مشکلات دوران نامزدی؛ این هشدارها را جدی بگیرید

 

چه عواملى باعث مى شود تا شيرينى دوران نخستين همسردارى (نامزدى) به تلخى و اختلاف منجر شود. دوست دارم اين عوامل را بدانم و در زندگى خود عملى سازم لطفا آنها را بيان بفرماييد. 

 

براى دوران نامزدى نيز همانند مسايل ديگر آسيب ها و آفت هايى قابل تصور است كه بعضى مواقع اين آفت ها، زيبايى و دلنشينى دوران عقد و حتى بعد از آن را، تحت الشعاع قرار مى دهد. اين آفت هاى احتمالى نسبت به جوامع مختلف و فرهنگ هاى مختلف متفاوت خواهد بود.

در اين قسمت به نمونه هايى از آفت ها و آسيب ها كه ممكن است براى دختر و پسرى دانشجويى كه در دوران نامزدى هستند، پيش بيايد، مى پردازيم.

1 مقايسه هاى ناشايست

يكى از آفت ها و يكى از عوامل مهم دلسردى و نارضايتى در روابط همسران، مقايسه كردن همسر و نامزد خود با دختران و پسران ديگر و احياناً خواستگاران ديگر است. در اين مقايسه ها معمولاً طرفين به اين نتيجه مى رسند كه ديگران از همسرشان بهتر هستند. در حالى كه اين برداشت غلط بوده و به خاطر ظاهربينى و عدم اطلاع از عيب هاى ديگران و عدم آشنايى با زيبايى هاى اخلاقى، خلقى، جسمانى، اجتماعى و غيره همسرشان است.

اگر همسران، خواهان آرامش و رضايت خاطر هستند، بايد دست از اين مقايسه و مطرح كردن اين گونه مسايل بردارند. اين گونه مسايل زيانبار معمولاً به دليل چشم چرانى (مرد يا زن) به وجود مى ايد. فردى كه هر روز به صدها دختر و پسر چشم مى دوزد و آنها را لباس هاى رنگارنگ، ظواهر متفاوت و هيكل ويژه مشاهده مى كند، قطعاً در ذهنش اين مقايسه انجام مى شود كه همسر من از ديگران بد هيكل تر، بداخلاق تر يا غيره مى باشد. در آموزه هاى دينى براى جلوگيرى از هوس هاى شيطانى و آسيب زا، به مردان و زنان توصيه شده تا چشمان خود را از نامحرم ببندند و به آنها نگاه آلوده نداشته باشند.

امام صادق (عليه السلام) (، درباره تبعات ناپسند و مشكل آفرين نگاه حرام مى فرمايند:

نگاه حرام، تيرى مسموم از تيرهاى شيطان است و چه بسا يك نگاه، حسرت و اندوهى طولانى به دنبال داشته باشد. 1

 توقعات بيجا

متأسفانه گاهى مشاهده مى شود كه: دختر و پسر توقعات بيجايى از هم دارند و بارهاى سنگينى را بر هم تحميل مى كنند و اين دوران شيرين را تلخ مى نمايند. اين توقعات معمولاً مادى و خرافاتى و برخاسته از رسوم جاهلى است و هر عقل سليمى آن را ناپسند و مردود مى داند. اين امور، باعث دلسردى و ناراحتى مى شود و به زندگى لطمه مى زند و حتماً از آن بايد پرهيز كرد. اگر بزرگ ترها چنين مسايلى را پيش آورند، دختر و پسر بايد هواى همديگر را داشته باشند و علاوه بر اينكه نبايد وارد اين امور واهى شوند، لازم است از يكديگر دفاع كنند و هر كدام نگذارند بر ديگرى فشار وارد شود.

 دخالت و وسوسه ديگران

جوانانى را مشاهده كرده ايم كه دوران شيرين نامزدى شان و كانون با صفاى زندگى شان و قلب هاى مالامال از محبتشان، به خاطر دخالت ها و وسوسه ها و فضولى هاى «جاهلان عقرب صفت» (كه اقتضاى طبيعتشان نيش زدن است) و يا «مغرضان حيله گر» (كه دنبال آشوب مى گردند تا هيزم كش آتش باشند) دچار تلخى و سردى و كدورت شده است زوج هاى جوان بايد هميشه مراقب اين افراد باشند و زندگى شيرين خود را از «نيش زهرآگين» آنان محفوظ و مصون نگه دارند و هوشيار و مواظب باشند كه: ممكن است اين «افراد» در شكل و قيافه «دلسوز و خيرخواه» نيز ظاهر شوند بهترين اسلحه در مقابل اين دشمنان سعادت، «همدلى و صميميت و هوشيارى دختر و پسر» است.

