سه طلاقه چیست
فهرست این نوشتار:
سه طلاقه
پرسش 273 . «سه طلاقه» به چه معناست؟
اگر مردى زنى را دوبار طلاق دهد و به او رجوع كند يا دوبار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش كند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام مى شود و احتياج به محّلل دارد.
تبصره. محلل به مردى مى گويند كه زن بعد از طلاق سوم با رعايت شرايط خاص با او ازدواج مى كند تا شوهر اول بتواند با او ازدواج كند.
- (احكام ازدواج،پرسمان).
مسأله 2527 اگر زنی را دو بار طلاق دهد و به او رجوع کند یا دوبار او را طلاق دهد و بعد از هر طلاق عقدش کند (1)، بعد از طلاق ِ سوم ، آن زن بر او حرام است ، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با چهار شرط (2) به شوهر اوّل حلال می شود، یعنی می تواند آن زن را دوباره عقد نماید:
اوّل : آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد، و اگر مثلًا یک ماهه یا یک ساله او را صیغه کند، بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اوّل نمی تواند او را عقد کند. دوم : شوهر دوم بالغ باشد و با او نزدیکی و دخول کند. و بنا بر احتیاط واجب باید انزال شود (3) سوم : شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد (4) چهارم : عده طلاق یا عده وفات شوهر دوم تمام شود (5).
(1) (خوئی )، (تبریزی )، (سیستانی ): یا بعد از یک طلاق رجوع و بعد از طلاق ِ دیگر عقد کند ..
(فاضل ): بعد از هر طلاق و گذشتن عدّه عقدش کند، یا بعد از یک طلاق ، رجوع و بعد از طلاق دیگر و گذشتن عدّه ، عقد کند ..
(2) (خوئی )، (صافی )، (سیستانی )، (تبریزی ): با پنج شرط ..
(3) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی ): دوم : شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند و احتیاط واجب آن است که نزدیکی از جلو زن باشد ..
(گلپایگانی )، (صافی ): دوم آن که شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند و بنا بر احتیاط واجب ( (صافی ): نزدیکی از جلو باشد و) انزال هم بنماید ..
(فاضل ): دوم : بنا بر احتیاط، شوهر دوم بالغ باشد و باید با او نزدیکی و دخول کند و بنا بر احتیاط واجب باید انزال شود و نزدیکی از جلوی زن باشد ..
(نوری ): دوم : شوهر دوم بالغ و با او نزدیکی و دخول کند و بنا بر أقوی باید نزدیکی از جلوی زن صورت بگیرد ولی انزال ، لازم نیست ..
(زنجانی ): دوم : شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند ..
(4) (زنجانی ): سوم : شوهر دوم طلاقش دهد یا عقد وی را فسخ کند یا عقد زن به علّتی همچون شیر دادن فسخ گردد یا شوهر دوم بمیرد.
(5) (خوئی )، (سیستانی )، (تبریزی): [و] پنجم : بنا بر احتیاط واجب شوهر دوم ( (سیستانی ): در زمان نزدیکی ) بالغ باشد. (صافی): [و] پنجم : آنکه بنا بر احتیاط شوهر دوم بالغ باشد.
(اراکی): مسأله اگر زنی را دوبار طلاق دهد و بعد از هر طلاق به او رجوع کند، یا دوبار او را طلاق رجعی دهد و بعد از هر طلاق و تمام شدن عدّه عقدش کند، بعد از طلاق سوم آن زن بر او حرام است ، ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با چند شرط به شوهر اوّل حلال
می شود، یعنی می تواند آن زن را دوباره عقد نماید: اوّل : شوهرِ دوم بالغ باشد. دوم : آن که عقد شوهر دوم همیشگی باشد و اگر مثلًا یک ماهه یا یک ساله او را صیغه کند، بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اوّل نمی تواند او را عقد کند سوم : شوهر دوم از جلو با او نزدیکی و دخول کرده باشد به نحوی که هر دو لذّت برده باشند. چهارم : شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد. پنجم : عده طلاق یا عده وفات شوهر دوم تمام شود.
(بهجت ): مسأله اگر زنی را دوبار طلاق داد و بعد از طلاق دوباره رجوع کرد یا عقد مجدّد نمود و یا بعد از یک طلاق رجوع و بعد از طلاق دیگر او را عقد کرد، در هر صورت بعد از طلاق سوم ، آن زن بر او حرام می شود؛ ولی اگر زن بعد از طلاق سوم به مرد دیگری شوهر کند، با شرایط ذیل به شوهر اوّل حلال می شود یعنی شوهر اوّل می تواند دوباره او را عقد نماید: (1 شوهر دوم باید بالغ باشد. (2 شوهر دوم از جلو با او نزدیکی کند که موجب غسل باشد، و بنا بر أحوط باید انزال شود. (3 عقد شوهر دوم دائمی باشد. 4 شوهر دوم طلاقش بدهد یا بمیرد. (5 عدّه طلاق یا وفات شوهر دوم تمام شود.
