خداوند، امام سجاد عليه السلام در بخشى از مناجات تائبين عرضه مى دارد: «خداى من! تو كسى هستى كه به روى بندگانت درى به سوى بخشش گشوده اى و نام آن را توبه نهاده اى، و فرموده اى: به سوى خداوند باز گرديد و توبه خالص كنيد! حال در اين رحمت باز است! عذر كسانى كه از آن غافل شوند، چيست؟!»130

.
البته بايد دانست از آنجا كه زمان مرگ پنهان است. و چه بسيار كسانى كه در سال هاى جوانى در حوادث مختلف از دنيا رفته اند، نبايد توبه را به تأخير انداخت و به بهانه هاى مختلف وعده ترك گناه را امروز و فردا كند از چنين كارى در روايات نكوهش شده و از آن به «تسويف» در توبه تعبير شده است.

129. حاجى نورى، مستدرك وسايل، ج 12، ص 145، ح 5.

130. «الهى انت الّذى فتحت لعبادك باباً الى عفوك سمّيته التوبه فقلت: توبوا الى اللّه توبة نصوحا، فما عذر من اغفل دخول الباب بعد فتحه!». (مناجات هاى پانزده گانه امام سجاد عليه السلام مناجات اول، مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج 94، ص 142).

•  منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، گناه و توبه.

ویژه نامه آداب و اعمال اسلامی