چهارشنبه سوری در ایران باستان

 

چهارشنبه سوری خلاف سنت‌های ملی و باستانی است

استاد دکتر محمدحسین رجبی دوانی مورخ و کارشناس تاریخ در مطلبی اینگونه مطرح کردند:

برافروختن آتش و پریدن از روی آن و حاشیه‌هایی مانند انفجار ترقه‌ها و نارنجکهای دستی، نه تنها یک عمل خلاف بیّن شرع مقدس، بلکه حتی خلاف سنت‌های ملی و باستانی ایران است و هیچ ارتباطی به پیشینیان و نیاکان ما ندارد.

کسانی که بدون مطالعه و از روی سادگی تصور می‌کنند که این حرکت‌ها سنت گذشتگان ما بوده و باید آن‌را حفظ کنند، بدانند که در ایران باستان درکنار سایر عناصر اربعه یعنی آب و خاک و باد، آتش نیز دارای قداستی بوده است. و هرگونه آلوده کردن آن‌ها نوعی گناه محسوب می‌شده است.

بنابراین درایران پیش از اسلام به خصوص عصر ساسانیان هرگز چنین چیزی وجود نداشته است که آتش روشن کنند و ازروی آن پریده و بگویند که زردی من ازتو و سرخی تو از من.
این سخن به این معنا است که بیماری‌ها و آلودگی‌های ظاهری و باطنی من بر آتش وارد شود و سرخی و پاکی آتش به من وارد گردد. چنین أمری توهین بزرگ به آتش بوده است و به هیچ وجه قابل قبول از سوی ایرانیان پیش ازاسلام نبوده است. مضاف اینکه درهیچ یک از منابع تاریخی به این مسئله اشاره‌ای نشده است و در ایران باستان وجود خارجی نداشته است.

به این نکته باید این مسئله هم اضافه کرد که در ایران پیش از اسلام اصلاً روزهای هفته وجود نداشته است بلکه ماه‌ها دارای روزهای متعدد و ۳۰ یا ۳۱ گانه‌ای بودند و هر روز اسم خاصی برای خود داشته است. بنابراین چهارشنبه یا پنجشنبه ایی در قبل از اسلام در بین ایرانیان رواج نداشته است که بگوییم چهارشنبه آخر سال را آتش افروزی می‌کردند.

فقط این نکته در منابع آمده است که روز پایانی سال مردم به استقبال بهار می‌رفتند و مطابق نقلی ایرانیان پیش از اسلام در یکی از روزهای آخر سال بر بالای بام‌ها آتش می‌افروختند و این به معنای بدرقه زمستان و سردی هوا واستقبال از گرم شدن هوا بوده است. بدون اینکه به آتش با پریدن از روی آن بی‌احترامی صورت بگیرد.

در دوران پس از اسلام هم ما درهیچ یک از منابع تاریخی اشاره‌ای به وجود چنین سنتی نداریم و به نظر می‌رسد که این اقدام در رژیم پهلوی با عنوان سنت، به دروغ به نیاکان ما نسبت داده شده است. حال آنکه برخی از اعمال در چهارشنبه آخر سال در دوران رژیم قبل و شاید پیش از آن در عهد قاجار وجود داشته، به این صورت که افرادی در خانه ها می‌آمدند و با پوشیدن صورت خود با زدن قاشق به کاسه‌ایی که اصطلاحاً آن را قاشق زنی می‌گفتند از مردم طلب کمک می‌کردند و یا دورهم جمع می‌شدند و آجیل خوران می‌گرفتند.

اما در عهد رژیم پهلوی به این صورت که شب چهارشنبه آخر سال آتش افروزی شود اقداماتی صورت می‌گرفت ومقامات رژیم طاغوت هم به این امر مبادرت می‌کردند. ولی فقط آتش روشن کردن و پریدن از روی آن بود. ولی متاسفانه ما می‌بینیم که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا ۱۰ سال هیچ اقدامی در این ارتباط در داخل کشور دیده نمی‌شد و کسی به این به اصطلاح سنت (که اشاره شد سابقه تاریخی هم ندارد) مبادرت نمی‌کرد.

اما کم کم به علت بی توجهی مسئولان فرهنگی کشور و تلاش‌های عناصر ضدانقلاب و مخالف ارزش‌های معنوی و الهی انقلابی و همچنین تلاش گروهی سودجو برای بدست آوردن منفعت، می‌بینیم که علاوه بر آتش افروزی و انفجارها، اقدامات قبیح دیگری هم صورت می‌گیرد که نه تنها برخلاف شرع و بعنوان یک حرام آشکار شناخته می‌شود، بلکه اگر چنین اقداماتی درهر کشور دیگر جهان صورت بگیرد بعنوان برهم زدن امنیت و آسایش عمومی تحت پیگرد قرار می‌گیرد.

متاسفانه بخاطر عدم فرهنگ سازی اقداماتی به حالت وحشیانه در کشور ما در این ایام یعنی بخصوص چهارشنبه آخر سال صورت می‌گیرد که باعث سکته و از بین رفتن جان هموطنان ما و یا حتی از بین رفتن جنین برخی بانوان باردار و آسیب دیدن کسانی که در این عرصه‌ها حضور ندارند و یا عابران بی‌گناهی بوده‌اند می‌شود.