حکم شرعی فعالیت در بورس

س 1695: خرید و فروش سهامی که شرکتهای صنعتی یا تجاری یا بعضی از بانکها در معرض فروش می‏گذارند، چه حکمی دارد؟ بدین ترتیب که شخصی یکی ازآن سهام را می‏خرد و در بازار بورس مورد خرید و فروش و معامله قرار می‏گیرد و در نتیجه قیمت آن از قیمت خرید بیشتر یا کمتر می‏شود و می‏دانیم که خود سهم مورد خرید و فروش قرار می‏گیرد نه سرمایه. همچنین در صورتی که شرکتهای مزبور فعالیتهای ربوی داشته باشند یا در این مورد شک داشته باشیم، مسأله چه حکمی دارد؟

ج: اگر ارزش مالی سهام کارگاه، کارخانه، شرکت و يا بانک به اعتبار خود سهام و براثر اعطای اعتبار به آنها توسط کسی که انجام اين کار به وسيله او صحيح است، باشد، خريد و فروش آن اشکال ندارد و همچنين اگر به اعتبار قيمت کارگاه، شرکت، کارخانه و يا بانک و يا سرمايه آنها باشد، با توجه به اينکه هر سهمی بيانگر جزئی از آن است، در نتيجه خريد و فروش سهام اشکال ندارد به شرطی که علم به مجموع سهام شرکت و امور ديگری که عرفاً برای رفع غرر، علم به آنها لازم است داشته باشد و فعاليت‏های شرکت يا کارِ کارخانه و کارگاه و يا بانک شرعاً حلال باشد.

س 1695: خرید و فروش سهامی که شرکتهای صنعتی یا تجاری یا بعضی از بانکها در معرض فروش می‏گذارند، چه حکمی دارد؟ بدین ترتیب که شخصی یکی ازآن سهام را می‏خرد و در بازار بورس مورد خرید و فروش و معامله قرار می‏گیرد و در نتیجه قیمت آن از قیمت خرید بیشتر یا کمتر می‏شود و می‏دانیم که خود سهم مورد خرید و فروش قرار می‏گیرد نه سرمایه. همچنین در صورتی که شرکتهای مزبور فعالیتهای ربوی داشته باشند یا در این مورد شک داشته باشیم، مسأله چه حکمی دارد؟
ج: اگر ارزش مالی سهام کارگاه، کارخانه، شرکت و يا بانک به اعتبار خود سهام و براثر اعطای اعتبار به آنها توسط کسی که انجام اين کار به وسيله او صحيح است، باشد، خريد و فروش آن اشکال ندارد و همچنين اگر به اعتبار قيمت کارگاه، شرکت، کارخانه و يا بانک و يا سرمايه آنها باشد، با توجه به اينکه هر سهمی بيانگر جزئی از آن است، در نتيجه خريد و فروش سهام اشکال ندارد به شرطی که علم به مجموع سهام شرکت و امور ديگری که عرفاً برای رفع غرر، علم به آنها لازم است داشته باشد و فعاليت‏های شرکت يا کارِ کارخانه و کارگاه و يا بانک شرعاً حلال باشد.

 

کسب درآمد از طریق سبدگردانی

سؤال: اگر فردی که در معاملات بورس اوراق بهادار تخصص ندارد، سرمایه اش را در اختیار اینجانب قرار دهد که برای او سهام شرکت های بورسی را خرید و فروش کنم و مقداری از سود حاصل از معاملات را به او بدهم؛ آیا درآمد حاصل از این نوع معاملات، که اصطلاحاً به آن #سبدگردانی گفته می شود، اشکال دارد؟

 جواب: اگر صاحب سرمایه به شما وکالت دهد با سرمایه اش در معاملات بورس درآمد کسب کنید و مقدار مشخصی از سود را به او و بقیه را بابت حق الزحمۀ خود بردارید، اشکال ندارد، البته اگر قانونی در این مورد وجود دارد، باید رعایت شود.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

---

سرمایه گذاری در بورس

پرسش :سرمایه گذاری در بورس از نظر شرعی مانعی دارد؟

پاسخ :بورس هرگاه مربوط به سهام كارخانه ها يا مراكز اقتصادى ديگر باشد كه وجود خارجى دارند، و مقدار سهم و قيمت آن كاملا روشن باشد، مانعى ندارد.

سرمایه گذاری در بورس

پرسش :سرما یه گذاری در بورس از نظر شرعی مانعی دارد؟

پاسخ :بورس هرگاه مربوط به سهام کارخانه ها باشد، سرمایه گداری در آن مانعی ندارد.

