کدام ایه و سوره ها درباره امام زمان تاویل شده است
چرا در قرآن اسمی از امام زمان(عج) برده نشده است؟
در پاسخ باید به چند نكته توجه داشته باشید:
الف) نه تنها نام امام زمان(عج) بلكه نام هیچ یك از امامان معصون در قرآن ذكر نشده است بلكه روش قرآن در معرفی معصومین علیهم السلام یك روش توصیفی است. با این روش علاوه بر مشخص شدن شخص محل بحث، ویژگی های او نیز بیان می شود و کسانی که به دنبال واقعیت باشند نیز به خوبی مصداق را می یابند. و اگر کسی به دنبال بهانه جویی باشد، در ذکر اسم بهانه های بیشتری برای او وجود دارد. چون اشخاص دیگر می توانند خود را به همان نام بنامند و سپس ادعاهای باطل خود را بیان کنند.
ب) در فضایی که امام حسن عسگری(ع) را در منطقه نظامی محبوس می کنند تا مراقب تمام مسائل زندگی او باشند، آیا سزاوار است که یک حکیم در کلام خود، تمام جزئیات را بیان کند؟ در حالی که قرآن تنها در دست شیعیان نبوده دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) نیز از آن مطلع بوده اند. با توجه به این نکته اگر روز تولد، مادر امام زمان(عج) و سایر جزئیات در قرآن بیان می شد، با سنت الهی در جریان امور از طریق اسباب طبیعی، چگونه امام زمان (عج) حفظ می شد؟
ج) با منطق قرآنی در نمونه ای نظیر بحث حضرت موسی(ع) که قوم بنی اسرائیل همه منتظر او بودند و وعده او را از قبل دریافت کرده بودند، در بحث امام زمان(عج) چه شیوه ای مناسب منطق قرآنی است؟
بنابراین باید دقت کنیم که سخنان قرآن درباره امام زمان(عج) با متد و شیوه دیگری در قرآن آمده است:
در قرآن آیات متعددی وجود دارد كه مربوط به بحث مهدویت و ظهور امام زمان و تشكیل حكومت حق به دست ایشان می باشد. که با توجه به منطق قرآنی در جاری بودن آیات و بطون آن، عده ای تا ۴۵۰ آیه و عده ای تعداد بیشتری از این آیات را بیان کرده اند که در ذیل به چند مورد اشاره کوتاهی می شود:
۱- «وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ؛[نور/۵۵]
خداوند به كسانى از شما كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام داده اند وعده مى دهد كه قطعاً آنان را حكمران روى زمین خواهد كرد، همان گونه كه به پیشینیان آنها خلافت روى زمین را بخشید و دین و آیینى را كه براى آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت.»
۲- «الَّذینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ؛[حج/۴۱]
همان كسانى كه هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا مى دارند، و زكات مى دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى كنند، و پایان همه كارها از آن خداست»
امام محمد باقر علیه السّلام فرمود: «این آیه متعلق بآل محمد است. یعنى دوازده امام و شخص مهدى موعود و یاران او كه خداوند آنان را در شرق و غرب جهان جاى دهد، و دین اسلام را غالب گرداند و هر بدعت و باطلى را بوسیله او و یارانش محو كند همان طور كه سفیهان حق را از میان برده باشند و آنچنان عالم در آسایش بسر برد كه اثر ظلم در جایى دیده نشود.»[۱]
۳- «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ؛[انبیاء/۱۰۵]
در «زبور» بعد از ذكر (تورات) نوشتیم: «بندگان شایستهام وارث (حكومت) زمین خواهند شد!»
در تفسیر قمى نیز در ذیل آیه چنین آمده است: الصَّالِحُونَ: القائم و اصحابه. منظور از اینكه زمین را بندگان صالح خدا به ارث مى برند مهدى قائم ع و یاران او هستند”.
علاوه بر آیات فوق، روایات بسیار زیادى كه بالغ به حد تواتر است از طرق شیعه و اهل تسنن در مورد مهدى(عج) از پیامبر گرامى اسلام(ص) و همچنین از ائمه اهل بیت(ع) نقل شده كه همه آنها دلالت بر این دارد سرانجام حكومت جهان به دست صالحان خواهد افتاد، و مردى از خاندان پیامبر ص قیام مى كند و زمین را پر از عدل و داد مى سازد آن چنان كه از ظلم و جور پر شده باشد.
از جمله این حدیث معروف است كه در اكثر منابع اسلامى از پیامبر ص نقل شده:
«لو لم یبق من الدنیا الا یوم، لطول اللَّه ذلك الیوم، حتى یبعث رجلا (صالحا) من أهل بیتی یملأ الارض عدلا و قسطا كما ملئت ظلما و جورا:
اگر از عمر جهان جز یك روز نماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانى مى كند تا مرد صالحى را از خاندان من برانگیزد كه صفحه زمین را پر از عدل و داد كند همانگونه كه از ظلم و جور پر شده است».[۲]
[۱]. بحار الأنوار، ج۵۱، ص: ۴۷.
[۲]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج۲، ۳۴۰.
سوال سیتی