(مکارم ): مسأله هرگاه همسرش را دوبار طلاق دهد بعد عقدش کند و یا به او رجوع کند (و بنا بر احتیاط واجب در هر بار نزدیکی نماید و بعد از دیدن حیض و پاک شدن او را طلاق دهد) در مرتبه سوم که او را طلاق داد آن زن بر او حرام می شود و تنها در صورتی بر او حلال خواهد شد که بعد از گذشتن عدّه به عقد دائم شوهر دیگری درآید و با او نزدیکی کند، سپس او را طلاق دهد، بعد از عدّه شوهرِ اوّل ، می تواند با او ازدواج کند.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س: اگر مردى زن خود را دوبار طلاق دهد و بعد از طلاق دوم و انقضاى عدّه، كسى او را متعه كند، آيا عقد متعه اثر دو طلاق سابق را از بين مى‌برد كه با طلاق سوم به محلل محتاج نباشد؟
ج)
متعه هادم نيست على‌الاحوط الوجوبى.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
سؤال 322. اگر زوجین سه بار طلاق بگیرند، به یکدیگر حرام مى شوند؟
جواب: زنى را که سه مرتبه طلاق داده اند بر شوهرش حرام مى شود، ولى اگر با شرایطى که در بخش بیست وششم (احکام محلّل) آمده با مرد دیگرى (محلّل) ازدواج کند و سپس طلاق بگیرد مى تواند با شوهر اوّل دوباره ازدواج کند.احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى
سؤال 1030. در بحث محلّل، صرف دخول کفایت مى کند یا هر دو باید ارضا شوند؟
جواب: دخول کافى است.
سؤال 1031. آیا نکاح محلّل، هادم یک طلاق و دو طلاق نیز مى باشد؟ یعنى پس از ازدواج محلّل، زوج اوّل مى تواند سه طلاق دیگر بدهد؟
جواب: آرى هادم مى شود.
سؤال 1032. در صورتى که محلّل بعد از وطى مرتد شود، آیا تحلیل حاصل مى شود؟ ارتداد پیش از وطى چطور؟ حکم مسأله در صورت ارتداد و اسلام مجدّد زوجه، پیش از وطى و پس از آن چه مى باشد؟
جواب: ارتداد بعد از وطى اثرى ندارد، ولى قبل از وطى زوجیت را باطل مى کند; بنابراین دخول اثرى ندارد.
سؤال 1033. آیا در وطى معتبر در ازدواج محلّل، وطى و دخول حلال شرط است، یا اگر دخول حرام واقع شده باشد (مانند وطى در ایام حیض، یا وطى در حال احرام) آن هم در تحقّق حلّیّت کافى است؟
جواب: کفایت مى کند.
سؤال 1034. یکى از برادران اهل سنّت زوجه خویش را در یک جلسه و در حالت عصبانیت سه طلاق کرده است، علماى اهل سنّت گفته اند: «طلاق بائن واقع شده و زوجه اش بر او حرام شده است و باید محلّل بگیرد». اگر آن مرد سنّى شیعه شود چه حکمى دارد؟
جواب: احتیاط واجب آن است که نسبت به آنچه در گذشته واقع شده معامله مذهب سابق را کند، یعنى احتیاطاً محلّل بگیرد.احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى
فلسفه محلّل در طلاق
پرسش : مردی که زن خود را «سه طلاقه» کرده، اگر بخواهد مجدداً با او ازدواج کند چرا احتیاج به ازدواج با دیگری دارد؟
پاسخ اجمالی: اسلام با مقرّر کردن شرط محلل در طلاق سوم، خواسته است از تکثیر طلاق و از این که طرفین طلاق را بازیچه خود قرار دهند جلوگیرى نماید؛ زیرا با تحریک عواطف و غیرت مرد، باعث می شود که او فکر طلاق را از سر بیرون کند.
پاسخ تفصیلی: علماى اسلامبه پیروى از قرآنمجید، بر این امر اتّفاق دارند که اگر مردى همسر خویش را با شرایط مخصوصى سه بار طلاقداد، همان شوهر در صورتى مى تواند با آن زن مجدّداً ازدواج کند که آن زن با شخص دیگرى ازدواجنماید. اگر او زن را با طیب خاطر طلاق دهد، طرفین مى توانند براى بار چهارم با هم ازدواجنمایند و تا این کار عملى نشود، آن زن بر شوهر اوّل حراماست.
