باقي ماندن بر تقليد و اعلميت مرجع
س ۳۴: من در زمان حیات امام خمینی (ره) به سن تکلیف رسیده و در بعضی از احکام از ایشان تقلید کردم، در حالی که مسأله تقلید به خوبی برایم معلوم نبود، اکنون چه تکلیفی دارم؟
ج: اگر در اعمال عبادى و غير عبادى در زمان حيات امام (ره) به فتاواى ايشان عمل نمودهايد، و عملاً مقلد ايشان، هرچند در بعضى از احکام، بودهايد، در حال حاضر بقا بر تقليد حضرت امام (ره) در همه مسائل براى شما جايز است.
س ۳۵: حکم بقا بر تقلید میّت اگر اعلم باشد، چیست؟
ج: بقا بر تقليد ميّت در هر صورت جايز است. ولى سزاوار است که احتياط در بقا بر تقليد ميّتِ اعلم ترک نشود.
س ۳۹: آیا جایز است که در یک مسأله با وجود اختلاف در فتوا گاهی به فتوای مجتهد میّت رجوع کنم و گاهی به فتوای مجتهد زنده اعلم؟
ج: بقا بر تقليد ميّت تا زمانى که به مجتهد زنده عدول نشده، جايز است و پس از عدول، رجوع مجدد به ميّت جايز نيست.
س ۴۱: نظر شریف جنابعالی راجع به بقا بر تقلید از میّت در مسألهای که مکلّف در حال حیات مرجع به آن عمل کرده و یا نکرده، چیست؟
ج: بقا بر تقليد ميّت در همه مسائل حتى در مسائلى که تاکنون مکلّف به آنها عمل نکرده است، جايز و مجزى است. اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري .
مسأله ۸ ـ اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، حکم بعد از فوت او حکم زنده بودنش است، بنابراین اگر او أعلم از مجتهد زنده باشد باید ـ با علم به اختلاف در مسائل محل ابتلاء و لو اجمالاً ـ بر تقلید او باقی بماند.
و چنانچه مجتهد زنده أعلم از او باشد باید به مجتهد زنده رجوع کند.
و اگر أعلمیتی در میان آنها معلوم نشود یا مساوی باشند، پس اگر اورعیت یکی از آنها ثابت شود به این معنا که در فتوا دادن بیشتر احتیاط کند باید از او تقلید کند و اگر ثابت نشود مخیر است عمل خود را با فتوای هرکدام تطبیق نماید، مگر در موارد علم اجمالی، یا قیام حجت اجمالی بر تکلیف ـ مانند موارد اختلاف در قصر و تمام ـ که بنا بر احتیاط واجب باید رعایت هر دو فتوا را بنماید.
و مراد از تقلید در صدر این مسأله صرف التزام به متابعت از فتوای مجتهد معین است، نه عمل کردن به دستور او.
رساله آيت الله سيستاني .
بقا بر تقليد
پرسش ۵۵ . اگر مجتهد ميت با مجتهد زنده، در علم و تقوا مساوى باشند، حكم بقا بر تقليد ميت چيست؟
آيات عظام امام، خامنه اى، فاضل و نورى: كسى كه در برخى مسائل به فتواى مجتهدى عمل كرده است، بعد از رحلت او مى تواند در همه مسائل بر تقليد او باقى بماند.
آيات عظام بهجت و مكارم: تنها در مسائلى كه به آنها عمل كرده، مى تواند باقى بماند.[۹۹]
آيه اللّه وحيد: اگر مجتهدى كه وظيفه انسان تقليد از او بوده (لااقل حيات او را درك كرده) از دنيا برود؛ تا وقتى كه اعلميت مجتهد زنده نسبت به او، برايش ثابت نشود (حتى در صورت تساوى)، بايد به فتواى مجتهد ميت عمل كند.[۱۰۰]
آيه اللّه تبريزى: تنها در مسائلى كه براى عمل ياد گرفته، مى تواند باقى بماند.[۱۰۱]
آيه اللّه صافى: كسى كه در برخى مسائل، به فتواى مجتهدى عمل كرده و يا به قصد عمل ياد گرفته است، مى تواند در همه مسائل بر تقليد او باقى بماند.[۱۰۲]
آيه اللّه سيستانى: كسى كه در برخى مسائل، تصميم داشته به فتواى مجتهدى عمل كند (هر چند عمل نكرده باشد)؛ بعد از رحلت او، مى تواند در همه مسائل بر تقليد او باقى بماند؛ مگر در موارد علم اجمالى بر تكليف كه بنابر احتياط واجب بايد هر دو فتوا را رعايت كند (مانند موارد اختلاف در قصر و تمام).[۱۰۳]
تبصره. حكم ياد شده در جايى است كه پس از فوت مجتهد، به فتواى مجتهد زنده عمل نكرده باشد؛ و گرنه حكم بازگشت از مجتهد زنده به مجتهد ميت، در جاى خود ذكر شده است.
