چه کسی به امام سجاد لقب زین العابدین را داده؟

لقب هاي امام علي بن الحسين (عليهما السلام) «زين العابدين»، «سيد العابدين»، «سيد المتقين»، «زكي»، «زين الصالحين» و … است، اما شهرت ايشان به دو لقب «سجاد» و «زين العابدين» بيشتر از ساير القاب است. اين القاب را مردم پس از ديدن تجسم واقعى آن در امام سجاد(ع) به ايشان نسبت داده اند، به صورتي كه بعضى از افرادي كه اين القاب را درباره امام زين العابدين به كار برده اند از شيعيان و معتقدان به امامت او از جانب خدا نبوده اند اما نتوانسته اند حقايقى را كه در او ديده اند، ناديده انگارند. در عين حال زمينه هاي تاريخي مهمي در روايات مشهود است كه مي توانند نقش بستر سازي در شيوع اين القاب را ايفا كرده باشند.

به عنوان نمونه تاريخ نويسان، برخي از علل پيدايش لقب سيد العابدين و زين العابدين را اين چنين بر شمرده اند:

1. از صحابى جليل القدر، جابر بن عبد الله انصارى روايت شده:

نزد پيامبر نشسته بودم امام حسين(عليه السلام) در دامان پيامبر نشسته بود و آن حضرت با او بازى مى كرد، ناگاه پيامبر فرمود: «اى جابر او داراى فرزندى مى شود كه نام او على است، چون روز قيامت شد ندا داده مى شود «سيد العابدين»؛ سرور عبادت كنندگان برخيزد در اين وقت، آن فرزند به پا مى خيزد. آن فرزند نيز فرزندى خواهد داشت كه نامش محمد خواهد بود، پس اگر او را ديدى سلام مرا به او برسان.»[1]

2. هر گاه زهرى از على بن الحسين روايت مى كرد مى گفت: «زين العابدين» علي بن الحسين به من گفت…، سفيان بن عيينه به او گفت: چرا به او «زين العابدين» مى گويى؟ زهرى پاسخ داد: چون از سعيد بن مسيب شنيدم كه از ابن عباس روايت مى كرد و مى گفت: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) فرموده است:

«چون روز قيامت به پا شود منادى ندا مى كند زين العابدين؛ زينت عبادت آنندگان كجاست؟ گويا مى بينم فرزندم على بن الحسين بن على بن ابى طالب، از ميان صفوف به پيش مى آيد» [2]

پي نوشت: ———————————–

[1] احقاق الحق 13/12-16 ، البداية و النهاية ابن كثير 106/9.

[2] علل الشرايع 269/1. امالي 331. و به نقل از آن دو در بحار الانوار 2/46 حديث 1و 2.