مضاربه چیست
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
حقيقت مضاربه :
براى پى بردن به حقيقت مضاربه توجّه به سه نكته لازم است:
1. مضاربه در اصل مربوط به سرمايه گذارى يك نفر و تجارت نفر ديگر با آن سرمايه و سپس تقسيم سود حاصل طبق توافق قبلى است و چون غالباً براى تجارت مسافرت مى‌كردند، مضاربه (ضَرْبِ در أرض به معنى سفر) نام گرفت. عدّه‌اى از فقها معتقد بودند مضاربه حتماً از طريق تجارت وبايد با درهم و دينار باشد، ولى ما معتقديم هيچ كدام از اين امور شرط نيست و مضاربه به معنى سرمايه گذارى از يك سو و عمل از سوى ديگر است، چه تجارت باشد يا صنعت يا زراعت يا دامدارى. با اسكناس باشد يا درهم و دينار و امثال آن.
2. سود حاصل از مضاربه دو نوع مى تواند باشد: الف) درصدى را براى هر طرف معيّن كنند. ب) مبلغ مشخّصى براى صاحب سرمايه در نظر گرفته شود، به شرط اينكه سود حاصل از آن معامله چيزى بيشتر از مبلغ تعيين شده باشد، تا طرف ديگر هم سود ببرد. نكته: سرمايه‌گذار مى‌تواند مبلغى را على‌الحساب در ماه بگيرد ودر انتهاى مضاربه يا زمان خاصّ ديگرى به‌طور دقيق محاسبه كنند.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
3. زيان در مضاربه (كم شدن اصل سرمايه) به شرط عدم تعدّى و تفريط عامل، مربوط به سرمايه‌گذار است؛ هر چند عامل نيز چون سودى از كارش به دست نياورده زيان كرده است. در فرض سهل انگارى بايد عامل زيان را جبران كند؛ بنابراين اگر سرمايه‌گذار زيان را نپذيرد مضاربه باطل است مگر اينكه در عقد خارج لازمى مانند بيع شرط كنند چنانچه سرمايه در مضاربه لطمه خورد، عامل آن را جبران مى‌كند. مهم انجام دادن عقد خارج لازم به صورت واقعى وجدّى است. مثلاً جنسى را بخرد و در ضمن اين خريد و فروش شرط كند كه عامل زيان احتمالى از مضاربه را جبران مى‌كند. بانك‌ها در عقد مضاربه براى تضمين سرمايه بايد اين گونه عمل كنند. يا طبق شرايط مضاربه ضرر سرمايه‌گذار است؛ ولى چون در موارد مختلف سرمايه گذارى مى‌كنند مى‌گويند امكان ضرر همزمان در تمام آنها وجود ندارد وسرمايه به خطر نمى‌افتد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۸پرسش: اگر پولی داشته باشم و بخواهم با شخصی مضاربه کنم چیکار باید بکنم؟
پاسخ: می توانید با او مضاربه کنید به این معنا که پول را به او بدهید که با آن خرید و فروش کند و درصد معینى از سود برای خود بردارد و ما بقی را به شما بدهد (مانند اینکه نصف سود برای شما باشد و نصف دیگر برای او باشد).
و اگر ضرری حاصل شود یا مال تلف شود از جیب شما رفته است مگر این که شرط کنید که در صورت ضرر او باید از پول شخصی خود به شما همان مقدار را بدهد ، دقت کنید که عبارت دیگری گفته نشود. و مى توانید به او وکالت دهید که هر ماه یا هر سال از طرف شما با خود مصالحه کند که سهم شما را از سود با مقدار معین مورد توافق مثلا یک میلیون مبادله نماید و شرط کنید که اگر حصه شما کمتر از آن بود از مال خود تکمیل نماید.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
