برخورد عملی و زدن در امر به معروف و نهی از منکر
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
. امر و نهی عملی
الف) مرحله سوم امر به معروف و نهی از منکر، امر و نهی با دست (کنایه از اِعمال قدرت و به‌کار بردن جبر و زور) است. مقصود از امر و نهی عملی این است که مکلف باید با اِعمال قدرت و به‌کار بردن جبر و زور، طرف را از انجام منکر و ترک معروف باز دارد.
ب) امر و نهی درجاتی دارد که تا با پایین‌ترین درجه و آسانترین روش می‌توان نتیجه گرفت نباید به درجه‌ی شدیدتر پرداخت. این درجات بر حسب شدت و ضعف و بر حسب نواعی که دارند بسیارند. برخی از آنها عبارتند از: حایل شدن و جلوی فرد را گرفتن، حربه از دست‌گرفتن، وسایل گناه را از دسترس او خارج ساختن، عقب‌راندن، دست طرف را محکم نگه‌داشتن، حبس‌کردن، سختگیری‌کردن، کتک‌زدن، به درد آوردن، مجروح و زخمی‌کردن، شکستن عضو، از کارانداختن، ناقص‌کردن، کشتن.
توجه:
با توجه به این که در زمان حاکمیت و اقتدار حکومت اسلامی می‌توان مراتب بعد از مرحله‌ی امر و نهی زبانی را به نیروهای امنیتی داخل (پلیس) و قوه‌ی قضاییه واگذار کرد، به خصوص در مواردی که برای جلوگیری از ارتکاب معصیت چاره‌یی جز اِعمال قدرت از طریق تصرف در اموال کسی که فعل حرام انجام می‌دهد یا تعزیر و حبس او ومانند ان نیست، در چنین زمانی با حاکمیت و اقتدار چنین حکومت اسلامی، واجب است مکلفین در امر به معروف و نهی از منکر به امر و نهی(قلبی و) زبانی اکتفا کنند، و در صورت نیاز به توسل به زور، موضوع را به مسؤولین ذیربط در نیروی انتظامی و قوه قضاییه ارجاع دهند، ولی در زمان و مکانی که حاکمیت و اقتدار با حکومت اسلامی نیست، بر مکلفین واجب است که در صورت وجود شرایط، جمیع مراتب امر به معروف و نهی از منکر را با رعایت ترتیب آنها تا تحقق غرض انجام دهند.
اینکه وظیفه‌ی مردم در امر به معروف و نهی از منکر در نظام جمهوری اسلامی، اکتفا به امر به معروف و نهی از منکر قلبی و زبانی است و مراتب دیگر آن بر عهده‌ی مسؤولین است فتوای فقهی است (نه حکمی از طرف دولت).
شاید این مطالب را هم بپسندید:
منبع: سایت هدانا برگرفته از رساله آموزشی آیت الله العظمی خامنه ای
آيت الله شبيري زنجاني
سوال
281 – نظر به وجوب فریضه امر به معروف و نهی از منکر و با توجه به اینکه در مواردی با تذکر لسانی امکان تاثیر در شخصی مرتکب منکر شده وجود ندارد، آیا می توان برای جلوگیری از منکرات از قوه قهریه استفاده کرد؟
پاسخ:
امر به معروف و نهی از منکر از فرائض مهم الهی است. وظیفه حکومت و آحاد مردم است تا در صورت تحقق شرایط، این واجب الهی را بپادارند. و باید دانست که امر به معروف و نهی از منکر دارای مراتبی است که در فرض حصول مطلوب با مرتبه پایین تر، باید به آن اکتفا شود.
برخی از مراتب امر به معروف که اگر توسط مردم انجام گیرد موجب برهم خوردن نظم عمومی می شود باید توسط حکومت اسلامی اجراء گردد.
ناهی منکر باید منکر را بشناسد و با شیوه صحیح به آن اقدام کند و انجام این واجب مهم نباید به واسطه منکر دیگر باشد. انجام این فریضه الهی باشیوه ای که خود منکری بزرگ باشد و موجب آسیب دیدن باورها و اعتقادات مومنین به مسایل شرعی شود، یقیناً از معاصی کبیره است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.
