آیا سجده بر پشت دست صحیح است
سجده باید بر چیزهایی باشد که سجده بر آنها صحیح است، لذا نمی توان بر پشت دست سجده کرد اما اگر هیچ چیزی نبود که بتوان بر آن سجده شود حکم آن در ادامه بیان می شود.
آیا سجده بر پشت دست صحیح است
فهرست این نوشتار:
آیا سجده بر پشت دست صحیح است
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
سجده بر پشت دست
س۸. آیا در سجده نماز می شود در مواقع اضطراری به پشت دست سجده کرد؟
ج. اگر در بین نماز چیزی که بر آن سجده می کند گم شود و چیزی که سجده بر آن صحیح است در دسترس نداشته باشد، چنانچه وقت وسعت داشته باشد باید نماز را بشکند، و اگر وقت تنگ است اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد، یا به واسطه ی سرما یا گرما و مانند اینها نمی تواند بر آن سجده کند، چنانچه لباس او از جنس کتان است یا چیزی که جنس پنبه و کتان دارد باید بر آن سجده کند و احتیاط آن است که تا سجده بر لباسی که از پنبه و کتان باشد ممکن است بر غیر آن یعنی غیر لباسی که از این جنس باشد سجده نکند. و اگر ندارد بنابر احتیاط واجب بر پشت دست خود سجده کند.
چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است:
چیزهایی‌که‌سجده‌بر‌آنها صحیح است: ۱. زمین ۲. آنچه‌از زمین می‌روید
به سه شرط: ۱. خوردنی نباشد ۲. پوشیدنی نباشد ۳. معدنی نباشد.
۱. سجده‌ی نماز باید بر زمین یا گیاهان غیر خوراکی که از زمین می‌روید گزارده شود، مانند سنگ و خاک و چوب و برگ درختان و امثال آن، و سجده بر چیزهای خوراکی و پوشاکی، هر چند از زمین بروید، مانند پنبه و گندم، و چیزهای معدنی که از جنس زمین محسوب نمی‌شود، مانند فلزات و شیشه و امثال آن صحیح نیست.
۲. سجده بر سنگ مرمر و دیگر سنگهایی که در ساخت یا زینت بنا به کار می‌رود صحیح است، و همچنین سجده بر عقیق و فیروزه و دُرّ و امثال آن، هر چند احتیاط (مستحب) آن است که بر این دسته‌ی آخری سجده نکنند.
۳. سجده بر چیزهایی که از زمین می‌روید و فقط خوراک حیوان است، مانند علف و کاه، صحیح است.
۴. سجده کردن بر برگ سبز چای بنابر احتیاط واجب صحیح نیست، ولی سجده بر برگ درخت قهوه که خود برگ، استفاده خوراکی ندارد صحیح است.
۵. سجده بر گُلهایی که خوراکی نیستند و نیز داروهای گیاهی که از زمین می‌روید و فقط برای معالجه‌ی بیماریها به کار می‌آید، مانند گل ختمی و گل بنفشه صحیح است، ولی بر گیاهانی که در موارد غیر معالجه نیز برای خواص طبّی که در آن است به مصرف خوراکی می‌رسد، مانند خاکشیر و امثال آن، درست نیست.
۶. گیاهانی که در بعضی از مناطق یا میان بعضی از مردم، خوردنی شمرده می‌شود،ولی دیگران از آن استفاده‌ی خوردنی نمی‌کنند، جزو خوراکیهاست و سجده بر آن صحیح نیست.
۷. سجده بر آجر و سفال و گچ و آهک و سیمان صحیح است.
۸. سجده بر کاغذی که از چوب و گیاهان – غیر از کتان و پنبه – ساخته می‌شود، درست است.
۹. اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد، با به واسطه‌ی سرما یا گرما و مانند اینها نمی‌تواند بر آن سجده کند، چنانچه لباس او از جنس پنبه یا کتان است یا چیزی از جنس پنبه و کتان دارد باید بر آن سجده کند، و احتیاط (واجب) آن است که تا سجده بر لباسی که از پنبه و کتان باشد ممکن است بر غیر آن یعنی غیر لباسی که از این جنس باشد سجده نکند، و اگر ندارد بنابر احتیاط واجب بر پشت دست خود سجده کند.
