سیره امام زمان عج در برخورد با مخالفان چگونه است؟

 

آيا روايتى كه دال بر اين است كه شيوه امام زمان(عج) با حضرت على(ع) در برخورد با دشمنان متفاوت است و حضرت على(ع) به جفر ابيض عمل كرد و امام زمان(عج) به جفر احمر عمل مى كنند صحت دارد؟ آيا روايتى كه دال بر بى فايده بودن ايمان آوردن بعد از ظهور حضرت است و اين كه آيه « يوم لا ينفع نفسا ايمانها» مصداقش زمان ظهور امام زمان(عج) است صحت دارد؟

در روايتى آمده است: روزى كه پيامبر (ص) دار فانى را وداع گفت، على (ع) به سفارش وى در خانه نشست تا قرآن را گردآورد. او پس از پايان كار، قرآن را به مسجد برد و به ابوبكر عرضه كرد. عمر گفت: اى على اين قرآن را به جاى خود برگردان، ما نيازى به آن نداريم. حضرت آن را گرفت و به خانه برگشت.

هنگامى كه عمر به خلافت رسيد، روزى به على (ع) گفت: اگر بخواهى، مى توانى قرآنى كه نزد ابوبكر آوردى اكنون بياورى تا گرد آن جمع شويم.

حضرت فرمود: هيهات، راهى براى رسيدن به آن نيست. من در زمان ابوبكر چنان كردم تا برشما اتمام حجت كرده باشم و در روزقيامت نگوييد ما از اين غافل بوديم يا براى ما نياوردى.

اكنون اين قرآن نزد من است و جز پاكان و جانشينان من كسى به آن دست نمى زند.

عمر گفت: آيا زمانى براى اظهار اين قرآن وجود دارد؟ حضرت فرمود: آرى، هنگامى كه قائم از فرزندانم ظهور كند. تمام كتابها و نوشته هاى معصومان (عليهم السلام) به نامهاى صحيفه جامعه كه املاى رسول الله (ص) و خط على (ع) بود.، كتاب على (ع)، مصحف فاطمه (س)، جفر ابيض، جفر احمر وصحيفه هايى كه نام تمام پيامبران، پادشاهان و پيروان اهل بيت (عليهم السلام) برآن نوشته است، نزد امام عصر (ع) قراردارد. (الشيعه و الرجعه، ج 1، ص. 419 بصائرالدرجات، ص. 142 ص. 147 معجم الامام المهدى، ج 3، ص. 388). پس جفر احمر و جفر ابيض هردو نزد امام زمان خواهد بود و بر آن اساس عمل خواهد كرد.

البته درست است كه متناسب با شرايط زمانى و مكانى و استراتژيكى، امكان دارد بعضى تفاوت ها بين برنامه هاى امام زمان با برنامه هاى حضرت على وجود داشته باشد اما بايد بدانيم وقتى امام زمان (عج) ظهور و قيام كند، مانند روش پيامبر (ص) و اميرالمومنين (ع) ابتدا با رحمت و مهربانى فراوان به بيان حقيقت دين و پيام اسلام براى جهان مى پردازد و گروه فراوانى توبه مى كنند و انسان هاى پاكى مى شوند. حتى غير مسلمانان نيز سخن ايشان را مى پذيرند و گرد او جمع مى شوند. حضرت، به كمك و يارى آنها نهضت خود را شروع مى كند. كسانى كه سخن امام را نپذيرفته اند، اگر به اين دليل باشد كه هنوز دلايل كافى نديده اند و اطمينان ندارند، به آنها مهلت داده مى شود تا خوب بينديشند و كسى معترض آنها نمى شود. اما اگر بعد از اتمام حجت و اقامه دليل، باز هم به دشمنى خود ادامه دهند و بى دليل به مخالفت برخيزند، امام با آنها برخورد مى كند

مهدى (ع) على زمانه و حجت دوران است. در روايت است كه سيره مهدى (ع) همان سيره محمد (ص) و على (ع) است:

يسير فيهم بسيره رسول الله و يعمل بينهم بعمله.[مهدى (ع)] در ميان آنها به سيره رسول خدا عمل مى‏كند و راه و روش او را انجام مى‏دهد.

