کسی که کافر بمیرد تکلیف اعمال خوبش چه می شود

قرآن کریم: وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّىٰ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ ۚ أُولَٰئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا.آیه 18 سوره نساء

ترجمه: برای کسانی که کارهای بد را انجام می‌دهند، و هنگامی که مرگ یکی از آنها فرا می‌رسد می‌گوید: «الان توبه کردم!» توبه نیست؛ و نه برای کسانی که در حال کفر از دنیا می‌روند؛ اینها کسانی هستند که عذاب دردناکی برایشان فراهم کرده‌ایم.

مقبوليت توبه بشرط ماندن در اسلام تا لحظه مرگ

گاهي گفته مي‌شود، اين ﴿وَلاَ الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ﴾ ناظر به اين است كه توبه وقتي مقبول است كه انسان، مسلمان بميرد. اگر كسي گناه كرد، بعد به فاصلهٴ كوتاهي هم مثلاً با حفظ شرايط، توبه كرد ولي در پايان عمر كافر شد، چون كفر مايهٴ حبط عمل هست آن توبه‌هاي قبلي را هم از بين مي‌برد، پس آنهايي كه ﴿يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ﴾ آن توبه‌هاي قبلي آنها هم از بين مي‌رود.

در حالي كه اين آيه درصدد مقام بيان حبط و امثال اينها نيست[ بلکه ] آيه درصدد اين است كه توبهٴ چه گروهي مقبول هست و خدا عهده‌دار قبول توبهٴ چه گروهي است.

اگر كسي كافراً بميرد، نه تنها توبهٴ قبلي او هم حبط شده است، براي اينكه همه اعمال صالحه او حبط شد. نماز او، عبادات او، خدمات اجتماعي او نسبت به آخرت حبط است، اين ديگر اختصاصي به توبه ندارد.

در حالي كه اين آيه دارد حُكم اختصاصي توبه را ذكر مي‌كند، مي‌فرمايد: ﴿وَلاَ الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ﴾ نه يعني اگر كسي كافراً بميرد، توبه‌اي كه قبلاً كرده حبط مي‌شود. براي اينكه اگر كسي كافراً بميرد، همه اعمال صالحه‌اي كه قبلاً انجام داده، آن هم حبط مي‌شود، چون در سورهٴ مباركهٴ «بقره» گذشت كه ﴿فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ﴾[سوره بقره ،آيه 217] پس ناظر به آن نيست.

منبع: تقریرات و یادداشتهای حجت الاسلام مهدی طاها از جلسه تفسیر سوره نساء حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی؛ سایت هدانا.