۱۰. اگر در بین نماز چیزی که بر آن سجده میکند گم شود و چیزی که سجده بر آن صحیح است در دسترس نداشته باشد، چنانچه وقت وسعت داشته باشد باید نماز را بشکند، و اگر وقت تنگ است به ترتیبی که در مسأله‌ی قبل گفته شد، عمل کند.
۱۱. جایی که انسان باید تقیه کند می‌تواند بر فرش و مانند آن سجده نماید، و لازم نیست برای نماز به جای دیگر برود، ولی اگر در همان محل بتواند طوری که به زحمت نیفتد بر حصیر یا سنگ و امثال آن سجده کند، باید بر این اشیا سجده نماید.
۱۲. اگر در سجده‌ی اول، مُهر به پیشانی بچسبد باید برای سجده‌ی دوم مهر را از پیشانی بر دارد، و اگر مهر را از پیشانی جدا نکند و به همان حال به سجده‌ی دوم برود اشکال دارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از رساله آموزشی آیت الله العظمی خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
مسأله 971ـ هرگاه چیزى که سجده بر آن صحیح است در اختیار ندارد، یا به واسطه گرمى و سردى زیاد نمى تواند بر آن سجده کند، باید بر لباسش اگر از کتان یا پنبه است سجده کند و اگر از چیز دیگر است (مثلاً از پشم است) بر همان یا بر فرش سجده نماید و اگر آن هم ممکن نیست بر فلزّات و اشیاء معدنى سجده کند و اگر مطلقا چیزى پیدا نمى کند که بتوان بر آن سجده کرد بر پشت دست خود سجده مى کند، بنابر این پشت دست آخرین چیزى است که مى توان بر آن سجده کرد.
مسأله 972ـ هرگاه در سجده اوّل مهر به پیشانى بچسبد باید آن را براى سجده دوم از پیشانى جدا کند و اگر به همان حال به سجده دوم رود اشکال دارد.
مسأله 973ـ هرگاه در اثناء نماز چیزى را که سجده بر آن صحیح است از دست بدهد، مثلاً بچّه اى آن را بردارد، چنانچه وقت نماز باقى است نماز را تمام کرده و بنابر احتیاط دوباره مى خواند و اگر وقت تنگ است قضا ندارد، در هر دو صورت به ترتیبى که در دو مسأله قبل گفته شد عمل نماید.
مسأله 974ـ هرگاه در حال سجده متوجّه شود پیشانى را بر چیزى گذارده که سجده بر آن جایز نیست، اگر ممکن است و منافات با صورت نماز گزار ندارد پیشانى را به روى چیزى که سجده بر آن صحیح است بکشد و اگر دسترسى ندارد و وقت تنگ است به دستور مسأله پیش عمل کند.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
مسأله 975ـ هرگاه بعد از نماز یابعد از سجده متوجّه شود بر چیزى سجده کرده که سجده بر آن جایز نبوده، نمازش صحیح است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از رساله آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
مسأله ۱۰۷۰ ـ اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد، یا اگر دارد به واسطه سرما یا گرمای زیاد و مانند اینها نمی‌تواند بر آن سجده کند، سجده بر قیر و زفت مقدم بر سجده بر غیر آنهاست، ولی اگر سجده بر آنها ممکن نباشد باید بر لباسش یا هر چیز دیگر که در حال اختیار سجده بر آن جایز نیست، سجده نماید. ولی احتیاط مستحب آن است که تا سجده بر لباسش ممکن است، بر چیز دیگر سجده نکند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از رساله آیت الله العظمی سیستانی.
پرسش: من قبلا گاهی اوقات تو نماز بنا به دلایلی مهر در دسترسم نبوده و برانگشت شصتم سجده میکردم چون شنیده بودم میشو د.تکلیف نمازهای گذشته من چیست؟
پاسخ:
اگر از روی جهل قصوری بوده اعاده لازم نیست.
منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله سیستانی
آیت الله وحید خراسانی
مراتب سجده بر لباس و فیروزه و پشت دست
مسأله ۱۰۹۳ ـ اگر چيزى كه سجده بر آن صحيح است ندارد ، يا اگر دارد به واسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمى تواند بر آن سجده كند ، بايد به لباسش سجده كند به شرط آن كه از حرير و ابريشم نباشد ، و احوط اين است كه لباسى كه از پنبه و كتان است بر غير آن مانند لباسى كه از پشم و كرك است مقدّم بدارد.
و اگر لباس ميسر نشد ـ بنابر احتياط واجب ـ بر فيروزه و عقيق و امثال اينها و بر كاغذى كه از پنبه ساخته اند سجده كند ، و اگر آن هم فراهم نشد ، بر كاغذى كه از ابريشم و حرير ساخته اند سجده كند ، و اگر آن هم ميسّر نشد ، بر هر چيز ديگرى كه در حال اختيار سجده بر آن جايز نيست سجده نمايد ، ولى احتياط مستحبّ آن است كه تا سجده بر پشت دست ممكن است ، بر غير آن از چيزهايى كه سجده بر آنها جايز نيست سجده نكند ، و اگر پشت دست هم ميسّر نشد ، تا پنبه و كتان و قير و زفت فراهم مى شود ، بر چيز ديگر سجده نكند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از رساله آیت الله العظمی وحید خراسانی
سلام و خسته نباشید، من یک مهر دارم ک یک طرف اون آینه هست من ب تازگی متوجه شدم سجده بر آینه حرام هستش. اگر مهر رو ب طرف دیگه ش برگردونم سجده ام درست هست یا باید حتمن اون آینه رو از طرف دیگه مهر بردارم؟ لطفا ب سوالم جواب بدید ممنون از شما
سلام علیکم
سجده بر مهر آینه دار حرام نیست و مکروه است. دقت کنید درصورتی که بر قسمتی که مهر داشته سجده می کرده اید نماز های قبلی شما صحیح است.
اگر بر طرف دیگر مهر سجده کنید اشکال ندارد و بهتر هم هست.
وفقکم الله لکل الخیر
لطفا در مورد اختلاف سطحی که مهر ایجاد میکند توضیح بدهید ارتفاع یک مهر تا چقدر می بایست باشد جدیدا مهر هایی دیدم که ده سانت ارتفاع دارد آیا چنین سجده ای ناقص محسوب نمی شود؟ همچنین لطفا جواب آقای محمد پارسا را بدهید که بطور حتم سوال خیلی از مراجعین به این صفحه است آیا نمی شود سجاده ای از جنس حصیر تهیه کرد و برآن نماز گزارد اینطور هم شرایط محل سجده فراهم است هم اینکه اختلاف سطحی بین پیشانی و دیگر اعضای سجده ایجاد نشده است لطفا جواب بدهید باتشکر
سلام علیکم
ارتفاع مهر نباید بیش از چهار انگشت بسته باشد.
اینجا کلیک کنید و بیشتر بخوانید.
وفقکم الله لکل خیر
سلام و عرض خسته نباشید خدمت معلم،راهنما و الگوی عزیز حجت الاسلام طاها.
باز هم مزاحم شما شدم که لطف کنید و به سوالاتم پاسخ بدهید.
۱-اینکه ما سر بر روی مهر می گذاریم و ۶ عضو دیگر روی سجاده یا فرش است ایرادی ندارد؟
۲- اینکه برای اطمینان حصیری از جنس چوب تهیه کنیم و بدون مهر روی آن نماز به جا آوریم بهتر نیست؟(در مورد استفاده از مهر و یا سنگ زیاد مطمئن نیستم اما سجده بر حصیر را تمام مسلمانان صحیح می دانند جز وهابیت که با تحقیق پی بردم اساس این فرقه باطل است.)
۳-بنده قبلا بدون مهر نماز میخواندم و بر فرش سجده می کردم و خود شما می دانید که من با احکام اسلام چندان آشنا نبودم،حالا باید نماز هایی را بدون مهر می خواندم را مجدد بخوانم؟
۴-از نظر شما باید بنده از زمانی که مسلمان شده ام نمازم را ادامه دهم یا اینکه باید از سن ۱۵ سالگی باشد و نماز های قضا بخوانم با توجه به اینکه طبق دستورات پدران دین سابقم نماز را به شیوه ی همان دین تا قبل از اینکه مسلمان شوم میخواندم؟
باز هم در آخر از شما تشکر می کنم که برای پرسش های بنده وقت می گذارید. اگر متوجه شده باشید پرسش های بنده دیگر برای تحقیق و دین پژوهی نیست چرا که پی بردم اسلام و مذهب شیعه به حق است و پرسش برای انجام احکام و عمل به آن است و از شما ممنونم که در رسیدن به این نتیجه به من یاری دادید.