يسير بسيره رسول الله و لا يعيش الا عيش امير المؤمنين.

[مهدى (ع)] از سيره جدش رسول خدا (ص) پيروى مى‏كند و شيوه زندگى ‏اش هم چون امير مومنان (ع) است.

المهدى يقفوا اثرى لا يخطى‏ء.]

مهدى (ع) روش من (پيامبر) را دنبال مى‏كند و هرگز از روش من بيرون نمى‏رود.

امام صادق (ع) در پاسخ به پرسش از سيره امام مهدى (ع) چنين فرمود:

يصنع ما صنع رسول الله (ص)، يهدم ماكان قبله، كما هدم رسول الله (ص) امر الجاهليه و يستأنف الاسلام جديداً.]

سيره آن حضرت، سيره رسول خداست امور خرافى و سنت‏هاى جاهلى را منهدم مى‏كند و اسلام را به شكل نو و جديد عرضه مى‏كند.

محمد بن مسلم از امام باقر (ع) چنين روايت مى‏كند:

حضرت قائم (ع) به همان سيره رسول خدا (ص) عمل مى‏كند تا اسلام پيروز شود. پرسيدم سيره رسول خدا چگونه بود؟فرمود: آنچه در جاهليت بود باطل كرد و مردم را به عدالت دعوت نمود. حضرت قائم (ع) نيز آنچه در دوره صلح و زمان غيبت رايج بود باطل مى‏كند و آنها را به عدالت دعوت مى‏نمايد.

اشبه الناس بى خلقاً و خلقاً.

مهدى شبيه‏ترين افراد به من از جهت ظاهرى و خُلق و خوى است.

سنته سنتى يقيم الناس على ملتى و شريعتى…

شيوه او شيوه من است، مردم را بر دين و آيين من وا مى‏دارد.

ان قائمنا اهل البيت اذا قام لبس ثياب على (ع) و سار بسيره على (ع).

قائم ما اهل بيت هنگامى كه قيام كند، همچون على (ع) لباس خواهد پوشيد و به سيره او عمل خواهد كرد.

انّه متّبع لامبتدع و انّه معصومٌ فى حكمه.

او تابع سنّت من است و هرگز بدعت‏گزار نيست. او در داورى‏هاى خود از لغزش و اشتباه مصون است.

يعمل بسنّتى و يكون عطاؤه هنيئاً و ينزل بيت المقدس.

به سنّت من رفتار مى‏كند عطايايش گوارا است و در بيت ‏المقدّس فرود مى‏ آيد.

يدعوا الناس الى كتاب الله و سنّه نبيّه والولايه لعلىّ بن أبى‏طالب والبراءه من عدوّه.

او مردم را به سوى كتاب خدا، سنّت پيامبر (ص)، ولايت على بن ابى‏طالب (ع) و بيزارى از دشمنان او دعوت مى‏كند.

أبطل رسول‏الله (ص) ما كان فى الجاهليه، واستقبل الناس بالعدل و كذلك القائم.

پيامبر اكرم (ص) نشانه ‏هاى جاهليت را از بين برد و با عدالت در ميان مردم رفتار نمود، قائم (عج) نيز چنين خواهد كرد

بنابراين، حضرت تنها با دو گروه برخورد و مبارزه مى كند:

بنابراين، حضرت تنها با دو گروه برخورد و مبارزه مى كند:

1 گروهى كه بدون دليل بر عقايد خود پا مى فشارند، دليل هاى روشن امام را نمى پذيرند و به مخالفت قيام مى كنند.

2 سران ظلم و شرك كه دنيا را از آن خود مى دانند و با آزادى و سعادت مردم مخالف اند و همه چيز را براى خود مى خواهند و حقوق مردم را رعايت نمى كنند و خواستار ظلم، فساد و گناه هستند.

