اندازه روز قیامت چقدر است و در کدام سوره بیان شده

آن چه روزى است كه به اندازه پنجاه هزار سال است؟

خداوند در آيه 4 سوره مبارك معارج مى‏فرمايد:) فرشتگان و روح به سوى او (خداوند) عروج مى‏كنند در روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است: (تَعْرُجُ الْمَلائِكَهُ وَ الرُّوحُ إِلَيْهِ فِى يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَهٍ).(1) مراد از اين روز، روز قيامت است ومسلما منظور از عروج فرشتگان عروج جسمانى نيست، بلكه عروج روحانى است، يعنى آنها به مقام قرب خدا مى‏شتابند، و در آن روز كه روز قيامت است آماده گرفتن فرمان، و اجراى آن مى باشند. منظور از روح همان روح الامين بزرگ فرشتگان است كه در سوره قدر نيز به او اشاره شده است، آنجا كه مى‏گويد: (تَنَزَّلُ الْمَلائِكَهُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ): در شب قدر فرشتگان روح به فرمان پروردگارشان براى تقدير امور نازل مى‏شوند(2)

البته روح معانى مختلفى دارد كه در هر مورد به تناسب قرائن موجود ممكن است مفهوم خاصى ببخشد: روح انسان، روح به معنى قرآن، و روح به معنى روح القدس و به معنى فرشته وحى همه از معانى روح است كه در آيات ديگر قرآن به آنها اشاره شده «2».

و اما تعبير به پنجاه هزار سال از اين نظر است كه آن روز بر حسب سالهاى دنيا تا اين حد ادامه پيدا مى‏كند، و با آنچه در آيه 5 سوره سجده آمده است كه مقدار آن را يك هزار سال تعيين مى‏نمايد منافاتى ندارد، زيرا همانگونه كه در روايات وارد شده است در قيامت پنجاه موقف است، و هر موقف به اندازه يك هزار سال طول مى‏كشد. البته تفسيرهاى ديگرى براى عروج فرشتگان ذكر شده كه هيچ كدام مناسب به نظر نمى‏رسد، از جمله اينكه: منظور اين است كه زمان نزول و صعود فرشتگان كه از آغاز دنيا تا پايان آن مجموعا 50 هزار سال مى‏باشد كه عمر تمام دنيا است ولى آيات بعد به خوبى نشان مى‏دهد كه سخن درباره روز قيامت است نه دنيا (دقت كنيد).

بعضى نيز احتمال داده‏اند عدد پنجاه هزار سال براى تكثير باشد نه تعداد يعنى آن روز بسيار طولانى است.

و به هر حال اين درباره مجرمان و ظالمان و كافران است، لذا در حديثى از ابو سعيد خدرى آمده است كه بعد از نزول اين آيه كسى عرض كرد اى رسول خدا چقدر آن روز طولانى است؟ فرمود: و الذى نفس محمد بيده انه ليخف على المؤمن حتى يكون أخف عليه من صلاه مكتوبه يصليها فى الدنيا: قسم به كسى كه جان محمد به دست او است آن روز براى مؤمن سبك و آسان مى‏شود آسانتر از يك نماز واجب كه در دنيا مى‏خواند.(3)

(1) تفسير نمونه، ج 25، ص: 16
000 (2) (قدر- 4).
000 (3) تفسير نمونه، ج 25، ص: 17 -پرسمان.