 رعايت نكردن حال والدين

بعضى از فرزندان، پس از اينكه همسر و مونس خود را يافتند، پدر و مادر را فراموش مى كنند و يا به آنان كم توجه مى شوند و گاهى نسبت به آنان بى ادبى مى كنند. گاهى مادر پسر، پس از آوردن عروس و حتى به محض نامزدى و عقد، احساس مى كند پسرش ديگر آن علاقه و توجه سابق را به او ندارد و اين برايش بسيار سنگين و سخت است و گاهى از عهده تحملش خارج مى شود. آنگاه است كه نزاع و دعوا برپا مى كند.

همسران جوان بايستيمراعات حال دو طرف را بكنند. هم حقوق والدين را ادا كند و هم حقوق همسر را. نه والدين را فداى همسر كند و نه همسر را فداى والدين. اگر عروس و داماد، به همه جوانب امور توجه داشته باشند و حق هر كس را به جاى خود رعايت كنند، بسيارى از اين نزاع ها و كشمكش ها ميان والدين و عروس و داماد به وجود نمى ايد. عروس و داماد بايد توجه داشته باشند كه پدر و مادر، سال ها زحمت كشيده اند و آنان را با سختى ها و خون دل خوردن ها بزرگ كرده اند، اكنون انصاف نيست كه به آنان بى مهرى كنند. ناراحت كردن پدر و مادر، نارضايتى خداوند را به دنبال دارد و نارضايتى خدا، لطمه هاى سنگينى به زندگى فرزندان وارد مى كند و موجب عذاب آخرت مى شود. پدران و مادران، مايه بركت زندگى فرزندانند. نبايد اين سرمايه ارزنده را از دست داد. پدر و مادرها هرگز بدبختى و ناراحتى عزيزانشان را نمى خواهند. آنان خواهان سعادت و خوشبختى فرزندانشان هستند.

برادر و خواهر جوانم قدر نعمت وجود اين دلسوختگان را بدانيد. انصاف نيست الان كه به محبوب خود رسيده ايد، اين ولىّ نعمت هاى رنجيده خود را پشت سر بيندازيد جوانان فراوانى را مشاهده كرده ايم كه پس از بچه دار شدن و تحمل مقدارى زحمت بچه ها، تازه متوجه ارزش پدر و مادر خود شده و فهميده اند كه آنان چقدر برايشان زحمت كشيده و رنج برده اند با اينكه مى دانيم امكانات رفاهى امروز، خيلى بيشتر و بهتر از قبل است و پدران و مادران ما، با سختى هاى زيادترى ما را پرورش داده اند.

پس حق هر كس را به جاى خود ادا كنيد. بى توجهى و اهانت به هيچكدام روا نيست. كارى نكنيد كه تأسف و پشيمانى آن در آينده، دمار از روزگارتان برآورد و ناگاه بيدار شويد كه ديگر پدر و مارد خفته اند و ديگر كارى از دستتان بر نيايد.

زياده روى در رفت و آمدها

رابطه دختر و پسر و خانواده هايشان در اين دوران، بايد گرم و صميمى باشد اما به افراط و زياده روى كشيده نشود. «اعتدال» در هر كارى پسنديده است و «افراط» ناپسند.

اگر رفت و آمدها و مهمانى ها زياد شود، دو طرف خسته مى شوند و اين خستگى به محبت ها لطمه مى زند به خصوص اگر اين دوران، طولانى بشود. بسيار پيش مى ايد كه جوانان مى پرسند: «در دوران نامزدى و فاصله بين عقد و عروسى، چقدر بايد رفت و آمد كرد؟ چند روز يكبار؟ هر هفته چند بار؟…»

در جواب مى گوئيم: اندازه معين و استانداردى ندارد، بلكه بايد ببينيد زمينه چقدر مهيا است و پذيرش چه اندازه مى باشد. نه آنقدر كم كه دلسردى بياورد و نه آنقدر زياد كه خستگى اور شود. نه تكبر و سرسنگينى و بى اعتنايى و نه زياده روى و سبك كردن خود و به زحمت انداختن ديگران. «اندازه نگه دار كه اندازه نكوست».

