«صبح عاشورا» نوشتاری از آیت الله العظمی صافی

«صبح عاشورا» نوشتاری از آیت الله العظمی صافی

 

 «صبح عاشورا»به قلم  حضرت آیت الله صافی گلپایگانی  که در صبح روز عاشورای ۱۴۲۸ هجری قمری، نوشته است، تقدیم می شود:

باسمه تعالی شانه
صبح عاشورا
السلام علیک یا ابا عبد الله الحسین‏

صبح روز عاشورا، صبح روز رستاخیز عظیمی است که بشریت در هولناک‏ترین مواقف و هراس‌انگیزترین ایستگاه‌‏ها قرار گرفت و در برابر حوادثی واقع شد که فرشتگان آسمانی را هم به شگفتی انداخت.
صبحی است سخت رهیب؛ مخاطراتی که در پی دارد و امتحاناتی که برای انسان پس از آن پیش می‌‏آید، چنان شکننده است که شکست‌ناپذیری در برابر شداید آن، جلوه امر محال و غیر ممکن را دارد؛ اگر آن سختی‌‏ها بر آسمان‌‏ها و زمین و کوه‌‏ها فرود می‌‏آمد، تحمّل آن را نداشتند و اگر توان همه افراد بشر را یک نفر داشته باشد باز هم توان غلبه بر شداید و مصائب این روز از صاحب آن، عجیب و حیرت‌‏انگیز است.
استقبال از این روز، تنها در تاریخ انسانیّت، از یک نفر صادر شده است و نه پیش از او سابقه داشته و نه بعد از آن اتفاق می‌‏افتد؛ یک نفر که از نظر ظاهری یک تن بود، امّا از نظر معنا و بصیرت در معنویت و شخصیت یک عالم و عالم‏‌ها و بیش از آسمان‌‏ها و زمین و بهشت و آنچه در آنهاست بود، و همان مثال حقیقی و اکمل «الصوره الإنسانیه هی أکبر حجج الله علی خلقه وهی الکتاب الذی کتبه بیده وهی الهیکل الذی بناه بحکمته …» بود، بزرگ مردی که در این روز و در این میدانِ پر از آنچه در نظر همه وحشتناک و هول‏‌انگیز و غیر قابل تحمّل است، ایستاد.
آن کس که اصالت و شرف انسان، اوج عظمت خود و ارزش انسان را در تمام عوالم خلقت به همه مخلوقات و ممکنات نشان داد و آیاتی مثل «لَقَد خَلَقنَا الإنسان فی أحسن تَقویم» و «فَتَبارَکَ اللهُ أحسن الخَالقین» و «إنّی أعلمُ مَا لا تَعلَمُون» را تفسیر نمود، حسین است؛ حسین انسانیت، حسین ملائکه، حسین انبیا، حسین ابراهیم و موسی و مسیح، حسین محمد و علی و فاطمه، حسین حسن، حسین اسلام، حسین قرآن، حسین صبر و استقامت، حسین حق و عدالت، و بالاخره حسین خدا.
صبح روز عاشوراست؛ صبحی که آبستن مصایب جانکاهی است که حسین علیه‌السلام و اهل بیت و اصحابش باید به استقبال آنها بروند و از دین و قرآن و شرف آل محمّد صلوات الله علیهم و شرف همه انسان‏‌های شریف، دفاع نمایند و در این روز، یگانه راهی را که طی‌کردن آن برای نخبگان در طول قرن‌‏ها میسّر نمی‌‏شود، با عزّت و سرافرازی طی نمایند.
صبح عاشوراست، انبوه لشکر ظلم و ضد انسانی، لشکری که برای انجام بزرگ‏ترین جنایات آماده شده بودند، گروه معدود و به ظاهر اندک و از نخبگان عالم وجود را محاصره کرده بودند.
حسین علیه‌السلام و اصحابش با تصمیم قاطع و عزمی راسخ، به تمام دنیا و مردم آینده جهان و فرشتگان و همه، اعلام وجود می‌‏نمایند، و الله اکبر از آن عظمت ایمان و عظمت هدف و مقصد.
حسین علیه‌السلام اگر چه وجودش مالامال از توجه خاص به خداوند متعال بود و اگر چه دلش در حدّ کمال، محکم و استوار بود و می‌‏دانست که در آن معرکه که دشمن همه شرارت‌‏ها را مرتکب می‏‌شود، نه خودش و نه اصحابش شکست نمی‌‏خورند، و با روحیه و قوّت ایمان به خدا در خط خود و صراط مستقیم فداکاری در راه دین و استقبال از شهادت، دشمن را بیچاره می‌‏نمایند، با این همه، مرد موحّد و بنده خاص و خالص خدا همه چیز و همه نیروها را از او می‌‏داند و فقط او را حیّ و قیوم می‌‏شناسد، لذا با ابتهال تمام از خدا کمک می‏‌طلبد و اعلام وثوق و اعتماد به خدا می‌‏نماید، و چنان دعا و ابتهال می‌‏کند که زبان و بیان ما از تقریر این حال شور و شوق و توجه حسین و اصحابش به خدا عاجز است.
