یاد خدا در همه حال و در هر زمان

مقدمه: یاد خدا در همه حال

از آن جا که افراد با ایمان، مخصوصاً سالکان الى اللّه و بندگان سپاسگزار و ترسان از هواى نفسانى و وسوسه هاى شیطانى باید پیوسته به یاد خدا باشند; در آغاز تلاش روزانه و پس از پایان تکاپوى معاش و بلکه در طول فعّالیّت هاى روزمرّه، پیوند خویش را با خداى خود حفظ کنند; صبح گاهان با یاد او و توجّه به قدرت و علم و رحمتش پا به عرصه تلاش معاش مى گذارند و شبانگاهان نیز با ذکر او و استغفار از لغزش هاى روزانه، به بستر مى روند و همواره خود را در پناه او و تحت حمایت آن کریم بنده نواز قرار مى دهند، به ویژه شب و روز جمعه که هنگام تعطیلى و فراغت است و مؤمنان از فرصت بیشترى براى انس با خدا و پیوند با اولیاى او برخوردارند و مى توانند کاستى هاى روزهاى گذشته را جبران کرده، نیروى تازه اى را براى هفته آینده فراهم سازند; به خصوص این که شب و روز جمعه بسیار مبارک و نزد خدا عزیز است.

بر همین اساس، در روایات معصومین سلام اللّه علیهم، دعاها و زیارات و اعمال و وظایفى براى ساعات شب و روز و ایّام هفته به ویژه شب و روز جمعه وارد شده، که بدیهى است انجام همه آن براى همه میسّر نیست و هر کس به مقدار توان و فراغت و ظرفیّت خویش به آن عمل مى کند.

این دعاها و اعمال را مى توان به ده فصل تقسیم نمود:
1ـ اعمال هنگام طلوع فجر (طلوع سپیده صبح).
2ـ اعمالى که اختصاص به بین الطّلوعین (مابین طلوع صبح و طلوع آفتاب) دارد.
3ـ اعمالى که اختصاص به شامگاهان دارد.
4ـ اعمال مشترک صبح و شام.
5ـ اعمال و آداب هنگام خواب.
6ـ اعمال سحرگاهان و برخاستن از خواب.
7ـ دعاهاى هر روز.
8ـ دعاهاى ایّام هفته.
9ـ فضیلت و اعمال شب و روز جمعه.
10ـ زیارات ایّام هفته.