 

سرمایه گذاری در بورس خارج از کشور

پرسش :آیا سرمایه گزاری درشرکت های بورس خارج از کشور اشکال دارد؟

پاسخ :در صورتی که سرمایه گذاری در جای مشروعی باشد اشکالی ندارد.

 

خرید و فروش سهام

پرسش :آیا خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار از لحاظ شرعی اشکال دارد؟ اگر اشکالی ندارد آیا برای خرید سهام شرکتی باید از کار آن شرکت مطلع باشیم یا صرف آنکه آن شرکت در بورس اوراق بهادار است و قصد اینجانب هم بدست آوردن سود ناشی از خرید فروش سهام و همچنین مشارکت در اقتصاد کشور است خرید و فروش سهام آن شرکت بلامانع است؟

پاسخ :اطلاع اجمالی کافی است و خرید و فروش سهام اشکالی ندارد.

خرید و فروش سهام دخانیات

پرسش :خرید و فروش سهام دخانیات در بورس، آیا اشکالی دارد؟
پاسخ :بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

 

خیار فسخ در صورت عدم اطلاع از قیمت واقعی

پرسش :شخصی ازشرکتی سهام خریداری نموده و تقریباً هیچ اطلاعی از سود و ارزش سهام نداشته تا اینکه بعد از مدتی سهام خود را در حالی که از وضعیت بورس و قوانین آن اطلاع نداشته به قیمت پایین تری نسبت به ارزش سهام در بازار بورس به صورت وکالتی فروخته و اکنون خریدار مدعی سودهای سال خرید و قبل و بعداز آن است. در حالی که سودها بنام فروشنده صادر می شوند حال با توجه به اینکه بنظر می رسد آن شخص از بی اطلاعی فروشنده استفاده کرده است تکلیف چیست؟
پاسخ :هرگاه مغبون شده اید خیار فسخ دارید و در هر حال سودهای قبل از معامله ارتباطی به خریدار ندارد.

 

. خمس سرمايه بورس و اوراق مشاركت : چنانچه سال خمسى بر آن بگذرد بايد خمس آن پرداخت شود، ولى چنانچه براى پرداخت خمس در زحمت باشيد، مجازيد خمس آن را به ذمّه بگيريد و هر وقت توانستيد بپردازيد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: به طور کلی شرکت در معاملات بورس چه حکمی دارد ؟

پاسخ: خرید و فروش سهام صحیح است ، البته اگر معاملات شرکت سهامى حرام باشد ، مثل آنکه به داد و ستد شراب و یا معاملات ربوى مشغول باشد ، خرید سهام آن ، و مشارکت در این معاملات جایز نیست .

۷۵پرسش: عده ای هستند که بورس شغل آنها می باشد . آنها به مطالعه وضعیت شرکتها به این نتیجه می رسند که ارزش سهام شرکتی بالا خواهد رفت و لذا اقدام به خرید سهام آن شرکت می کنند و بعد از گران شدن سهام آن شرکت با فروش سهام سود می کنند .

با توجه به نوسانات بازار گاهی سودهای کلانی می کنند البته گاهی نیز ضررهای کلانی می کنند . اگر ما سرمایه مان را دراختیار این اشخاص قرار دهیم پولی که از این راه به دست می اید چه حکمی دارد ؟

پاسخ:

اشکال ندارد مگر اینکه سهام شرکتهای معامله با محرمات یا بانکهای ربوی باشد .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

---

. دولت براى اجراى برخى طرح‌هاى ملى، اقدام به فروش اوراق مشارکت بين مردم مى‌کند، اين اوراق بدون نام و قابل خريد و فروش بوده و هر ماه مقدار مشخصى سود به آن تعلق مى‌گيرد، خريد و فروش و دريافت سود على‌الحساب که ماهيانه به آن تعلق مى‌گيرد، آيا جايز است؟
ج. جواز مبنىّ بر توفّر شرايط شرکت عقديّه و شرعيّه يا يکى ديگر از عقود صحيحه است.

۴٠١٠. آيا در صورت فروش سهام شرکت، لازم است مقدار آن معيّن باشد؟
ج. بايد مقدار آن مشخص باشد ـ مانند مساحت زمين ـ تا سبب غَرَر نشود.

۴٠١١. خريد سهام از شرکت‌ها و مؤسسّات دولتى يا خصوصى ـ مثل فروشگاه‌هاى زنجيره‌اى رفاه يا براى طرح‌هاى عمرانى مثل احداث بيمارستان و… ـ چگونه است؟
ج. اگر مال موجود خريدارى مى‌شود، مانعى ندارد وگرنه بايد واجد شرايط عقود شرعيه‌اى از قبيل شرکت يا مضاربه باشد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی بهجت

 

*- ويژه نامه احكام خريد و فروش 

ویژه نامه و بخش احکام جامع سایت هدانا