مراحل خلقت انسان در قرآن

 

 

اعجاز قرآن، در بیان خلقت انسان

پرسش : چگونه بیان مراحل خلقت انسان، مى تواند دلیل بر اعجاز قرآن باشد؟

پاسخ اجمالی:

طبق آیات 5 تا 7 سوره «حج» خلقت انسان ازهفت مرحله تشکیل شده است. او در ابتدا خاک بوده و بعد به نطفه تبدیل شده و سپس به مرحله علقه رسیده و بعد شکل یک قطعه گوشت جویده شده به خود گرفته است تا این که کم کم جنین به صورت تکامل یافته درآمده سپس به طفولیت و بلوغ و پیری رسیده است. این بیان قرآن در زمانی بوده که ازعلم جنین شناسی خبری نبوده است و این خود نشانه ای ازاعجاز قرآن است.

پاسخ تفصیلی:

پاسخ این سوال در آیات 7 ـ 5 سوره«حج» آمده است. این آیات خلقت انسان را در یک مسیر هفت مرحله اى تشریح کرده است.
نخست زمانى که خاک بود، ممکن است منظور از خاک در اینجا خاکى باشد که: آدم از آن آفریده شد. و نیز امکان دارد اشاره به این باشد که: همه انسان ها قطع نظر از این نیز، از خاکند، چرا که تمام مواد غذایى که نطفه را تشکیل مى دهد و سپس مواد تغذیه کننده آن، همه از خاک گرفته مى شوند.
مرحله دوّم، مرحله «نطفه» است، خاک این موجود ساده و پیش پا افتاده، و خالى از حس و حرکت و حیات، تبدیل به نطفه مى شود؛ نطفه اى که از موجودات زنده ذره بینى اسرار انگیزى تشکیل یافته که در مرد «اسپرم» و در زن «اُوُول» نامیده مى شود، این موجودات ذره بینى شناور، به قدرى کوچکند که در نطفه یک مرد، ممکن است میلیون ها «اسپرم» وجود داشته باشد! تحولات پى در پى و شگفت انگیز جنین در عالم رحم، به همان اندازه عجیب است که فى المثل سنجاق کوچک ساده اى با گذشت چند ماه، تبدیل به یک هواپیما گردد!
و در مرحله سوّم: نطفه به مرحله علقه مى رسد و سلول هاى آن همچون یک دانه «توت» بدون شکل (به صورت یک قطعه خون بسته) در کنار هم قرار مى گیرند که آن را در زبان علمى «مورولا» مى نامند. بعد از گذشت مدت کوتاهى حفره تقسیم، که سرآغاز تقسیم نواحى جنین است پیدا مى شود (و جنین را در این مرحله «لاستولا» مى نامند).
در مرحله چهارم، کم کم جنین، شکل یک قطعه گوشت جویده شده به خود مى گیرد، بى آن که اعضاى مختلف بدن در آن مشخص باشد.
اما ناگهان در پوسته جنین تغییراتى پیدا مى شود، و شکل آن متناسب با کارى که باید انجام دهد تغییر مى یابد و اعضاى بدن کم کم ظاهر مى شود، اما جنین هایى که از این مرحله نگذرند، و همچنان به صورت سابق و یا ناقص بمانند، ساقط مى شوند، و از رده خارج مى گردند.
سپس به مراحل سه گانه پنجم و ششم و هفتم جنین که بعد از تولد صورت مى گیرد، یعنى «طفولیت»، «بلوغ» و «پیرى» اشاره کرده است. (1)
سخن گفتن قرآن از این مراحل مختلف جنین در آن روز که نه علم جنین شناسى به وجود آمده بود و نه مردم اطلاع قابل ملاحظه اى درباره دوران جنینى انسان داشتند، خود گواه زنده اى است بر این که این کتاب بزرگ از جهان وحى و ماوراء طبیعت سرچشمه مى گیرد. (2)

پی نوشت:

(1). قابل توجه اين كه: در مورد تولد انسان، تعبير به« ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا» مى ‏كند، در حالى كه، قاعدتاً بايد به صورت جمع(اطفال) ذكر شود. اين تعبير، ممكن است به خاطر آن باشد كه: طفل معنى مصدرى دارد، و در آن مفرد و جمع يكسان است، و يا از اين جهت باشد كه: هدف، بيان جنس است نه خصوصيات و ويژگى‏هاى اطفال كه در اين مرحله تفاوت انسان‏ها مستور و مكتوم است و در مراحل بعد ظهور و بروز مى كند.
(2). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دارالکتب الإسلامیه، چاپ بیست و نهم، ج 14، ص 34.