دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی

به صورت مختصر پیشرفت های علمی کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی:
۲۴ برابر شدن تعداد دانشجویان
ارتقای رتبه جهانی تولید علم به ۱۶ ام جهان
ارتقای تولید علم در رشته انرژی هسته ای به ۱۱ ام جهان
ارتقای تولید علم در رشته نانو تکنولوژی به ۱۶ ام جهان
ارتقای تولید علم در رشته بیوتکنولوژی به ۱۴ ام جهان
ارتقای تولید علم در رشته هوافضا به ۱۱ ام جهان
ارتقای تولید علم در رشته پزشکی به ۱۹ ام جهان
(منبع: مهدی فضائلی، دستاوردهای مادی و معنوی انقلابی به نام خدا، خبرگزاری فارس، ۱۳۹۶/۱۱/۱۸)
همچنین ز.ک: خبرنامه دانشجویان ایران، ۱۴ بهمن ۱۳۹۶
چهار دهه با انقلاب اسلامی ایران بدون روتوش +اینفوگرافی
برخی توضیحات:
نرخ باسوادی جمعیت بالای ۶ سال کشور در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، حدود ۴۷.۵ درصد[۱۴] بود که این میزان در سال های اخیر به ۸۷.۶ درصد رسیده است[۱۵].
پوشش تحصیلی دانش‌آموزان از حدود ۷۸ درصد قبل از انقلاب به بیش از ۹۸ درصد رسیده است و به لحاظ جنسیت نیز در حالی که قبل از انقلاب اسلامی ایران حدود ۳۷ درصد دانش‌آموزان محصل در مدارس، دختر بودند، امروز این نسبت به ۴۹ درصد رسیده است.[۱۶]
فضاهای آموزشی نیز پس از انقلاب اسلامی تغییر چشمگیری نموده است، به عنوان مثال تعداد مدارس و فضاهای آموزشی در قبل از انقلاب اسلامی ۱۴.۷ میلیون مترمربع بود که شامل ۴۶ هزار مدرسه و ۱۹۵ هزار کلاس درس می‌شد، اما از زمان پیروزی انقلاب، این فضا با رشد ۴ برابری به ۶۳ میلیون مترمربع رسید که شامل ۱۰۵ هزار پروژه آموزشی، ورزشی و پرورشی و ۵۲۶ هزار کلاس درس است.[۱۷]
از نظر تعداد دانشجویان نیز در حالی که در سال ۱۳۵۷، حدود ۱۷۶ هزار دانشجو در دانشگاه های کشور در حال تحصیل بودند، اما این رقم در حال حاضر به حدود ۴.۵ میلیون نفر رسیده است، به عبارت دیگر در حالی که جمعیت کشور در حال حاضر نسبت به دوران پیش از انقلاب، کمی بیش از دوبرابر شده است، اما جمعیت کل دانشجویان، ۲۷ برابر شده است[۱۸]. البته رشد علمی کشور، تنها مربوط به افزایش کمّی دانشجویان نمی باشد، بلکه کشور ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی از نظر شاخص های رشد علمی نیز توانسته است جایگاه بالایی را کسب کند، به عنوان مثال پیش از پیروزی انقلاب، دانشجویان ایرانی اساساً در المپیادهای علمی حضور نداشتند در حالی که سالهاست شاهد حضور دانشجویان ایرانی در المپیادهای علمی مطرح دنیا و کسب مدال های رنگارنگ از این المپیادها هستیم، همچنین از نظر مهم ترین شاخص سنجش رشد علمی کشور یعنی تعداد مدارک علمی نمایه شده در پایگاه های استنادی نیز رقم بالایی را داشته ایم به عنوان مثال پایگاه استنادی جهان اسلام، اطلاعات مدارک منتشر شده توسط پژوهشگران کشور را از سال ۱۱۹۷ هجری شمسی مستند کرده است که در جریان این کار مشخص شد در فاصله ۱۶۰ سال قبل از انقلاب تنها ۳۰۷۱ مدرک از ایران نمایه سازی شده است، در حالیکه تعداد مدارک ثبت شده بعد از انقلاب اسلامی به ۳۹۷ هزار و ۲۱۲ مورد می رسد، بنابراین هر چند زمان یک چهارم بوده است، اما تولید علم حدود ۱۳۰ برابر شده است[۱۹]. البته این آمار تنها مستند به پایگاه های داخلی نبوده و منابع بین المللی نیز آن را تایید می کنند به عنوان مثال در محافل بین المللی رشد علمی کشور را بر اساس افزایش یا کاهش مقالات علمی منتشره هر کشوری در مجلات بین المللی ISI می سنجند که بر این اساس قبل از انقلاب، ایران فاقد مقالات علمی منشره در مجلات ISI بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و اتمام جنگ تحمیلی رشد علمی ایران آغاز شد و با گذر زمان به اوج خود رسید . طبق یافته های مراکز علم سنجی بین المللی رشد علمی ایران با معیار جهانی تعداد مقالات منتشره ی در مجلات معتبر در فاصله ی بین سال های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۷ از ۷۳۶ مورد به ۱۳۲۳۸ مورد ارتقا یافته است و طی مدت ۱۲ سال به ۱۸برابر رسیده است، یعنی نرخ رشد تولید علم در ایران ۱۱ برابر از میانگین جهانی بالاتر است و ایران سریعترین رشد علمی را در بین کشورهای جهان دارد.
یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی خودکفایی در زمینه تعداد پزشکان می باشد، به ویژه اینکه در دوران پیش از انقلاب، به دلیل کمبودهای فراوانی که در این زمینه وجود داشت شاهد حضور هزاران پزشک خارجی از جمله از کشورهای شبه قاره هند بودیم که هم کیفیت لازم را نداشتند و هم به دلیل مشکلات زبانی، باعث بروز مشکلاتی می شدند که جان شهروندان را به خطر می انداخت، این در حالی است که افزایش ۱۰۰ برابری سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت و درمان بعد از انقلاب اسلامی منجر به رشد ۴۰۰ درصدی شاخص‌های بهداشتی و درمانی طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب شده است و به همین دلیل است که شاخص “امید به زندگی” نیز در مقایسه با قبل از انقلاب از ۵۰ به ۷۵ سال رسیده است.
قبل از پیروزی انقلاب حدود ۷ دانشکده پزشکی در دانشگاه‌ها ایجاد شده بود اما در حال حاضر حدود ۴۰ دانشگاه علوم پزشکی در سراسر کشور به فعالیت می‌پردازد، تعداد ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی از حدود ۶۰۰ نفر قبل از پیروزی انقلاب به حدود ۶ هزار نفر در سال افزایش یافت. سال ۵۷، تعداد کل پزشکان دارای کارت نظام پزشکی حدود ۱۷ هزار نفر بود، در حالی که طی این سال های گذشته، حدود۱۴۰ هزار پزشک در دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تربیت شده‌اند و همین مساله منجر به خودکفایی در زمینه تعداد پزشک شده است[۲۰].
به لحاظ کیفی نیز وضعیت پزشکی و درمان بسیار پیشرفت داشته است به طوری که امروزه کشور ما به یکی از قطب های درمان بیماران صعب العلاج در جهان تبدیل شده است و در شرایطی که در اوایل انقلاب بسیاری از عمل های جراحی تخصصی در خارج از کشور انجام می شد، امّا اکنون تمام اقدامات تخصصی و فوق تخصصی به جز چند مورد نادر که در زمینه بیماری های ژنتیکی است، در داخل کشور و توسط پزشکان ایرانی انجام می شود.[۲۱]
علاوه بر اینها در تولید دارو به چنان درجه ای از پیشرفت رسیده ایم که داروهای برخی بیماریهای صعب العلاج و لاعلاج همچون سرطان در کشور تولید می شود، در درمان ناباروری به یکی از قطب های درمانی جهانی تبدیل شده ایم، در پیوند اعضاء و بحث توریسم پزشکی و سایر بخش های مرتبط با بهداشت، درمان و سلامت، کشور ما جزء سرآمدترین های جهان قرار گرفته است در حالی که تا پیش از آن به صورت مطلق به بیگانگان وابسته بود.
در سایر زمینه ها نیز در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد توسعه چشمگیری بوده ایم که از برخی از آنها در دوران پیشین، حتی نشانی وجود نداشت و بقیه نیز در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی از رشد نجومی برخوردار شده اند که به نمونه ای از این آمارها اشاره می کنیم:
در نانوفناوری ، زیست فناوری ، فناوری اطلاعات ، فناوری هوا – فضا و فناوری هسته ای که از علوم استراتژیک به شمار می روند جایگاه نسبتاً شایسته ای یافته ایم، امروز در فناوری هسته ای که از مهمترین بخش های صنعت دنیای امروز است – و ایران دیروز از آن محروم بود – با همت و تلاش جوانان – آن هم با متوسط سنی ۲۷ سال – همه مراحل چرخه سوخت هسته ای را داراییم، در عرصه فناوری هوا – فضا که در دوران پهلوی از هیچ توانمندی برخوردار نبودیم پس از انقلاب اسلامی ، علاوه بر ساخت و طراحی ماهواره دانشمندان کشور موفق به طراحی و ساخت کاوشگر ملی ، پرتابگر ماهواره و کپسول زیستی برای اعزام موجود زنده به فضا شده اند، شایان ذکر است ایران دوازدهمین کشور دنیاست که دارای فناوری ساخت ماهواره است.
پی نوشت:
[۱۵] . نقل از رئیس سازمان نهضت سواد آموزی، ایسنا، https://www.isna.ir/news/۹۵۱۲۲۴۱۵۹۴۵/
[۱۶] . مصاحبه مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با خبرگزاری فارس، http://www.farsnews.com/printable.php?nn=۱۳۹۴۱۱۲۱۰۰۰۷۸۳
[۱۷]. همان.
[۱۸]. مصاحبه رسول ملک‌فر مشاور وزیر و مدیر کل حوزه وزارتی وزارت علوم با خبرگزاری فارس، http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=۱۳۹۰۰۷۲۴۰۰۱۱۰۷
[۱۹] . مصاحبه دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) با خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)، http://www.irna.ir/fa/News/۸۲۴۲۱۷۹۰
[۲۰]. وضعیت بهداشت، درمان و سلامت مردم در حکومت پهلوی و بعد از انقلاب اسلامی در یک نگاه، خبرگزاری سلامت ایرانیان(سینا)، http://sinanews.ir/detail/News/۴۲۴۳۱۲/۲۰۱۸ و نیز رک: پیشرفت های پزشکی پس از انقلاب، گزارش رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، خبرگزاری ایرنا، http://www.irna.ir/fa/News/۸۱۴۸۷۴۹۸
[۲۱]. پیشرفت های پزشکی پس از انقلاب، همان.

پرسمان