حسین علیه السلام در این روز آنچه را که به ظاهر برای انسان عزیز است و برای حفظ آنها همه دعا می‌‏کنند، در ورطه خطر قطعی می‌‏بیند. او دعا می‌‏کند، اما دعایش نجات ظاهری از این ورطه و امتحان بزرگ نیست؛ دعا نکرد که خدایا جوانانم، و برادرانم را از این قتل و شهادت و اهل بیت را از اسارت، نجات بده و آنها و اصحابم را باقی بدار، یا شیرخوارم را مورد ترحّم این اشرار قرار بده؛ نه! از این مقوله دعا نمی‌‏کرد و هیچ‌یک از اصحاب و یاورانش هم از این گونه دعاها نمی‌‏کردند؛ آنها همه به شهادت می‌‏اندیشیدند؛ به این که انصار خدا و انصار رسول خدا و انصار حق می‌‏باشند خوشحال و مسرور بودند، و چیزی که در فکر آنها نمی‌‏آمد، نجات از مرگ بود، آنها همه مستغرق در بحار توجّه به خدا و نیل به فوز شهادت بودند، دعایشان این بود که در شهادت و دادن جان در راه خدا هر چه بیشتر و خالصانه و موفق‏تر عمل نمایند و فداکارتر باشند و در برابر ضربات تیرها و شمشیرها و نیزه‏‌های دشمن، شایق‌‏تر ایستادگی نمایند، کشته‌شدن در راه خدا و شهادت، فوز عظیمی بود که بالمعاینه می‌‏دیدند و با اختیار و اشتیاق تمام به سوی آن می‏‌رفتند.
دعای حسین علیه‌السلام در این موقع دعایی است که اوج پرواز روح آن حضرت را نشان می‌‏دهد، و ارتباط خاص و خالص او را با خدا بیان می‌‏کند. نکته‌‏های بزرگی که در این دعا و در این موقعیت است، چه آموزنده و سازنده است؛ این بالاترین مقام ربط و قرب آنان به خدا است، انسانی که تمام وجودش معنای «إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحیَایَ وَ مَمَاتی للهِ رَبِّ العَالمین» است، دعا این است: «اَللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِی فِی کُلِّ کُرْبَهٍ وَ أَنْتَ رَجَائِی فِی کُلِّ شِدَّهٍ وَ أَنْتَ لِی فِی کُلِّ أَمْرٍ نَزَلَ بِی ثِقَهٌ وَ عُدَّهٌ کَمْ مِنْ کَرْبٍ یَضْعُفُ عَنْهُ اَلْفُؤَادُ وَ تَقِلُّ فِیهِ اَلْحِیلَهُ وَ یَخْذُلُ عَنْهُ اَلْقَرِیبُ وَ اَلْبَعِیدُ وَ یَشْمَتُ بِهِ اَلْعَدُوُّ وَ تَعْنِینِی فِیهِ اَلْأُمُورُ أَنْزَلْتُهُ بِکَ وَ شَکَوْتُهُ إِلَیْکَ رَاغِباً فِیهِ عَمَّنْ سِوَاکَ فَفَرَّجْتَهُ وَ کَشَفْتَهُ وَ کَفَیْتَنِیهِ فَأَنْتَ وَلِیُّ کُلِّ نِعْمَهٍ وَ صَاحِبُ کُلِّ حَاجَهٍ وَ مُنْتَهَی کُلِّ رَغْبَهٍ»
در این دعا که جمله‏‌های توحیدی آن را بزرگان علما و اهل معرفت و ارتباط با حقایق عالی و معانی متعالی باید شرح بدهند، و برهان قدرت ایمان و وثوق و اعتماد و امید امام علیه‌السلام به خداست به نکته‌‏های بزرگی اشاره شده است.
اوّل: توحید در مقام وثوق و اعتماد و اتکا، امام علیه‌السلام در اندوه‌‏ها فقط خدا را پشتیبان و تکیه‏‌گاه خود می‌‏داند و به احدی و هیچ‌کس غیر از خدا اعتماد و اتکا ندارد.
دوّم: توحید در مقام رجا و امید که در این مرتبه و مقام نیز در هر شدّت و سختی به او و حسن قضای او امیدوار است.
سوم: خدا را ستایش می‌‏نماید که در همه حالات و همه همّ و غم‏‌ها هموم و غموم او را بر طرف ساخته و غصه‏‌هایی را که دل را ضعیف می‌‏نماید و راه چاره در آنها بسته می‌‏شود و در آن دوست، شخص را وامی‌‏گذارد و دشمن، شماتت می‌‏نماید بر طرف فرموده است. در اینجا و در این موقف هولناک نیز از خدا می‏‌خواهد که به او توان حفظ آن موقف را عطا کند و او را در تحمل این همه مصیبت‏‌ها و بلیّات یاری فرماید که تا پایان راه، همه این مدارج و معارج را خودش و اهل بیت و اصحابش با عزمی خلل‌ناپذیر طی نمایند، و مشتاقانه، یکایک گردنه‌‏های خوفناک این وادی را پشت سر گذارند و پیش بروند؛ و بروند و بروند، تا به جایی برسند که دیگر این عقل‏‌های ما از درک اوج آن عاجز است و همه قلّه‏‌های عظمت را فتح نمایند. این دعا و این ابراز اعتماد و وثوق به بهترین وجهی مستجاب شد، و حسین به آنچه اراده کرده بود و می‌‏خواست، رسید؛ همه مقاصدش حاصل شد، و همه حوایج حقیقی و خواسته‌‏هایش برآورده شد، همه یاران و اصحابش قلّه‌‏های بلند تقرب به خدا را فتح نمودند و برکات کار آنها تا روز قیامت، شکوفا و زنده و پایدار است و آیه شریفه «مَثَلًا کَلِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ» در طول قرون و اعصار تا روز قیامت، تفسیر شد.

والسلام علی الحسین وعلی اولاد الحسین وعلی اصحاب الحسین و رحمه الله وبرکاته‏

صبح روز عاشورای ۱۴۲۸ هجری قمری، عرض و تقدیم شد
لطف الله صافی‏