سپاسگذارم.
سلام آقا پارسا عزیز
الگو و راهنمای واقعی همه ما پیامبر و امامان علیهم السلام هستند و بنده یک طلبه ساده بیشتر نیستم و نظر لطف شماست.
از اینکه می بینم تحقیقات خوبی داشته اید خوشحالم و خدا را شاکریم.
در سجده پیشانی باید بر روی زمین، مثل مهر یا سنگ باشد اما بقیه اعضا می تواند روی فرش یا چیزهای دیگری که نجس نیست قرار بگیرد و نماز صحیح است.
درباره اینکه چه چیز بهتر است، به این روایت دقت کنید: علل الشرائع به نقل از هشام بن حكم : به امام صادق عليه السلام عرض كردم : به من خبر دهيد كه سجده بر چه چيزهايى جايز است و بر چه چيزهايى جايز نيست؟ فرمود : سجده كردن جز بر زمين يا آنچه از زمين مى رويد ، بجز خوردنيها يا پوشيدنيهايش ، جايز نيست. علل الشرائع : ۳۴۱/۱٫ قلتُ لأبي عبدِ اللّه ِ عليه السلام : أخبِرْني عَمّا يَجوزُ السُّجودُ علَيهِ و عمّا لا يَجوزُ ؟ ـ : السُّجودُ لا يَجوزُ إلاّ على الأرضِ ، أو ما أنبَتَتِ الأرضُ إلاّ ما اُكِلَ أو لُبِسَ.
دقت کنید، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ثقلین یعنی قرآن و اهل البیت را برای ما به عنوان راهنما تا قیامت قرار داده اند و این روایت در میان شیعه و سنی متواتر هست. پس در کارها ببینید اهل البیت چه دستوری داده اند، قطعا آنها بهتر می دانند که سجده بر چه چیز صحیح است. و بهترین چیزی که سجده بر آن ثواب دارد، تربت امام حسین علیه السلام است. امام صادق عليه السلام : سجده كردن بر تربت حسين عليه السلام حجابهاى هفتگانه را از هم مى دَرد .بحار الأنوار : ۸۵/۱۵۳/۱۴٫ البته روایات بیشتر از این هست اما همین دو روایت ان شاالله مورد توجه شما قرار می گیرد. در سیره خود رسول خدا سجده بر خاک و سنگ آمده که در لینکهای قبل خدمت شما ارسال شد که با این توضیحات جایی برای شک ان شاالله نیست.
۳-نمازهایی که پس از تشیع بر فرش خوانده اید سعی کنید قضا کنید.
۴-از زمانی که مسلمان شده اید، از همان روز باید اعمال عبادی را باید انجام بدهید و نیازی نیست از سن تکلیف شروع کنید. از پيغمبر اكرم (ص) نقل شده است كه فرموده‌اند: «الاسلام يجب ما قبله». یعنی چنانچه شخص مسلمان گردد، قضای عباداتی که در حال کفر به جا نیاورده همچون نماز و روزه، پرداخت زکاة، اجرای حدود و مجازات و اخذ دیه نسبت به تخلفات دوران قبل از اوساقط می گردد و مورد مؤاخذ واقع نمی گردد. البته اگر حق الناسی هست باید پرداخت کنید.
امیدوارم ان شاالله همیشه سلامت و موفق باشید و توصیه می کنم درباره امامان بیشتر مطالعه کنید. در کنار مطالعه توصیه می کنم سخنرانی های حجت الاسلام پناهیان مثل مجموعه تنها مسیر زندگی را گوش کنید. درکنار کارهای تحقیقاتی مرجع تقلید و رساله احکام انتخاب کنید و داشته باشید، بسیار ساده است و بسیار به شما کمک می کند.
وفقکم الله لکل الخیر