فلسفه این شرط معلوم است؛ زیرا اسلامبا مقرّر کردن آن، خواسته است از تکثیر طلاق بکاهد و از این که طرفین طلاقرا بازیچه خود قرار دهند (هر موقع خواستند ازدواج کنند و هر موقع خواستند از هم جدا شوند) جلوگیرى نماید؛ زیرا:
اوّلا: هنگامى که مرد مى خواهد اقدام به طلاقسوّم کند، اگر به موضوع «محلّل» متوجّه شود و بداند که ازدواجچهارم منوط به این است که این زن با شخص دیگرى ازدواج کند و طلاقبگیرد، ممکن است از اصل طلاق منصرف شود؛ زیرا، اقدام زن و مرد به طلاق معمولا توام با امید برگشت است و این امید در طلاقسوّم بکلّى منتفى است، چون هیچ مقامى نمى تواند شخص دوّم را مجبور به طلاقسازد؛ چون ممکن است روح طرفین آن چنان با یکدیگر توافق پیدا کند که طرفین مایل به ادامه ازدواجباشند و یا لااقل شوهر دوّم (محلّل) حاضر به طلاقنشود.
اندیشه این مطلب که شاید «محلّل» دیگر زن را طلاقندهد، در بسیارى از افراد موثّر افتاده و از اقدام به طلاقباز مى دارد.
ثانیاً: لزوم وجود «محلّل» در ازدواجچهارم چه بسا حسادت و به تعبیر صحیح تر عواطف و غیرت و شهامت مرد را تحریک کند که فکر طلاقرا از مغز خود بیرون سازد؛ زیرا غیرت و عاطفه خاصّ زناشویى مانع از آن مى شود که زنى که مدّتى با او به سر برده – حتّى پس از طلاقو از طریق مشروع – در اختیار دیگران قرار گیرد؛ و اسلامبا پیش کشیدن مساله «محلّل» در ازدواجمجدّد، خواسته است عواطف مردان را به نفع زنان و براى بقاى رشته زناشویى تحریک کرده و از طریق صحیح و معقول، از افزایش طلاقجلوگیرى نماید.
در پایان باید این نکته را نیز متذکر شد: ازدواجبا شخص دیگر گاهى تمایلات زن را به شوهر اوّل تشدید مى کند؛ زیرا گاهى ازدواجدوّم مطابق میل زنان صورت نمى گیرد و رفاه و آسایشى که در خانه شوهر اوّلى داشت در خانه دوّمى میسّر نمى شود؛ چه بسا عواطف و اخلاقشوهر اوّلى در نظر وى برترى پیدا مى کند و با این شرایط و مقایسه، انقلاب روحى پیدا کرده و به ارزش زندگى از دست رفته خود پى مى برد و با حالت حسرت و ندامت تصمیم مى گیرد که اگر ورق برگردد و بار دیگر با شوهر اوّل ازدواجنماید، تا آن جا که ممکن است محیط زندگى را گرم و روشن نگاه دارد و از پیش کشیدن موضوعات کوچک منصرف شود و به ناسازگارى خود در پرتو صبر و استقامت خاتمه دهد.(1)
پی نوشت:
- (1). گرد آوري از کتاب: پاسخ به پرسش های مذهبی، آیات عظام مکارم شیرازی و جعفر سبحانی، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع)، چاپ دوم، ص 347.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۲۲پرسش: آیا مطلقه ثلاثه به وسیله وطی محرم محلل (مانند وطی در حال احرام یا روزه واجب یا حیض و نفاس یا تنگی وقت نماز واجب یا بالغ نبودن زوجه یا وطی منتهی به افضای غیر بالغه یا …)، بر زوج اول حلال می شود؟
پاسخ: حلال می شود .
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
- مهر المسمی مهر المثل چیست
- دختر رشیده کیست
- باکره چیست و از نظر فقهی به چه معناست
- حکم محرمیت ناپدری و نامادری
- معنی ربیبه چیست
- حکم اجبار شوهر به بی حجابی زن و حق طلاق
نحوه خواندن صیغه ازدواج دائم (متن+ترجمه)
نحوه خواندن صیغه ازدواج موقت(متن+ترجمه)
کلید: سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیستسه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیستسه طلاقه چیستسه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیستسه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه چیست سه طلاقه یعنی چه سه طلاقه در یک مجلس احکام سه طلاقه هفت طلاقه نه طلاقه ایام عده محلل کیست
سلام اگر در دوران عقد در صورتی که دخول اتفاق نیفتاده باشد مرد چند مرتبه با گفتن طلاق یا مثل آن در زمان های مختلف زوجه را طلاق گفته باشد و باز جدی گرفته نشده باشد حکمش چیست؟
سلام علیکم
شرایط طلاق وجود شاهد عادل و موارد دیگر هست.
چنین مردی ظاهرا تعادل روانی ندارند!؛ حتما به مشاور رجوع کنید مسئله ساده ای نیست که به راحتی از کنار آن عبور کنید. چنین فردی که در زمانهای مختلف طلاق می دهند شخصیت با ثباتی ندارند و برای ادامه زندگی لازم هست مشاوره داشته باشند.
وفقکم الله لکل الخیر