پس از قرن‏ها انتظار و تحمّل رنج، سرانجام روزگار ستم وتاريكى‏ها به سر آمده، پرتو خورشيد سعادت، نمايان مى‏گردد و شخصيت بزرگى كه با يارى الهى، بناى زدودن آثار ستم و جور را دارد، ظهور مى‏كند. آن حضرت، دست به اصلاحات گسترده و دگرگونى‏هاى بنيادى در دو بُعد معنوى و مادى مى‏زند و جامعه بشرى را چنان سامان مى‏بخشد كه خشنودى خداوند را در پى داشته باشد.

در اين ميان، اگر اشخاص، احزاب و گروه‏هايى بخواهند با ايجاد مشكلات، مانع اين قيام عظيم شوند يا با اخلال گرى حركت قيام او را كند نمايند، دشمنان سرسخت بشريّت و دين الهى محسوب مى‏شوند و كيفر آنان جز نابودى به دست قدرتمند حضرت مهدى نخواهد بود.

افراد اخلال گر در انقلاب امام، كسانى هستند كه دستشان به خون بشريّت آلوده است يا انسان‏هاى بى‏تفاوتى هستند كه در برابر جنايات تجاوز گران، سكوت پيشه كرده، ولى در برابر حضرت، پرچم مخالفت بر مى‏دارند و يا كج فهمانى هستند كه درك خود را بر سخن حضرت برترى مى‏دهند. طبيعى است كه بايد آنان با قاطعيت تمام سركوب شوند تا جامعه بشرى براى هميشه از شرّ آنان مصون بماند. از اين رو، روش و سياست حضرت مهدى (عج) با آنان بسيار قاطعانه و بدون اغماض است.

هنگامى كه امام قيام مى كند، باگروهها و دسته هاى گوناگونى برخورد خواهد كرد. برخى از آنان قوم ونژاد

خاصى هستند، گروهى پيرو اديان ديگرى‏غير از اسلامند و گروهى هر چند به ظاهر مسلمانند، ولى منافقانه رفتار مى‏كنندويا از مقدس نماهاى كج فهمى هستند كه با حضرت مخالفت مى‏نمايند و يا پيروفرقه‏هاى باطل مى‏باشند. امام (ع) با هر يك ستيز خاصى دارد كه با نقل رواياتى آن را بازگو مى‏كنيم:

امام صادق (ع) مى‏فرمايد: «آن‏گاه كه قائم ما قيام كند، بين او وعرب و قريش راهى جز شمشير (و جنگ نظامى) نخواهد

امام صادق (ع) در زمينه ستيز با قريش مى‏فرمايد: «هنگامى كه حضرت قيام كند… قريش را هدف قرار مى‏دهد. از آنان نمى‏ستاند جز شمشير و به آنان نمى‏دهد جز شمشير». (نعمانى، غيبه، ص 165 بحارالانوار، ج 52، ص 355)

شايد مراد از «از قريش نمى‏گيرد مگر شمشير» اين باشد كه قريش از حضرت فرمانبردارى نمى‏كنند و در اخلالگرى وايجاد مشكلات مى‏كوشند و به‏طور مستقيم و غير مستقيم سبب پيكار و جنگ با حضرت مى‏شوند و حضرت نيز جز اسلحه، روش ديگرى را مناسب نمى‏بيند. چنانچه در روايتى آمده: پس از آن كه اهل مكه با امام بيعت كردند حضرت نماينده اى از طرف خود منصوب مى كند. و به طرف مدينه روانه مى شود ولى در راه اطلاع مى يابد كه آن نماينده را به قتل رسانده اند، لذا دوباره به مكه باز مى گردد و فقط جنگجويان را به قتل مى رساند. (بحارالانوار، ج 52، ص 308)

امام باقر (ع) مى‏فرمايد: «واى به حال مرجئه فردا هنگامى كه قائم ما قيام كند. به چه كسى پناه خواهند برد؟» راوى گفت: مى‏گويند، در آن هنگام كه ما و شما در برابر عدالت يكسان خواهيم بود؟ فرمود: «هر يك از آنان توبه كند، خدا از او مى‏گذرد و اگر در درون خود نفاق و دورويى داشته باشد، خداوند جز او كسى را تبعيد و آواره نمى‏كند و اگر چيزى از آن نفاق را آشكار سازد، خداوند خونش را خواهد ريخت». (بحارالانوار، ج 2، ص 357)

اميرمؤمنان (ع) پس از شكست خوارج به هنگام گذشتن از كشتگان آنان فرمود: «آن كس شما را به كشتن داد كه شما را فريفت».