 تجديد خاطرات ناخوشايند اوليه

ممكن است در طول دوران قبل از عقد، كدورت ها و ناراحتى هايى پيش بيايد و خطاهايى از طرفين سر بزند. در هنگام خواستگارى و بله برون و تعيين مهريه و شرايط ازدواج و مهمانى ها و امور اين گونه اى، ممكن است كدورت هايى پيش آمده و مسائلى بين دو خانواده ردّ و بدل شده باشد و بعضى از بزرگ ترها و اطرافيان و يا خود دختر و پسر، حرف هاى دلسرد كننده اى زده باشند. اين كدورت ها، نبايد به بعد از عقد سرايت كند. با خواندن عقد، همه اين ناراحتى ها بايد برطرف گردد و به دوران پس از عقد كشيده نشود. اگر به كسى بى احترامى شده و يا خيال مى كند به او توهينى شده است، بايد بخاطر خدا ببخشد. اكنون كه به سلامتى، اين دو جوان زندگى مشتركشان را آغاز كرده اند، بزرگترها و افراد دو خانواده بايد ناراحتى ها را به بزرگى خودشان ببخشند و فراموش كنند و هرگز در صدد تلافى و تجديد ناراحتى ها بر نيايند. عروس و داماد نيز هرگز درباره آن دلخورى ها، حرفى نزنند. مطرح كردن اين امور واهى و جاهلانه، كه نشانه عدم رشد و ناپختگى مطرح كنند است، باعث كم شدن محبت ميان همسران مى شود و گاهى لطمه هاى سنگينى بر پيكره زندگى نو پا وارد مى كند و صفا و صميميت را خدشه دار مى كند.

 گفت وگو درباره خاطرخواهان قبل

بعضى از عروس و دامادها و بستگانشان براى عزيز كردن خود و يا براى جبران عقده هاى حقارتشان و يا به هر نيّت ديگر، از خواستگاران و خاطرخواهان فراوان سابق خود، نزد يكديگر سخن مى گويند و معمولاً تعدادشان را چندين برابر واقعى اش افزايش مى دهند و آنان را به رخ همديگر مى كشند

 طولانى شدن دوره نامزدى

يكى از مسايلى كه گاه باعث مى شود دوران عقد به سرانجام مطلوبى منتهى نشود طولانى شدن بيش از حد دوران عقد است.برخى از مشكلات ناشى از طولانى شدن بيش از حد دوران عقد عبارت است از:

الف. فشارهاى روانى كه از ناحيه اطرافيان متوجه همسران مى شود و مى گويند چرا عروسى نمى كنيد و چرا اينقدر معطّل مى كنيد.

ب. يكى از مهم ترين دلايل ديگر آن است كه تجاذب دختر و پسر براى هم كم مى شود و از همديگر بهره زيادى نمى برند و زمينه اختلافات خانوادگى به وجود مى ايد.

ج. احساس بلاتكليفى براى دختران و اينكه با وجود داشتن همسر هنوز در خانه والدين زندگى مى كنند.

د. خسته شدن والدين دختر و پسر از رفت و آمد زياد و مكرر داماد و مسايلى كه پيش مى ايد.

ه. بد آموزى هاى اخلاقى و تربيتى كه بعضاً متوجه برادران و خواهران عروس مى شود.

و. احياناً ممكن است به دليل طولانى شدن دوره عقد، داماد با عروس ارتباط جنسى پيدا كند و ممكن است كه عروس حامله شود كه در اين صورت اختلافات جدى، بوجود مى ايد. لذا توصيه ما اين است كه مدت نامزدى در ازدواج فاميلى بين سه تا شش ماه و در ازدواج با غريبه، تا نه ماه باشد. البته بايد توجه داشت در دانشجويانى كه به دليل شرايط درسى نمى توانند عروسى كنند، دوران عقد اگر چناچه بيشتر از حد معمول شود اشكالى ندارد و اين شرايط خاص است.

پى نوشت

1 النَّظرَه سَهمٌ مِنْ سهام ابليس مسموم و كم مِنْ نَظْرَهٍ اَوْرَثَتْ حَسْرَهً طَويلَهً (الحر العاملى، وسايل‏الشيعه، ج 20، ص 191).

پرسمان