اعلميت مجتهد زنده
پرسش ۵۶ . از مجتهدى كه از دنيا رفته، تقليد مى كردم؛ اكنون مجتهد زنده را اعلم از او مى دانم، آيا مى توانم بر تقليد وى باقى بمانم؟
آيات عظام امام و خامنه اى: آرى، مى توانيد بر تقليد او باقى بمانيد.[۱۰۴]
آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى، صافى، نورى، فاضل و وحيد: خير، نمى توانيد بر تقليد او باقى بمانيد و بايد از مجتهد زنده اعلم تقليد كنيد.[۱۰۵]
اعلميت مجتهد ميت
پرسش ۵۷ . مرجع تقليدم از دنيا رفته و او را از مجتهدان زنده اعلم مى دانم، آيا مى توانم بر تقليد او باقى بمانم؟
آيات عظام امام، خامنه اى و نورى: آرى، مى توانيد بر تقليد او باقى بمانيد.[۱۰۶]
آيه اللّه بهجت: در مسائلى كه به آنها عمل كرده ايد، واجب است بر او باقى بمانيد.[۱۰۷]
آيه اللّه صافى: بنابر احتياط واجب، بايد بر تقليد او باقى بمانيد.[۱۰۸]
آيات عظام سيستانى، فاضل و وحيد: بايد بر تقليد او باقى بمانيد.[۱۰۹]
آيه اللّه مكارم: بايد در مسائلى كه به فتواى ميّت عمل كرده ايد، بر او باقى بمانيد.[۱۱۰]
آيه اللّه تبريزى: بايد در مسائلى كه در زمان حيات، از او ياد گرفته ايد، بر تقليد او باقى بمانيد.[۱۱۱]
[۹۸]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س ۳۴ و ۴۱؛ نورى، توضيح المسائل، م ۹؛ امام، توضيح المسائل، م ۹؛ فاضل، توضيح المسائل، م ۱۰٫
[۹۹]. مكارم، توضيح المسائل، م ۱۰؛ توضيح المسائل، م ۱۲ و ۱۳٫
[۱۰۰]. توضيح المسائل، م ۹٫
[۱۰۱]. استفتائات، س ۱۴ و ۵۰٫
[۱۰۲]. جامع الاحكام، ج ۱، س ۲۰٫
[۱۰۳]. توضيح المسائل، م ۸٫
[۱۰۴]. امام، تحرير الوسيلة، ج ۱، م ۱۳؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س ۳۵ و ۳۹٫
[۱۰۵]. توضيح المسائل، م ۹؛ نورى و وحيد، توضيح المسائل، م ۹؛ تبريزى، صراط النجاة، ج ۱، س ۱۳۳۷ و ج ۲، س ۱۴۴۲؛ مكارم، استفتائات، ج ۲، س ۶٫
[۱۰۶]. نورى، استفتائات، ج ۱، س ۸؛ امام، استفتائات، س ۲۰؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س ۳۵٫
[۱۰۷]. توضيح المسائل، م ۱۲ و ۱۳؛ وسيلة النجاة، ج ۱، م ۱۴٫
[۱۰۸]. توضيح المسائل، م ۹؛ جامع الاحكام، ج ۱، س ۲۰٫
[۱۰۹]. توضيح المسائل مراجع، م ۹؛ وحيد، توضيح المسائل، م ۹٫
[۱۱۰]. توضيح المسائل، م ۱۰٫
[۱۱۱]. استفتائات، س ۲۶٫-(احكام تقليد و بلوغ-سيد مجتبي حسيني، ص۶۴).
لینک کوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=17144
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
تقليد از مرجعي كه از دنيا رفته است
اگر اعلميت مرجع ديگري براي ما احراز شود