پرسيده شد: او كيست؟ فرمود: «شيطان و نفس‏هاى پليد» اصحاب گفتند: خداوند، ريشه آنان را تا پايان دنيا قطع كرد.

حضرت پاسخ داد: «خير سوگند به آن كه جانم در دست اوست، آنان در صلب‏هاى مردان و رحم زنان خواهند بود و پى در پى خروج خواهند كرد تا آن‏كه به سركردگى شخصى به نام اشمط بين رودهاى دجله و فرات خروج كنند. در آن روزگار مردى از اهل‏بيت ما به جنگ او مى‏رود و او را به هلاكت مى‏رساند و از آن پس هيچ قيامى از خوارج تا روز قيامت نخواهد بود». (مروج الذهب، ج 2، ص 418)

امام صادق (ع) مى‏فرمايد: «هنگامى كه حضرت قائم (عج) قيام كند، همه ناصبيان و دشمنان اهل بيت را بر آن حضرت عرضه مى‏كنند. اگر به اسلام- كه همان ولايت اهل بيت است- اقرار كردند، آنان را رها مى‏كند و گرنه به قتل مى‏رسند، يا آنان را به پرداخت جزيه- هم‏چنان‏كه اهل ذمّه مى‏پردازند- ملزم مى‏كند».

امام باقر (ع) مى‏فرمايد: «هنگامى كه حضرت قائم (عج) قيام كند، بر يك يك ناصبيان ايمان را عرضه مى‏كند اگر پذيرفتند، آنان را رها مى‏سازد و گرنه گردنشان را مى‏زند، يا از آنان جزيه مى‏گيرد. چنان‏كه امروز از اهل ذمّه جزيه مى‏گيرند و آنان را از شهرها به روستاها (و كشتزارها) تبعيد مى‏كنند». (كافى، ج 8، ص 227 اثبات الهداه، ج 3، ص 450 بحارالانوار، ج 52، ص 375 تنقيح المقال، ج 2، ص 43)

مرحوم مجلسى مى‏گويد: شايد اين حكم مربوط به آغاز قيام باشد زيرا ظاهر روايات اين است كه از آنان جز ايمان پذيرفته نمى‏شود و اگر نپذيرند، كشته مى‏شوند. (مرآه العقول، ج 26، ص 160)

ابوبصير مى‏گويد: به امام صادق (ع) عرض كردم: رفتار امام مهدى (عج) با ناصبى‏ها و كسانى كه با شما دشمنى دارند، چگونه خواهد بود؟ فرمود: «اى ابا محمد در دولت و حكومت ما، مخالفان بهره‏اى نخواهند داشت. خداوند براى ما خون‏هاى‏شان را در آن هنگام حلال خواهد كرد ولى امروز خونشان بر ما و شما حرام است. پس كسى تو را فريب ندهد و بدان روزگارى كه قائم ما قيام كرد، حضرت براى خدا و رسولش و براى ما انتقام خواهد گرفت». (بحارالانوار، ج 52، ص 376)

بر اساس روايات، امام زمان‏عليه السلام نسبت به اهل كتاب (يهود و نصارا) نيز سياست نرمش و مدارا را در پيش مى‏گيرد. در ابتداى امر اهل كتاب، پرداخت جزيه در حكومت حضرت به صورت مسالمت‏آميز زندگى مى‏كنند. اما بعد از اتمام حجّت و بر طرف شدن موانعى كه بر سر راه هدايت و ايمان افراد وجود دارد و تشكيل مدينه فاضله و… عده بسيار زيادى ايمان مى‏آورند و ديگر كسى گمراهى باقى نمى‏ماند مگر افراد لجوج كه در عين تمام شدن حجّت، كفر مى‏ورزند. پيش‏تر گذشت كه مسيحيان پس از بازگشت عيسى مسيح و اقتداى او به امام مهدى‏عليه السلام، همگى به تبع آن حضرت، پيرو و مطيع امام مهدى خواهند شد.

نتيجه آنكه، قيام و ظهور حضرت مهدى (عج) رحمت و شفقت براى عموم مردم و نقمت و عذاب براى كافران و ستمگران (گروه باطل) است و مردم در امن و امان خواهند بود. نه تنها آسيبى به آنها نخواهد رسيد بلكه در صلح و امنيت و آسايش زندگى خواهند كرد. اما حكّام جور و ستم و مفسدان، در صورت نپذيرفتن ارشادات و نصايح امام، در معرض نابودى و هلاكت قرار خواهند گرفت و اين عين عدالت و رحمت به جامعه انسانى است.

آرى اين درخشان‏ترين و شكوهمندترين لحظه تاريخى است كه كل بشر آمال و آرزوهاى صلح گرايانه و عدالت خواهانه را در سيما و رفتار حضرت مهدى (عج) متجلى خواهند ديد و مشتاقانه و آگاهانه از او اطاعت خواهند كرد و به وجودش خواهند باليد. براين اساس او امام بر حق و خليفه و حجت خدا بر روى زمين است و نجات دهنده و ياور مستضعفان و صالحان مى‏باشد. زمانى كه او ظهور مى‏كند همه موجودات استعدادهاى نهانى غايى خود بروز خواهند داد و از جماد و نبات گرفته تا انسان، همگى مانند زمين تشنه‏اى كه باران را در خود جذب مى‏كند استعدادهاى واقعى خود را نشان مى‏دهند و به كمال و معنويت سوق داده مى‏شوند. با وجود مبارك امام عصر حتى زمين‏ها، كوه‏ها و طبيعت به بركت قدمش، با بركت مى‏شوند و به استقبالش خواهند شتافت. پس به جاى ترس و نگرانى و به جاى اضطراب و ناراحتى با نگاهى اميدوار و نشاطى روح‏افزا در جهت آمادگى براى استقبالش تلاش كنيم.

حكومت امام زمان تمامى عالم را فرا خواهد گرفت و حصارها و مرزها برچيده و قانون الهى حاكم خواهد شد. امام مهدى (عج) در نخستين قدم اصلاحى و تربيتى، عقل و دانش مردم را كامل و اخلاق و رفتارشان را اصلاح خواهد كرد يعنى مهم‏ترين برنامه او فرهنگى و تربيتى خواهد بود، نه برخوردهاى تنبيهى و استبدادى. در واقع آن حضرت براى نجات و رستگارى مردم مى‏آيد، نه براى سخت‏گيرى و دشمنى. به همين جهت همه در راحتى و امن و امان خواهند بود.

او نجات دهنده بشريت از ظلم و كفر و جهل و بيداد است. در پرتو هدايت گرى و ارشادات او، انسان‏ها در مسير تعالى و تكامل قرار گرفته و تمامى كوته بينى‏ها، تنگ نظرى‏ها و افكار بسته و كوتاه- كه سرچشمه بسيارى از تضادها و برخوردهاى خشونت‏آميز اجتماعى است- برطرف خواهد شد و….

حال با اين مطلب مژده و خبر مسرت بخش بايد كاملاً اميدوار بود و در آرزوى تحقق اين حكومت جهانى، لحظه شمارى كرد. البته وحشت و بيم براى گروه باطل (مفسدان، ظالمان و كافران) است آن هم در صورتى كه ايمان نياورند و يا عمل خيرى انجام ندهند و بر ظلم و فسادگرى خود پافشارى كنند كه مشمول خشم و قهر حضرت خواهند شد.

براى مطالعه بيشتر ر. ك:

1 آينده جهان، رحيم كارگر، مركز تخصصى مهدويت قم

2 نشانه هايى از دولت موعود، نجم الدين طبسى، بوستان كتاب قم

3 مهدويت (پس از ظهور)، رحيم كارگر، نشر معارف

پرسمان